________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મુનિ માહાભ્ય.
છે મુનિ માહ્યાભ્ય. છે
तवेषु सर्वेषु गुरुः प्रधानं, हितार्थ धर्मा हि तदुक्तिसाध्याः । श्रयंस्तमेवेत्यपरीक्ष्य मूढ धर्म प्रयासान् कुरुषे वृथैव ॥१॥
સર્વ તત્ત્વોમાં ગુરૂ તત્ત્વ મુખ્ય છે. આમાના હિતને માટે જે જે ધમે કરવાના છે, તે તે ધર્મો તેઓના કહેવાથી સાધી શકાય છે. હે મૂઢ પુરૂષ, જે તું તેવા ગુરૂઓની પરીક્ષા કર્યા વગર તેમનો આશ્રય કરીશ તો ધર્મને માટે કરવામાં આવેલા તારા પ્રયાસ સઘળા નકામા થશે. ૧”
આ પ્રમાણે જૈન દર્શનમાં ગુરૂતત્વનું સ્વરૂપ ઉત્તમ પ્રકારે પ્રતિપાદન કરે. લું છે. વિશ્વની પ્રજાના કલ્યાણને માર્ગ બતાવનાર ગુરૂજ છે. જૈન આગમતે એટલે સુધી લખે છે કે ગુરૂ એ ધર્મને દર્શાવનાર મેક્ષ પર્વતને સાથી છે. ગુરૂ પણ એક મનુષ્ય છે છતાં પણ જે તેનું આવું અસામાન્ય માહાસ્ય દર્શાવવામાં આવે છે, તેનું કારણ માત્ર તેનું વધુ જીવન ઉપકારમય હવાનું છે. જગતમાં ઉન્નત જીવન ધારણ કરનાર મુનિજ છે. ગૃહસ્થો પણ અમુક વર્તનથી પિતાનું ઉન્નત જીવન કરી શકે છે, પરંતુ કેટલાએક વ્યવહારિક અંતરાને લઇને તેનું જીવન વિક્ષેપમય બની જાય છે, તેથી ઉન્નત જીવનના ત મેળવવાને તેઓ પૂર્ણ રીતે સમર્થ થઈ શક્તા નથી. તે ઉન્નત જીવનનો મુખ્ય મંત્ર સ્વાર્પણ અને કર્તવ્ય છે. સ્વાર્પણ એટલે અભિમાનની વૃત્તિને ત્યાગ કરીને પોતાને જે જ્ઞાન થયું હોય તે બધું પોતાના આચારમાં પ્રદર્શિત કરી, બીજાના કલ્યાણમાં પ્રવૃત્તિ કરવી એજ સ્વાર્પણ પૂર્વક કર્તવ્ય કરવાનો અર્થ છે, પછી તે કર્તવ્ય પોતાના આત્માના લાભને અથે હોય કે પોતાના કરતાં વધારે સંખ્યા કે સ્થાનના લાભને માટે હોય કે આખા વિશ્વના લાભને માટે હોય તે પણ જે કાલે જેટલું જ્ઞાન હોય તે જ્ઞાન માત્રને અભિમાન વિના આચારમાં આણવું એ ઉન્નત જીવનનો માર્ગ છે. આવા ઉન્નત જીવનમાં વર્તનાર મુનિને દ્રષ્ટિરાગ, કામરાગ અને સનેહરાગ કે જેમનું અત્યારે ઘણે સ્થળે સામ્રાજ્ય જોવામાં આવે છે, તેઓ અસર કરી શકતા નથી. જૈન આગમ એ ત્રિવિધ રાગને દૂર કરવા માટે સખ્ત ભલામણ કરે છે. અને ચારિત્રરૂપી રત્નમાં તેને એક ડાઘ સમાન ગણે છે. સાંપ્રતકાળે આ ત્રિવિધ રાગ બલવત્તર થઇ પડયે છે. તેથી મુનિના શુદ્ધ ચારિત્ર જીવનને અશુદ્ધ કરનારે એ ત્રિવિધ રાગ પ્રત્યેક મુનિએ ત્યજવો જોઈએ. જે એ અનિષ્ટ રાગ ત્યાગ કરવામાં ન આવે
For Private And Personal Use Only