Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધ -જીવનના માગ માં રહેલા વિઘ્ના.
૧૩
તત્વાના વિનાશ અર્થ પણ થાય છે, અને આપણા તેમજ પરના અતિ અર્થે પણ થઇ શકે છે. આ સ્થળે બુદ્ધિ સામે અમે ફ્રીયાદ કરતા નથી; પરંતુ નાસ્તિક અને સ્વચ્છંદગામી બુદ્ધિના પ્રવર્ત્તન ઉપર ટીકા કરીએ છીએ. આપણે ચેતવાનુ છે તે બુદ્ધિની વિપથગામી પ્રવૃત્તિ સામે છે.
ધર્મના માર્ગમાં શેષ ભય કાર્ય - બહુલતાનેા છે. મનુષ્યના જીવનને બે દિશાએ હાવી જોઇએ. એક આત્મચિંતવન અને આત્મપરીક્ષા અને મીજી કન્ય-સાધન અને લેાકસેવા. જે જીવનમાં માત્ર બહારના જ કાર્યની મહુલતા અને ભરપૂરતા છે, અને આંતરિક વિચારણાને અવકાશ નથી, તેના જીવનમાં કાઇ પ્રકારની ગંભીરતા, અગર ધર્મ–જીવનની ગાઢતા આવી શકતી નથી. આથી સાચા ધ–પરાયણ સજનના જીવનમાં અને દિશાએ હેાવી ઘટે લેાકેાની ભીડ અને નિર્જનતા, નિવૃત્તિ અને પ્રવૃત્તિ, ચિ ંતવન અને કાર્ય એ ઉભયના સમાવેશ જોઇએ, આત્માની ઉંડાણમાં રહેલા બહુમૂલ્ય રત્ના એકાંતમાં ધ્યાન, વિચારણા અને ચિંતવનવડે પ્રાપ્ત થાય છે. અને તેના ઉપયાગ આપણા પેાતાના ચારિત્ર્યને ઉત્તમ પ્રકારે ઘડવામાં અને આસપાસના સમુદૃાયના કલ્યાણ માટે થાય છે. જેના જીવનમાં ચિંતવન, એકાંતવાસ અને નિનમાં ધ્યાન કરવાના અવકાશ નથી તે જીવન ક્ષુલ્લક, ઉપરચેાટીયું, નિશ્ચયહીન, અસ્થિર, વિકળ, અને અસ્થિર મનુષ્ય જેમ બહારથી કમાઇ લાવી ઘરમાં તેના ઉપયેગ કરે છે; તેજ પ્રકારે તેણે આત્માના અભ્યંતર પ્રદેશમાં ઉતરી ત્યાંથી મૂલ્યવાન રતો ઉપાજન કરી તેના પોતાના અને પરના ઉપયાગ માટે વાપરવા જોઇએ. તેણે હંમેશાં એવા થોડા વખત કાઢવા જોઇએ કે જ્યારે એકાંતમાં, નિજનમાં, નિર્મળ વાતાવરણમાં, અક્ષુબ્ધ ચિત્તે તેણે પેાતાની આત્મ પરીક્ષા કરવી જોઇએ, પેાતાના ચારિત્ર્યમાં ખુ ટતા તત્વા દાખલ કરી તેને નિભાવવાને સોંકલ્પ કરવા જોઇએ, પેાતાના જે જે દેાષા હાય તેના પરિહાર કરવા માટે પેાતાના મન સાથે સુદૃઢ નિશ્ચય કરવા જોઈએ. કુટુંબ, સમાજ, ગામ, દેશ અને વિશ્વનું કલ્યાણુ કેવી રીતે થાય તેનેા નિર્ધાર કરી, તેને અનુસરતુ જીવન વ્યતિત કરવાના સંકલ્પ કરવા જોઇએ, અને તે સંકલ્પ ઉપર સ્થિરવૃત્તિથી ઘેાડી ક્ષણ નભી રહેવુ જોઇએ. આમ કરવાથી તે પ્રકારનુ નિશ્ચયખળ આપણામાં સંક્રાન્ત થાય છે, અને વહેવારના પ્રદેશમાં અનેક પ્રકારની વિપરીત ઘટનાએ સામે તે ટકી રહે છે. જેમના જીવનમાં આ પ્રકારે એકત્ર કરેલુ` સંકલ્પખળ નથી, તેઓ ગમે તેટલા પેાતાના ઉચ્ચ વિચાર। હાવા છતાં, કાર્ય-પ્રદેશમાં પેાતાના ઉત્તમ નિશ્ચયા અનુસાર વન ચલાવી શકતા નથી, તેમજ પોતાના શુભ નિશ્ચયાનેા પ્રભાવ પણ સમાજ ઉપર વિસ્તારી શકતા નથી. તેમનામાં કાઇ પ્રકારને ટેક, દર્દ્રતા, સ્થિરતા; અચળતા અને ચારિત્ર્યશક્તિ હાતી નથી. આ પ્રકારની ચારિત્ર-શક્તિ આદિ કેળવવા માટે અને તેને પ્રભાવ–યુક્ત બનાવવા માટે આપણા જીવનમાં હંમેશાં થાડા કાળ ખરેખરી એકાંત અને નિર્જનતા હાવી જરૂરની છે. આ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531233 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 020 Ank 08 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1922 |
| Total Pages | 34 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |