________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
www.kobatirth.org
જૈન ધર્મ
૩૩ ચારિત્રાદિ અનુપમ ગુણેથી સહિત, જે કોઇપણ દેવ તરીકે પૂજાને પાત્ર હોય તો તે જીન ભગવાન જ છે માટે તેજ શુદ્ધ દેવ છે. તેમણે સ્થાપન કરેલ ધર્મ તેજ શુદ્ધધર્મ છે અને કેવળ મેક્ષની જ અભિલાષાથી તેનું પાલન કરનાર, પંચ મહાવ્રતને ધરવાવાળા સંસારત્યાગી સાધુ મહાત્માઓ તેજ શુદ્ધ ગુરૂ છે” એ વાત પર અચળ શ્રદ્ધા ધરીએ.
આ પ્રશંસનીય શ્રદ્ધા એનું બીજું નામ સમ્યકત્વ. આ “સમ્યકત્વ” નામા અપૂર્વ નાવ વગર આપણાથી જૈનધર્મના અગાધ જ્ઞાનરૂપી સાગરમાં પ્રવેશ કરવાનું બની શકે નહીં, એટલે પ્રથમથી જ આપણા હૃદયમાં એનું સચોટ રીતે સ્થાપન કરી લઈએ કે જેથી પછી આગળ પ્રયાણ કરવું શ્રેયકારી થઈ પડે. એ વસ્તુનું યથાર્થ સ્વરૂપ તો અનુભવી જ જાણી શકે; છતાં એ પરત્વે આગળ પર વિસ્તારથી સમજવા યત્ન કરીશું. એ અગાઉ જરા બીજી તરફ દ્રષ્ટિ ફેંકી લેવાની જરૂર છે. આપણે “પુરૂષ વિશ્વાસે વચન વિશ્વાસ” રૂપ સૂત્ર જોઈ ગયા. એનો અર્થ એ નથી કરી લેવાનું કે કેઈપણ બાબત વિષે જાતે વિચારવું પણ નહિં અગર જરા મગજને તસ્દી પણ ન આપવી. તે પછી પ્રાપ્ત થયેલ બુદ્ધિનો અર્થ શું ? ખુદ ભગવાનના વચને છે કે તમારી શક્તિ પહોંચે ત્યાં લગી દરેકે દરેક વચનની ખાત્રી કરવા યત્ન કરો. ટંકશાળી વચનોને જરાપણ ભય નથી. ભય અસત્યને છે. સત્ય તે સર્વદા જયવંતું જ વર્તે છે. આમ છતાં કેટલીક વાતો જૈનધર્મમાં પણ એવી છે કે જે પ્રત્યક્ષ પ્રમાણુથી સાબીત નથી કરી શકાતી, વળી બીજી કેટલીક અતિશય ઝીણું હોવાથી સ્થળદ્રષ્ટિ જીને સમજવી દુષ્કર છે એટલે એવી બાબતો પર અત્યારે આપણે એ આખા પુરૂષના કથનમાં વિશ્વાસ રાખીને જ આગળ વધવાનું રહ્યું. દુન્યવી નિયમ છે કે જેની પંદર વાત સાચી હોય તેની સોળમી પણ સાચી હોય જ; છતાં આપણાથી ન સમજાય તે એમાં આપણું જ કંઈ કસુર થતી હેવી જોઈએ એ નિશ્ચિત છે. પ્રથમ દર્શને દરેક વસ્તુનું યથાર્થ સ્વરૂપ ન જ સમજાય. વળી કેટલીક બાબતોને સમજવા સારૂ સારા પ્રમાણમાં જ્ઞાનને ક્ષયોપશમ પણ જોઈએ. જે અભ્યાસ વગર ને કર્મક્ષય વિના ન સંભવી શકે; તેથી પણ શ્રદ્ધાની આવશ્યકતા પુરવાર થાય છે.
–(ચાલુ) .
For Private And Personal Use Only