Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૫૮
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
નજરે પડે છે તેની સાથે ભળી જાય છે. એ વાત પણ ઠીક છે કે મનુષ્ય પોતે જે હોય છે તેવાની સાથે જ એને મેળ થાય છે. કેઈ સત્યનિષ્ઠ માણસને અસત્યવાદી અથવા ચેરની સાથે બેસવા ઉઠવાનું મન જ નહિ, પરંતુ એ વાત મધ્ય અથવા અંતિમ જીવનમાં વિશેષ રૂપે બને છે. યુવાવસ્થામાં જ્યારે સ્વભાવ અને પ્રવૃતિ આદિનું સંગઠન થતું હોય છે અને યુવકનાં હૃદય ઉપર કોઈ જાતના પુરા સંસ્કાર પડવામાં વિલંબ થાય છે ત્યારે સંગતિ ઘણે ભાગે નદી ના સંચાગના સિદ્ધાંત ઉપર જ થાય છે. યુવક સ્વતંત્રતાપૂર્વક લોકોની સાથે હળવા-મળવા લાગે છે અને અનુભવ આદિના અભાવને લઈને ખરાબ સંગતિમાં ફસાઈ જાય છે.
તાત્પર્ય એ છે કે યુવકને માટે મિત્રની પસંદગીનું કાર્ય ઘણું જ મહત્વપૂર્ણ અને કઠિન છે. મહત્વપૂર્ણ એટલા માટે કે તેના ઉપર તેનું ભવિષ્ય નિર્ભર રહેલું છે અને કઠિન એટલા માટે કે એ કામ એવે સમયે કરવું પડે છે કે જ્યારે અનુભવને બિલકુલ અભાવ હોય છે અને સંસારના ઉચ્ચ નીચનું કશું જ્ઞાન હેતું નથી. જે યુવાવસ્થામાં સંતાન ઉપર માતાપિતાનો કંઈક અંકુશ રહે અને તે પિતાની ઉત્તમ પ્રવૃતિ તથા શક્તિને પગ કરે તે જરૂર તેને ઘણી સારી સંગતિ મળી જાય. તે સમયે જે યુવક સારી સંગતિમાં પડી જાય છે તો તેનામાં સર્વ વાતે સારી જ આવે છે. ઘણા લોકો એવા હોય છે કે જેઓને જેનાં વેંત જ મનુષ્યમાં પ્રેમ અને શ્રદ્ધા જાગૃત થાય છે તેવાજ મનુષ્યની સંગતિ યુવકને સારા માર્ગે દોરે છે. પરંતુ કેટલાક એવા લોકો પણ હોય છે કે જેને જોતાં જ મનમાં વૃણુ અથવા ખરાબ ભાવેનો આવિર્ભાવ થાય છે. એવા લોકોની સંગતિથી મનુષ્યની પડતી થાય છે. હિતોપદેશમાં કહ્યું છે કે –
हीयते हि मतिस्तात हीनैः सह समागमात् ।
समैश्च समतामेति विशिष्टैश्व विशिष्टताम् ॥ અર્થાત હલકા લેકની સંગતિથી મનુષ્યની બુદ્ધિ ખરાબ થઈ જાય છે, સમાન સ્થિતિના લોકોની સાથે રહેવાથી સામાન રહે છે અને સારા લોકોની સાથે રહેવાથી સારી થઈ જાય છે. એટલા માટે જે લેકે પિતાને સુધારવા અને સંસારમાં ઉન્નતિ કરવા ચાહતા હોય તેઓનું સૌથી પ્રથમ કર્તવ્ય એ છે કે તેઓએ સારા લેકેની સંગતિ કરવી અને જેઓ પોતાની કરતાં અધિક વિદ્વાન, ધીમાન અને ગુણવાન હોય તેઓની સાથે જ રહેવું. કેવળ સારા લોકોની સંગતિથી જ પુરેપુરું કાર્ય થઈ શકતું નથી. તે સારા લોકોની સઘળી સારી બાબતો બરાબર ધ્યાનમાં રાખવી જોઈએ અને હંમેશાં તે અનુસાર વર્તવાને પ્રયત્ન કરે જોઈએ, તે વગર તેઓના સગુણોને સંપૂર્ણ સંચાર અસંભવિત છે. એ તે સંદેહ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531272 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 023 Ank 11 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1925 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |