________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મુનિ માહાસ્ય.
૨૮૧ શકે છે, અને તે ઉપરથી પોતાના કર્તવ્યની રેખા બાંધી શકે છે. સત્ય, પ્રેમ, નિર્મ. લતા, સબોધ, અને શાંતિ–એ મુનિશ્વના મહાગુણે છે. એ ગુણેમાં જ ચારિત્રની ચરિતાર્થતા થાય છે, જેથી મુનિનું મુનિત્વ છે તે કઈ ઉચ્ચતમ ભાવના રૂપે જ રહેલ છે. પ્રાચીન મુનિએમાં તે ભાવનાને જે જે યુદ્ધમાંશુદ્ધ આવિભૉવ થયો છે, તે તે શુદ્ધ આવિર્ભાવ આ વિશ્વમાં પોતાના નામ અમરપણુના પૂજ્ય-આસને મુકી ગયાં છે. તે શુદ્ધ ભાવના વિચારને અનુકૂલ સત્ય પ્રેમાદિ આચારવાળાના ચારિત્ર વ્યવહાર કે થાય છે, અને તેની ભવ્ય ભાવનાથી પ્રજવલિત હૃદયે કેવાં દીપે છે અને દીપાવે છે, એ ઈતિહાસના અવકનારને અજાણ્યું નથી. જૈન ધર્મના મહાન સંસ્થાપક મહાત્માઓ આ સંસારની શૃંખલાને તોડી મુનિવના સૂમ સ્વરૂપમાં રમવામાંથી જ અમરત્વના અમૃતથી પ્રેમમત્ત થઈ પ્રવર્યા છે. જૈનોના એ મહાત્માઓના સ્વાર્પણમય ચરિત પણ એ અતુલ ઉચચ ભાવનાનું ફલ છે. અહા ! સાંપ્રતકાલે કેટલેક સ્થળે એ શુદ્ધ ભાવનાઓના સમયને ભંગ થવા બેઠે છે, જે સાવધાની રાખવામાં નહી આવે તો એ મુનિત્વનું ઉજવળ સ્વરૂપ તદન મલિન થઈ જશે, ચારિત્રને ચળકાટ તદન ઝાંખે થઈ જશે, એટલું જ નહીં પણ એ ભંગ સાથે જ આપણા જૈનત્વને, આપણી સંઘ મર્યાદાને, આપણુ પ્રેમને, આપણા ધર્મનો અને આપણું ખરું સ્વરૂપને પણ દિવસ થઈ જશે. એવું જે જે સ્થળે જણાય ત્યાં ત્યાં તેથી જેન મુત્વિને ઉચ્ચ સુધારણાએ લાવવાની પૂરેપૂરી જરૂર છે. આ સમય ચોથા આરાનો નથી પણ પાંચમા આરાને છે. આ કનિષ્ટ યુગમાં મુનિત્વના રક્ષણ માટે ઘણું સાવધાની રાખવાની છે. આ યુગમાં કજીઓ, કંકાસ તીવ્ર સ્વરૂપમાં પહોંચતા વાર લાગતી નથી. જે આપણે જોઈએ છીએ. તે વખતે જીવન કલહમય બની જાય છે. પિતાનું ચારિત્ર ઉત્તમ ઠરાવવાને બીજાના ચારિત્ર ઉપર શાહી ફેંકવાની તત્પરતા ક્ષણમાં ઉત્પન્ન થાય છે, તેથી શુદ્ધ મુનિત્વને કલંકિત કરવાના અનેક પ્રસંગે આ સમયે ઉભા થાય છે. પાંચમા આરાને અમલ પૂરેપૂરો ચાલે છે. કોઈ સ્થળે તે બીજરૂપ છે, તે કોઈ સ્થળે વૃક્ષ રૂપ છે. મુનિત્વની મહત્તા યથાર્થ જાળવવી એ અત્યારે મુશ્કેલી ભરેલું છે. કેટલી. વારતો કલહની તીવ્ર ઝટાપટીમાં મુનિત્વ તલીન થઈ બેસી ગયું છે, એમ દેખાય છે. કેટલાએક ચારિત્રના શુદ્ધ સ્વરૂપને ભૂલી જઈ તેના ધારણ કરનારાઓ અભિમાનના ઘોડા ઉપર બેસી જૈન ધર્મની મર્યાદાને ઓળંગવા તત્પર બનેલા દેખાય છે. કેટલાક ચારિત્રધારી પિતાનું શ્રેષ્ઠત્વ–સામર્થ્ય વધારવાને પ્રબળ પ્રયત્ન કરે છે, આવી પ્રવૃત્તિમાં મુનિત્વનું માહામ્ય શી રીતે રહી શકશે ? જો કે કેટલાક મહાત્માઓ તેથી વિમુખ હાઈ ચારિત્ર ધર્મ પાળવામાં જ પણ ઉત્સુક છે એવા પણ છે. આ ક્ષણે પ્રાચીન મુનિત્વની પરિસ્થિતિનો વિચાર કરવાની આવશ્યકતા છે. પ્રાચીન મુનિત્વ એવા મનોબળ વાળું હતું કે જેની ઉપર કાળની અસર પણ થતી ન હતી.
For Private And Personal Use Only