________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૧૩૬
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
કેટલાક સાધુએ, ગૃહસ્થને ત્યાંથી ખૂબ સારાં સારાં મિષ્ટાન્ન લઇ આવતાં અને પછી માંદા પડતા. યુધ્ધદેવે એ સમયના જીવક કામારભચ્ચને ખેલાવી સાધુએની ચિકિત્સા કરાવી.
નામાંકિત વૈદ્ય
રહેવાનાં મકાને કેવી પદ્ધતિએ તૈયાર કરવાં જોઇએ તે પણ તેમણે વૈશા
લીના એક વ્યાખ્યાનમાં જ કહ્યું હતું.
વૈશાલીમાં એક વાર બે ભિક્ષુએ લડી ખીજા ભિક્ષુના વિષયમાં કેટલીક ખોટી જાણી ત્યારે તેમણે અદ્ધનું ભિક્ષાપાત્ર પછી અદ્ધને ઘણા પસ્તાવા થયા. તેણે રણ એટલેથી જ પતી ગયું.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પડયા. બુદ્ધ નામના ભિક્ષુએ, અફવા ફેલાવી. ગૌતમ બુદ્ધે એ વાત ખુંચવી લેવાની સધને આજ્ઞા કરી. બીજા ભિક્ષુની માફી માગી. એ પ્રક
જૈન સંધમાં જેવી સાધુ, સાધ્વી, શ્રાવક, શ્રાવિકાની-ચતુવિધ સંધની વ્યવસ્થા હતી તેવી બૌદ્ધ સંઘમાં ન હતી, ભિક્ષુણીને માટે સંઘમાં મુલ સ્થાન ન હતુ. બુદ્ધદેવ વૈશાલીમાં—મહાવનની કુટાગારશાળામાં હતા એ વખતે મહાપ્રજાપતિ-ગૌતમી ( બુદ્ધદેવની ધાત્રી ) કેટલીક સ્ત્રી સાથે કપિલવસ્તુથી ત્યાં આવી અને પેાતાને ભિક્ષુણી બનવાના અધિકાર આપવા આજીજી કરી. પહેલાં તે એમણે ભિક્ષુણિ-સંધ સ્થાપવાની ના પાડી; પણ આનંદના સમજાવવાથી સમ્મતિ આપી.
પાલી તેમજ સૉંસ્કૃત સાહિત્યમાં વૈશાલીનું જે વન મળી આવે છે તે પરથી વૈશાલી ભારે સમૃદ્ધિવાળી નગરી હાય એમ લાગે છે. પાલી ગ્રંથમહાવર્ગ કહે છે તેમ વૈશાલી ધનધાન્યથી ઉભરાતી હતી, પુષ્કળ માણસા અહીં વસતા અને ખાનપાનની સામગ્રી પ્રચુર પ્રમાણમાં રહેતી. મ્હાટી અટ્ટાલિકાઓ, શિખરબંધ મંદિરો, ઉદ્યાના અને કમળ–સરાવા પણ હતા. લલિતવિસ્તરામાં વૈશાલીના વૈભવ બતાવનારા એક પ્રસંગ છે. તુષિત સ્વર્ગના દેવા એકઠા થયા છે, એધિસત્ત્વ કયા વ'શમાં જન્મ લેવા તેની ચર્ચા ચાલે છે. તુષિત દેવલાકના દેવા કહે છે કે “ વેશાલીમાં જ ધિસત્ત્વે જન્મ લેવા જોઇએ. વૈશાલીમાં ધન-ધાન્ય અને સમૃદ્ધિની છેળા ઉડે છે. સુખ, ઐશ્વર્ય રેલાઈ રહ્યાં છે. એ સુંદર અને આંખને આરામ આપે એવા શહેરમાં વિવિધ જાતિનાં માણુસા વસે છે. ઘરે પણ કેટલાં મનેાહર છે ? મમ્બે-ત્રણ ત્રણ માળની હવેલીઓ છે. ગૃહનાં શિખરા આકાશ સાથે વાત કરે છે. કીલ્લા અને રાજમહેલ પણ છે. અસખ્ય ઉદ્યાનેા કુસુમેાની વાસથી મ્હેંકી રહ્યા છે.
For Private And Personal Use Only
