________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કર્મવાદ.
૧૫૧
જ્ઞાન પ્રાપ્ત થયેલું છે તેને ભલે ગમે તેટલું દધિ વાપર્યું હોય વા ગમે તેવી કે વસ્તુ ખાધી પીધી હોય તે તેના ગુણેમાં ફેરફાર થતો નથી. તેમ બ્રાહ્યયાદિ ઔષધે વિઠનોના જ્ઞાનમાં વધારો કરી શક્તા નથી અને તેટલાજ માટે કેટલાક, સ જે સાWા જિ ન જ કુશરે, આને અથે પણ બરબર વિચાર કર્યા સિવાય મોક્ષ સુખને પણ વિપરીત પણે માને છે. ખરી રીતે તપાસશે તો આનો ખરો અર્થ અન્ય દર્શનીઓ માને છે તેમ નથી; કેમકે જ્યારે આત્માને વિગુણ માનીએ અર્થાત ગુણરહિત માનીએ તો કોઈ સ્થળે ગુણ ગુણ સિવાય રહી શકે ખરો કે? તથા જે ગુણ ન હોય તો પછી ગુ દ્રવ્ય તે પણ કયાંથી હોય? આથી સિદ્ધાવસ્થામાં ગુણેના નાશ માનનારાઓની એક મહત્વની ભૂલ છે એ વાત તો નિઃસંશય છે.
વળી બીજી બાજુએ વિચારશું કે જ્યારે જ્ઞાનાદિ ગુણોનો નાશ થાય તો એવા પ્રકારના મોક્ષની પણ અભિલાષા કોણ કરે? તેથી સિદ્ધાવસ્થામાં જ્ઞાનરહિત પણું માનવાનું નથી.
પરંતુ આ આત્મા વિગુણે જિનતાશારિકા સુજાણg : અર્થાત્ જેના છદ્મસ્થપણુના ગુણે બુદ્ધિ વિગેરે નાશ પામ્યા છે, તેથી જેમ છદ્મસ્થ પ્રાણીઓના જ્ઞાનાદિ ગુણેમાં પ્રસંગને પામી જૂનાધિક્તા થવા પામે છે તેવા પ્રકારની ન્યુનાધિકતા કેવલજ્ઞાન થયા બાદ થતી નથી અને શુદ્ધ સ્વરૂપે જ્ઞાતા હાવાથી ફરીથી કમ પણ બાંધતો નથી. કર્મ બંધનના અભાવે સંસારમાં આવવું પડતું પણ નથી, પરંતુ શુદ્ધ સ્વરૂપે જ રહે છે. મતિ જ્ઞાન વિગેરે ચાર જ્ઞાન તે તેટલાજ માટે ક્ષાપશમિક ભાવના ગણેલા છે અને તે ક્ષાપશમિક જ્ઞાન તે પણ રૂપી પુદગલની ઉપાધિજન્ય છે, પરંતુ જ્યારે તદ્દન જ્ઞાનાવરણ આદિ કર્મની ઉપાધિ દૂર થાય છે ત્યારે તો કોઈપણ તે ગુણેને વ્યાઘાત અથવા અનુગ્રહ કરી શકતું જ નથી.
તે પ્રસિદ્ધાત્મા નવીન કર્મો પણ બાંધતા નથી. આથી આ અન્ય મતાવ લંબીઓ જે માને છે કે જ્યારે જ્યારે પોતાના તીર્થની હાનિ દેખવામાં આવે, અથવા દૈત્યો વિગેરેને વધારો થાય ત્યારે તેનો નાશ કરવાને માટે ઈશ્વર અવતાર ધારણ કરે છે, તે વાત પણ અગ્ય છે, કેમકે જે આત્મા સિદ્ધ સ્વરૂપને પામેલ છે તેને પ્રથમ તો મેહનીય કર્મ નથી અને મોહનીય કર્મના અભાવે તેમને રાગ છેષની પરિણુતી થતી નથી. જ્યારે રાગ દ્વેષના પરિણામ ન હોય તો પછી તેઓને આ મારા ભકતો અને આ મારા શત્રુઓ, આને મારવા અને આને જીવાડવા એ વિચાર તો ક્યાંથી જ હોય ? જ્યારે આવા પ્રકારે સામાન્ય વિચાર પણ ઉદ્દભવે નહિં તે પછી તે અવતાર તો નજ ધારણ કરે એ વાત પણ દેખીતી છે;
For Private And Personal Use Only