________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
E
www.kobatirth.org
સલાક ઉપયાગી વિચાર.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
*****S SSS #
કેટલાક ઉપયોગી વિચારો.
સલ કર
૩૩૪
વિઠ્ઠલદાસ મૂ. શાહ.
( ગતાંક પૃષ્ઠ ૩૦૦ થી શરૂ. )
સ’પન્ન અથવા શક્તિશાળી થવાની અથવા કોઇ પ્રકારની પ્રધાનતા અથવા શ્રેષ્ઠતા સંપાદન કરવાની કામના મનુષ્યમાં સ્વાભાવિક હૈાય છે. પરંતુ સંસારમાં એવા ઘણા લાકે હાય છે કે જેઓ પેાતાના આલમચ્ચાંના ભરણ પોષણના પ્રમ ધ કરીને શાંત બેસી જાય છે; તેનાથી વધારે તેઆમાં કાઇ જાતની અભિલાષા હાતી નથી. આનું કારણ શું ? વાત એમ છે કે પ્રત્યેક મનુષ્યમાં દૈવી યશ રહેલા હાય છે અને જે મનુષ્યની શારીરિક તેમ જ માનસિક સ્થિતિ સાધારણ રીતે સારી હાય છે તે મનુષ્યને તે દેવી અ ંશ ઉન્નતિ કરવા માટે અને આગળ વધવા માટે પ્રેર્યા કરે છે. આપણા સમાજ, જાતિ, દેશ અને આખા સંસાર પ્રત્યે આપણું કાંઇને કાંઇ ક બ્ય રહેલું જ છે. માનવજાતિનું કલ્યાણ કરવું અને સસ્પેંસારના સુખાની વૃદ્ધિ કરવી એ આપણ પ્રધાન કર્તવ્ય છે અને એ ક બ્યનું જ્ઞાન પ્રત્યક્ષ રૂપે કે પરાક્ષ રૂપે આપણને હંમેશા આગળ વધવાને, ઉન્નતિ કરવાને પ્રેર્યા કરે છે. પરંતુ જે લેાકેાની શારીરિક કે માનસિક શક્તિઓ કોઇપણ પ્રકારે નિખળ થઈ ગયેલી હાય છે તેઓને પાતાનાં એ કવ્યનું જ્ઞાન નથી હાતુ અને તેઓ પેાતાનું પરમ આવશ્યક દૈનિક કાર્ય કરીને જ સ ંતુષ્ટ રહે છે. તેનાથી વધારે ખીજું કાંઈપણુ કરવાની તેઓને ઇચ્છા થતી નથી.
For Private And Personal Use Only
પ્રત્યેક મનુષ્ય પોતાના પરિવાર, સમાજ, જાતિ, દેશ અને સંસારના થાડા ઘણા રૂણી હાય છે અને એ રૂણથી મુક્ત થવુ તે તેનું પરમ કર્તવ્ય છે. ઘણી વખત એજ કતવ્ય આપણને અનેક તરેહનાં કાર્યો કરવા માટે ખાધ્ય કરે છે. એ ક વ્યંજ આપણને એ પણ બતાવે છે કે તેનું પાલન આપણે પાતે કરવુ જોઇએ. આપણા ક બ્યાનું પાલન ખીજાઓને કહેવાથી થઇ શકતું જ નથી. મોટા મોટા ધનવા નાને પણ કોઇ કાર્ય કર્યા વગર, કાઇ પ્રકારનાં કર્તવ્ય-પાલન વગર સાષ થતા નથી. તેનુ કારણ એ છે કે ‘ કતવ્ય ’ જ પ્રત્યક્ષ અથવા પરાક્ષરૂપે તેઓને કાઇને કોઇ કાર્ય કરવા માટે પ્રેરિત અને ઉત્તેજીત કર્યા કરે છે. તેજ કન્ય આપણને ખતાવે છે કે આળસુ, અકર્મણ્ય અને નિશ્ર્વમી રહેવું એ ઘણું જ ખરામ નિ ંદનીય અને ધૃણિત છે. પાતાની જાતે પશ્રિમ કર્યા વગર, કેવળ બીજાના આધારે રહીને ખાવું-પીવુ, પહેરવું–આઢવું, અને સુવું એ મહા પાપ છે. જો આપણે થ્રુ કાર્ય ન કરીએ તે આપણામાં રહેલ દેવી અશના આપણે અપરાધી બનીએ છીએ. તે અંશ આપણામાં ચંપાલનની બુદ્ધિ ઉત્પન્ન કરે છે.