Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૩૮
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
ટાનિયા ( ફીલ્લાન્ડ) નગરમાં ૨૧ મી જુને ૨૨ કલાક દીવસ હોય છે ને નાનામાં ના દિવસ ૩ (૨) કલાકનો હોય છે.
ન્યુયોર્ક ( અમેરીકા) માં મોટા દિવસોની લંબાઈ ૧૫ કલાકને મન્ટયાલ અને કાનડામાં ૧૬ કલાક હોય છે.
આ લાંબા દિવસે તે દર વર્ષે આવતાં લાંબા દિવસે સમજવાં. હિંદુસ્તાનમાં ઋતુઓના ફેરફારને લીધે રાત્રી દીવસની લંબાઈમાં પિષ અને જેઠ માસમાં) બે ચાર કલાકનો તફાવત હોય છે.
(ઝવાન. ૨૨/૮ ) અધ્યાપક–સુર્ય નાના અને મોટા માંડલામાં ફરે છે તેથી દીન માનને રાત્રી માનમાં ફેરફાર પડે છે. ઋતુ ફેરફાર પણ તેને લઈને થાય છે. (જે વાત આગળ દેખાડવામાં આવશે )
વિધાર્થી–-રવિ એક સાથે ઉગતું નથી તેનું કારણ પૃથ્વી સપાટ નથી એમ સમજાય છે જેથી ઉનાળે અમદાવાદની મધ્યરાત્રીના સમયે ઈગ્લાંડમાં સાંજ પડે છે વળી હિંદુસ્તાનમાં પણ સૂર્યોદય કાળના ફેરફારો જોઈ શકાય છે.
અધ્યાપક--આનું કારણ માત્ર એટલું જ છે કે સૂર્ય પાસેની ભૂમિમાં પ્ર કાશ નાંખે છે ને જેમ જેમ આગળ વધ્યો જાય છે તેમ તેમ નવી નવી ભૂમિમાં કિરણે નાખતા જાય છે ને પાછળની ભૂમિમાં અંધારું થતું જાય છે, જેમ દીવાને પ્રકાશ અમુક ભૂમિમાં પડે છે તેમ સૂર્ય માટે સમજવાનું છે કદાચ સૂર્ય પૃથ્વી થી મોટે હોત તો માત્ર આ ફેરફાર ન થાત એટલે સૂર્યનો પ્રકાશ દરેક સ્થાને ફરી વળે છે, ને “શ્રીમાન સાગર નંદસુરીશ્વરજી ના વચન પ્રમાણે કહીયે તે ભરતખંડમાં જુદા જુદા પ્રદેશને આ શ્રીને દરેક કાળે સૂર્યોદય ને સુયસ્ત થયા જ કરે છે
વિદ્યાર્થી--ધવ પર છ માસ દીવસ ને છ માસની રાત્રી હોય છે ત્યાં કુક સાહેબ જઈ આવ્યા છે. ત્યાં વહાણું (પરેઢીયું. સવાર) થવાની વિચિત્ર કિયા જોઈ લેડીકરીનનો કુકડો મરી ગયે હતું. ત્યાં માર્ચ તા. ૧૬ થી ૧૯૪ દીવસ રવિ તેજ રહે છે. ૪૮ દિવસ સંધ્યા પ્રકાશ, ૭૬ દીવસ અંધારું અને ૪૭ દીવસ અરૂણું પ્રકાશ થાય છે આણું માનવું? . વોરનની નંદનવની પલ્લિ પ્રમાણે આ માનવું કે ? (રા. તિલકત. મૃગશિર્ષ )
અધ્યાપક–આ સ્થિતિ ઉત્તરમાંજ થાય , પણ દક્ષિણમાં થતી નથી અને ત્યાં રાત્રી માટેના ફેરફારો પણ જોવાતા નથી. ત્યારે છ માસના દિવસ થવાનું કારણ પણ કોઈ વસ્તુનું આવરણ આવે છે. એમ સહુ કે કબુલ કરે છે. ઉત્તર ધ્રુવ દેખાય છે પણ તેની સ્થિરતા માટે કેટલાક તો ચોકકસ મત આપવા એકદમ હામ ભીડતા નથી (જ. જ્ઞા) તેમ ત્યાં જઈ શકાતું નથી પણ જ્યાં આ ફેરફારો થાય છે ત્યાં કેટલાક માણસે જઈ શકે છે તે છ માસને દીવસ છે એમ પણ જણાવે છે ત્યારે આ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531259 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 022 Ank 10 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1924 |
| Total Pages | 36 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |