Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈન સાહિત્યનો વિકાસ કરવાની ખાસ આવશ્યક્તા.
૧૪૫
સંપૂર્ણ લક્ષ રાખવાની આવશ્યકતા છે. માનવ શરીર અનેક મહત્તાથી ભરેલું છે તેને સ્વચ્છ, મજબૂત, પરીષહોને સહન કરવા તત્પર, વિશ્રવાસ કરવા ગ્ય, ગમે તે કાર્ય કરવાને તેયાર, તંદુરસ્ત, દુ:ખરહિત પિતાના ઓજસના પ્રવાહમાં નિઃશંક, આનંદ રસનું ભાન કરનાર, વ્યવહારના ઘસારા સામે ટકી રહેનાર, પ્રસન્નતા, સુસ્વભાવ, સુપભેગ અને સાક્ષાત શ્રમને માટે પણ જીવાત્માને વિનોદ આપનાર અને ધાર્મિક નિયમોને પાળનાર બનાવવું જોઈએ. આ ઉત્તમ ઉપદેશ જેને સાહિત્યના પ્રદેશમાંથી મળી આવે છે.
આ સંસારને દુઃખમય બનાવનાર મનોવિકારે છે. તેઓ આ ભવાટવીમાં ભયંકર ગણાય છે. ક્રોધ એ મનુષ્યને અનેક નિર્દય અને વિચાર રહિત કાર્યોમાં જોડી દે છે. ઠેષ એ ક્ષણવારમાં જીવનની મહત્તાને તોડી પાડે છે. રાગ એ મનુષ્યને અંધતા આપે છે અને તેથી કાર્યાકાર્યના વિવેકને વિપન્ન કરી નાંખે છે. સર્વ કષાયમાં એ વિષમ કષા ગણાય છે અને તે પિતાના કર્તવ્યથી ભ્રષ્ટ કરી વિપરીત માર્ગે દોરી જાય છે. ક્રોધ, માન, માયા અને લોભ એ ચાર કષાનું ઉત્પત્તિ સ્થાન રાગ તથા ઠેષ છે. તેમાં પણ રાગ સર્વમાં પ્રથમ પદે છે. કષાયોની સેનાને મુખ્ય નાયક રાગ છે અને તેના એકના જયથી બીજાને જય સુગમ રીતે થઈ શકે છે. તેથી જ આહત ધર્મના ભગવાન વીતરાગના નામથી ઓળખાય છે. જ્યાં રાગને અભાવ ત્યાં સંસારનો અભાવ સિદ્ધ થઈ શકે છે. આ વિષેના સુંદર વિચારો આપણુ આહંત સાહિત્ય રૂપી ક૯પવૃક્ષના મનોહર પુષ્પો છે.
આગમ-સાહિત્યરૂપી કલ્પવૃક્ષ કે જે ભાવના રૂપી સુગંધવાળું છે, તેના સવિચાર રૂપી પુપેિ છે અને સદ્ગતિ એ તેનું મધુર ફળ છે. જૈન સાહિત્યના કેટલાએક પ્રદેશમાં વિચરવાથી બીજા કેવા કેવા લાભ થાય છે તે સંક્ષેપમાં વર્ણવી શકાય તેમ નથી. આ જગતમાં વહેતા જીવન પ્રવાહની અંદર જે જે સામશ્રીની અપેક્ષા હોય છે, તે તે સામગ્રી જેન સાહિત્યના વિશાળ ક્ષેત્રમાંથી મળી શકે તેમ છે. મનુષ્ય જીવનને કલંકિત કરનાર એવા પ્રસંગેમાંથી બચવાનો જે મહા માર્ગ જેન સાહિત્ય બતાવ્યો છે, તે કોઈ પણ સાહિત્યમાં ભાગ્યે જ મળી શકે તેમ છે. ધર્મને પ્રધાન પદ આપી તેમાંથી વ્યવહારને શુદ્ધ માર્ગ પ્રરૂપવાની દિવ્ય શક્તિ આપણાં પૂર્વાચાર્યોએ આપણા સાહિત્યમાં જ સ્થાપી છે. જેથી જીવન કલહમય બની જાય છે અને જેથી નિરવધિ દુઃખ વિસ્ત રે છે, એવા પ્રસંગોમાંથી મનુષ્ય જીવનને મુક્ત રાખવાના અને ભવ્ય જીવનના શાંતિ અને સુખ સર્વદા દષ્ટિ આગળ રાખવાના ઉત્તમ ઉપાયે આપણાં સાહિત્ય પ્રરૂપિયા છે. સાંપ્રતકાળે ઉચ્ચ ધાર્મિક કેળવણીને હોળો પ્રચાર કરવાને આપણે સમર્થ થઈ શકયા નથી. તેથી જેન પ્રજાનો મેટો ભાગ અમુક સમયથી તદ્દન અજ્ઞતાવાળા થઈ ગમે છે. કેટલાક ભાગ માત્ર નવકાર અને પ્રતિકમ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531267 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 023 Ank 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1925 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |