Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અધ્યાત્મજ્ઞાન નિરૂપણ પ્રશ્નોત્તર
૨૫૯ બ્રહ્મપરંપરાશિત બ્રહ્મ (ચિદ)વડે સર્વતઃ આલિષ્ટ [ વ્યાપેલું] ક્ષેત્ર [ દિવ્] સંકીર્ણ થતું નથી અને બ્રહ્મને સાંકર્ય થતું નથી. એ જ પ્રમાણે સિદ્ધાથી પરિપરિત સિદ્ધક્ષેત્ર સંકીર્ણ થતું નથી અને સિદ્ધ પરંપરાશ્રિત સિધે સાંકર્યબાધા રહિત જયવંતા વતે છે.
દસમો અધિકાર. પ્રશ્ન- નિગદના જીવો અનંત કાળ સુધી નિગોદમાં જ રહે છે. નારક જીવોને પડતાં દુઃખ કરતાં અનંતગણું દુખ તે અનુભવે છે અને સ્વ૯૫ વખતમાં અનેક વાર જન્મ મરણ કરે છે. એમને મન પણ હેતું નથી. જે જીવો વ્યવહાર રાશિમાં આવે છે તે કેમે કરીને વિશિષ્ટ [ વિશુદ્ધ ] હય છે. વ્યવહાર રાશિમાંથી જે પાછા જાય છે તે ફરીને નિગોદ જેવા થાય છે. આ કેવી રીતે થાય છે?
ઉત્તર–નિગોદના છે તેમના જાતિ સ્વભાવથી અને મહાતિદાયક [ મહા દુઃખ દેનાર | ઉત્તરકાળની તાદશ પ્રેરણાથી સદૈવ દુઃખ પામે છે. અત્ર દ્રષ્ટાંત. લવણ સમુદ્રનું પાણી સદાકાળ ખારૂં હોય છે, અનંત કાળે પણ પ્રાયઃ પીવા ગ્ય થતું નથી તેમ વર્ણતર પણ પામતું નથી, એમ થતાં થતાં લવણું સમુદ્રને અનંતાનંત કાળ થઈ ગયો. તથાપિ જેમ લવણુ સમુદ્રનું પાણી મેઘનું મુખ પ્રાપ્ત થયે ગંગાદિ મહા નદીમાં આવવાથી પીવા ભેગુ થાય છે, તેમ નિગેદમાંથી નીકળીને વ્યવહાર રાશિમાં આવેલા છ સુખી થાય છે. જેમ ગંગાદિ મહા નદીનું પાણી લવણ સમુદ્રમાં પાછું જવાથી સમુદ્ર જળના રૂપ અને રસ યુક્ત–ખારું થાય છે તેમ વ્યવહાર રાશિમાંથી નિગોદમાં પાછા ગયેલા નિગદ જેવા દુઃખી થાય છે. બીજું દષ્ટાંત. દુર્માન્ટિક- ભુવા ] ના હૃદયમાં દુમન્ટ (ખરાબ મંત્ર) ના જે વણે હોય છે તે ઉચ્ચાટન કહેવાય છે. દુર્માત્રિકના હૃદય જેવું નિગોદનું સ્થાન છે. દુમન્નના વર્ગો જેવા નિગોદના જીવો છે. સન્મના વણે જેવા વ્યવહાર રાશિના જીવે છે. જેમ દુશ્મન્ત્રમાંના વર્ષો માંથી જે વણે સન્મ– [ સારાં મંત્ર] માં આવે તે શુભ કહેવાય છે, તેમ નિગોદના જીવોમાંથી જે વ્યવહાર રાશિમાં આવે છે તે વિશિષ્ટ થાય છે. જેમ સન્મત્વમાંના જે વર્ષો પાછા દુમન્ત્રમાં વપરાય તે ઉચાટન દોષથી દૂષિત થાય, તેમ વ્યવહાર રાશિમાંથી નિગદમાં પાછા આવેલા જી નિગોદ જેવા થાય છે. પંડિતએ સ્વબુદ્ધિથી એવાં નાનાં મોટાં દષ્ટાંતે ૨જી લેવાં.
| નિવેદના છે બે પ્રકારની રાશિમાં છે. અવ્યવહાર અને વ્યવહાર. તેમાં નિદ સંજ્ઞાથી સામાન્યત: અવ્યવહાર રાશિનું ગ્રહણ થાય છે.
* સર્વ કેન્દ્રિય, દીન્દ્રિય, ત્રિન્દ્રિય અને ચતુરિન્દ્રિય જીવોને મન હોતું નથી. પયિ જીવોમાં જે સંજ્ઞી છે તેમને મન હોય છે, અસંસીને મન હોતું નથી.-જૈન સિદ્ધાંત.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531332 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 028 Ank 11 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1930 |
| Total Pages | 34 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |