________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પાંચ સકાર
અન–વિઠ્ઠલદાસ મૂ. શાહ બી. એ. વૈદ્ય લોક પેટના સમસ્ત દૂષિત મળને કાઢવા માટે એક પાંચ સકાર ચૂર્ણને પ્રયોગ કરે છે, જેના સેવનથી પેટ નિર્વિકાર થઈ જાય છે. બધી
વ્યાધિઓનું મૂળ કારણ ઉદરવિકાર જ છે. ઉદરવિકાર નષ્ટ થાય કે તમામ રોગોનું મૂળ કપાઈ જાય. એવી જ રીતે સમસ્ત ભવ-વ્યાધિને સમૂળ નાશ કરનાર એક પાંચ સકારો રામબાણ નુ છે. એમાં પણ પાંચ ચીજે છે અને પાંચ વસ્તુ એક એકથી વધારે લાભ કરનાર છે. એમાંથી કોઈ એકનું સેવન કરવાથી પણ સઘળા વિકાર નષ્ટ થાય છે. જે પુરૂષ પાંચેનું સેવન કરે છે તેને માટે તે શું કહેવું? એ પાંચ સકાર આ છે – સહિષ્ણુતા, સેવા, સન્માનદાન, સ્વાર્થ ત્યાગ અને સમતા. હવે એમાંથી એક–એક પર વિચાર કરવામાં આવશે.
સહિષ્ણુતા.. સહિષ્ણુતાને અર્થ તિતિક્ષા અથવા સહનશીલતા થાય છે. સહનશીલતાનાં મુખ્ય ચાર અંગ છે: (૧) શ્રદ્ધસહિષ્ણુતા, વેગસહિષ્ણુતા, પરેકર્ષ સહિષ્ણુતા અને પરમતસહિષ્ણુતા. હવે એના પર જરા વિચાર કરીએ.
કબ્દસહિષ્ણુતા. સુખ-દુઃખ, હાનિ-લાભ, જય-પરાજય, માન-અપમાન. શીત-ઉષ્ણ વગેરે પરસ્પર વિરોધી દ્વોમાં હર્ષ અને શોક ન કરતાં ચિત્તનું સર્વથા નિર્વિકાર રહેવું એ કેસહિષ્ણુતા છે. એનું ફળ અમૃતત્વ અથવા મોક્ષની પ્રાપ્તિ છે. ગીતામાં કહ્યું છે કે – જ રાખવી ઘટે છે. ભાડુતી ટહુઓ તરફ નજર ન કરતાં પ્રસ્તુત શતાબ્દિને ફેલાવો-પ્રગતિ અધિક કરવી એ જ આપણું માટે હિતાવહ અને લાભકારી છે.
શાસનદેવ સ્વર્ગથ ગુરૂદેવ શ્રી આત્મારામજી મહારાજની જન્મ શતાબ્દિને વધુ પ્રગતિમાં આણે અને ચોમેર શતાબ્દિને વિજયધ્વજ ફરકાવવા તેના પ્રચારને પૂર્ણ સહાયતા અર્પે એટલું અંત:કરણથી ઈચ્છી અત્રે જ વિરમું છું. સં. ૧૯૯૨ આત્મ સં. ૪૦
ચરણવિજય તા. ૨૩-૨-૩૬
ઉજમબાઇની ધર્મશાળા ફાગણ સુદિ ૧ રવિવાર
અમદાવાદ:
For Private And Personal Use Only