________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વર્તમાન સમાચાર હીરવિજ્યજીને અકબર બાદશાહએ આમંત્રણ આપ્યું અને દીલ્લી દરબારમાં પધાર્યા તે જે દીવાનખાનામાં એમને બોલાવ્યા ત્યાં પાથરણું પાથરેલું તેના ઉપર પગ નહીં મુકે એમ એઓએ કહ્યું. કારણ? ડર લાગે છે કે એ પાથરણુ તળે કડીઓ-જીવજંતુ ભરાઈ ગયાં હશે અને તેથી પાથરણા પર પગ મૂક્યાં જાણે-અજાણે હિંસા થઈ જાય. ખરેખર ! પાથરણું ઉપાડયું ત્યારે તળે કીડીઓની હારની હાર જણાઈ. આ પ્રસંગ મને તો બહુ જ મહતવનો લાગે છે શ્રી હીરજિયનું દીલીનું જૈન પ્રતીનીધીત્વ બહુ સૂચક છે જૈન ધર્મને અહિંસાનો સિદ્ધાંત આખી સજીવ સૃષ્ટિને એ ક સાંકળથી ચૂંજે છે. આ મહત્વનો સિદ્ધાંત સ્વીકારાય તો આપણે અનેક પ્રકારના ઝઘડા દુખા-આપત્તિઓ દૂર થશે. હું તો કહું છું કે અહિંસા એ મેટામાં મોટું વીર૮ છે. જ્યાં સુધી એનું પાલન નહી થાય ત્યાં સુધી આપણે કોઈપણ મહત્વના પ્રશ્નનું નિરાકરણ કરી શકીશું નહી જૈન ધર્મને આ અહિંસાને સંદેશ હાલ પશ્ચિમના દેશોને વધારે જરૂરી છે. શ્રી હીરવીજયજી મહાન ગુજરાતી હતા. જે થોડા ગુજરાતીઓ મહાન છે તેમાંના આ એક છે. અકબરશાહના દરબારમાં વિદ્વત પરિષદમાં જે ગુજરાતી જઈ શકે તે માત્ર બે હતા. અને તે એક પારસી હતા બીજા જ હતા. એ બને ગુજરાતી એ આપણું સદ્ભાગ્ય છે–ગોરવ છે વગેરે કહી અંજલી આપી હતી.
રાજરત્ન સુધાકર સાહેબ, રાજરત્ન સુધાકર સાહેબે જણાવ્યું કે હાલ જેન ધર્મને ઈતીહાસ નથી, જેના ધર્મ-જેન સંસ્થા અમુક વ્યકિત છે એમ પણ નથી. બૌદ્ધ ધર્મ એ કંઇ એક આચાર્યનો વીશે બે પક્ષ છે, પણ જૈન ધર્મ માટે નથી. જઈને ધર્મ તો ઘણે જુનો-પ્રાચીન છે. ઈતિહાસ હિંદુ, બૌદ્ધ, જૈન-એ ત્રણે ધમની સમાજ ઉપર ઘણી અસર થઈ છે. પુનર્જમમાં માન્યતા, આત્મા અને કર્મ-એ ત્રણે ધર્મમાં સમાન છે. જે ધર્મમાં કેટલાંક વિશિષ્ટ
ણ છે. એક તો એની વિદ્વત્તા-એકલા પોતાનાં જ દશાની નહીં પણ બીજા ધર્મોની સુધા. બીજું, એને ગ્રંથસંગ્રહ, બ્રાહ્મણોએ વેદપાઠ માટે રાખે અને તેનું રક્ષણ-ર્યું તેમ જૈનોમાં લડીઆનો-લખનારાઓને એક ખાસ વર્ગ છે. એમણે લખીને એને સંગ્રહીને જેન શાસ્ત્રનું રક્ષણ કર્યું છે. ત્રીજું જૈનાચાર્યો નીતિથી પવિત્ર હતા. એ જૈન ધર્મનું કડક શાસન બતાડે છે. એવું એમને પરોપકાર, મદદ કરવાની વૃત્તિ. પાંચમું એને અહિંસાને પ્રચાર. સમાજીક ઈતિહાસમાં પણ જૈનાચાર્યોએ મોટો ફાળો આપ્યો છે. એની સામાજિક અસર ભૂલી શકાય એમ નથી. વક્તાએ શ્રી હીરવિજયજી મહારાજને જન્મ જ્યારે ખરેખર જરૂર હતી એવા પ્રસંગે થયેલો જણાવી, એઓએ અહિંસા માટે કરેલાં ઉપદેશ, પડેલા પ્રભાવનો ઉલ્લેખ કરી, ગીતાવાય પ્રમાણે શ્રી હીરવિજયજીમાં પણ પ્રભુને અંશ હોવાનું જણાવી અર્થ આપ્યો હતો.
મુનિ મહારાજ શ્રી ચરણવિજયજી. પછી મુનિ મહારાજ શ્રી ચરણવિજયજીએ જુસ્સાદાર ભાષણ કરી મે સરસુબા મુકરજી સાહેબ જેવાના પ્રમુખ પદે આ ઉત્સવ થાય એ જૈન ધર્મને મહિમા વર્ણવે છે એમ કહી, ઉદારતા-સહકાર–સૌજન્ય માટે આનંદ બતાડી, જણાવ્યું કે મહારાજશ્રીએ
For Private And Personal Use Only