________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ,
૬૪
પ્ર૦ સસારી જીવ કેાને કહેવા ?
ઉ॰ નરક, તિર્યં``ચ, મનુષ્ય અને દેવ એ ચાર ગતિ તે સ ંસાર કહેવાય છે. અને તેમાં જે જીવાનુ ગમનાગમન થાય તે સ ંસારી જીવ કહેવાય છે. પ્ર૦ સંસારી જીવ સિદ્ધ સમાન શાથી કહેવાય છે ?
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઉ॰ સંસારી જીવ શુદ્ધ નિશ્ચયનયથી આઠ રૂચક પ્રદેશ પ્રમાણુ નિર્માળ છે તેથી તે સંસારી જીવ સિદ્ધ સમાન છે.
પ્ર૦ દ્રવ્યાકિ નયના કેટલા પ્રકાર છે ? ૬૦ દ્રવ્યાર્થિ ક નયના દશ પ્રકાર છે.
પ્ર૦ દ્રવ્યાર્થિ ક નયના પહેલેા પ્રકાર ક્યા ?
૬૦ જે કર્મોપાધિથી રહિત શુદ્ધ દ્રવ્યાર્થિ ક નય છે તે દ્રવ્યાર્થિક નયના પહેલા પ્રકાર છે.
પ્ર૦ પહેલા શુદ્ધ દ્રવ્યાર્થિક નયની શી માન્યતા છે ?
ઉ॰ જીવતુ બાહ્યથી અવિદ્યમાન સિદ્ધ સ્વરૂપ છે તે અભ્યંતરમાં વિદ્યમાન હાવાથી તેનુ જ ગ્રહણ કરવું અને એમ માનવાથી સંસારી આત્મા સિદ્ધ સમાન છે.
પ્ર॰ આ ખાખત દ્રવ્યસંગ્રહમાં શી માન્યતા છે ?
ઉત
“ દ્રવ્યસંગ્રહ ” માં લખ્યું છે કે ચાદ ગુણસ્થાનક અને ચાદ માણાની અપેક્ષાથી સંસારી જીવમાં અશુદ્ધ નયની વિવક્ષા થાય છે, પણ માત્ર ભાવનું જ ગ્રહણ થાય તે આત્મા શુદ્ધ નયની વિવક્ષાથી સિદ્ધ સમાન છે.
પ્ર૦ બીજા શુદ્ધ દ્રબ્યાર્થિક નયની શી માન્યતા છે ?
€o
જે ઉત્પાદ અને વ્યયની ગાણુતા બતાવે છે અને સત્તાની મુખ્યતા સ્વીકારે છે તે શુદ્ધ દ્રષ્યાર્થિ ક નયના બીજો ભેદ છે. ઉત્પાદ અને વ્યયની ગાણુતા અને સત્તાની મુખ્યતાથી કેવળ સત્તા માત્ર માન્ય રહે છે અને તેથી આ નયદ્રવ્યના નિત્યપણાનું સૂચન કરે છે, કારણકે જીવ અને પુદ્ગલાદિકના જે પર્યાય છે તે વિનાશશીલ હાવાથી તેનુ પરિણામપણુ ડાય છે અને તે પર્યાયામાં અનિત્યપણાની ઉપલબ્ધિ જણાય છે; પરંતુ જીવ અને પુદ્ગલાદિકની જે સત્તા છે તે સદા અવ્યભિચારિણી અર્થાત નિત્ય છે. આથી આ નિત્ય ભાવના આશ્રયથી દ્રવ્યની સત્તા ત્રણે કાળમાં અવિચલિત સ્વરૂપે રહે છે અને આથી દ્રવ્યના નિત્યપણાને લીધે સત્તાગ્રાહક શુદ્ધ દ્રષ્યાર્થિક નામે બીજો ભેદ કહ્યા છે.
પ્ર૦ નિત્ય એટલે શું ?
ઉજે ત્રણે કાળમાં નિશ્ચયરૂપે રહે તે નિત્ય છે. પ્ર॰ શુદ્ધ દ્રાર્થિક નયના ત્રીજો ભેદ શું સૂચવે છે ?
For Private And Personal Use Only
