________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈન ઇતિહાસ અને તેના હૈયયાગ.
૧૯૬
""
:
64
માનવાના સ્મરણમાં સતેજ રહ્યા કરે છે અને વર્તમાન યા ભવિષ્યની પ્રજાને જણાવે છે કે ‘ હમારી અખંડ જવલંત કીર્તિ રહે તેમ વો જ્યારે કાઇ પણ પતન પામતુ જાય છે ત્યારે હેને પૂનિત કરનાર કેવળ પૂર્વકાળની જવલંત કીર્તિ છે. તે સમયે ભૂતકાળની જવલંત કીર્તિ મૃતપ્રજામાં અમૃત સિંચન ’ નું અમૂલ્ય કા બજાવે છે, અથાત ‘ સ ંજીવની ’ ઓષધી સમાન નવજીવન અર્પનાર નિવડે છે, મૃત પ્રજામાં, જવલંત કીર્તિના પ્રસંગાના દર્શનથી શૂરાતન પ્રજવલિત થાય છે, રહેના જીવનમાં નૃતને બુદ્ધિ પ્રવાહ આવે છે. તે હુમજવા લાગે છે કે અલ્હા રામાં કંઈક આત્મબળ છે, અહં પણ જગતમાં કંઇક કરવાનેજ જન્મ પામ્યા છીએ, અમારામાં પાણી છે. એવા આત્મ વિશ્વાસ ઉદ્ભવે છે. અને પાતે ઝળકી ઉઠવાને સારૂ નિવન માર્ગ શેાધન કરવા જતાં હૈની દૃષ્ટિ સમક્ષ અનેક માર્ગો ઉપસ્થિત થાય છે. નવિન વિચાર બળ પ્રાપ્ત થાય છે, અને જરૂર ઝળકી ઉઠે છે, પેાતાની જવલંત કીર્તિ ને જાણનાર છાતી કાઢી ચાલી શકે છે, મુખાવિંદ ઉચ્ચુ રાખી શકે છે, અને આગળ ઉભે રહેવાને લાયક માને છે.
C
:
આજ કારણથી ઇતિહ્રાસનું મૂલ્ય · અમૂલ્ય ' અંકાય છે, અને તેજ કારણથી હૈની જરૂરીઆત છે.
ઈતિહાસ ઉપરથી એ પણ જાણી શકાય છે કે ભૂતકાળમાં પાતાના પૂર્વજો ક્યાં ક્યાં ઠાકર પામ્યા ? ક્યાં કેવા ઉપયોગ કરવાથી સો દાખલ થયા, અને તે સડાથી પ્રજાને કેવાં ભયંકર પરિણામ ભાગવવાં પડ્યાં, ત્યેની રૂપરેખા સ્મરણમાં ખડી થાય છે. નવજીવન રેડનાર આદ્ય મહાત્માએ કેવાં તત્ત્વાને પ્રચાર કરેલ હતા, પોતાના સમુદાય વૃદ્ધિગત કરવા સારૂ કેવા અખંડ પશ્રિમ સહન કર્યાં હતા, અને કેવી અનુપમ જાજ્વલ્યમાન કીતિ પ્રસાી ગયા હતા, તે પછી ઉદ્દભવ પામનાર વગ જો એ આદ્ય મહાત્માના સત્ય–આશયાને બુદ્ધિના વિકારના અંગે કે ક્રીતિના અંગે વિપરીત રીતે હુમજાવી અનેક પ્રકારના ધાંધલ ઉત્પન્ન કરે છે, અનેક અજ્ઞાન માનવાને ઉલટ--પાલટ હુમજાવી પોતાના મતમાં આકર્ષી નવિન માર્ગની પ્રરૂપણા કરે છે, આવા અનેક માનવા કાળાંતરે ઉદ્ભવ પામે છે અને નવિન વિન માર્ગને જન્મ આપી ભિન્ન ભિન્ન વાડાએ બાંધી ‘ સમુદાય ’ને છિન્ન ભિન્ન કરી પેાતાનું અનિચનીય શૂરાતનને તાડી પાડે છે, એ પ્રકારે ભૂતકાળમાં કેવા કેવા માર્ગો સ્થપાયા પોતાનુ સમુદાય બળ શાથી તૂટયું? અને ક્ષતિકર અને હાનિકારક તત્ત્વા ક્યાં પ્રવેશ પામ્યાં તે સર્વેનું દિગ્દર્શન ભૂતકાળના ઇતિહાસ ઉપરથીજ જાણી શકાય છે, દિવસે દિવસે આપણા દેશમાં પાશ્ચાત્ય શિક્ષાના પ્રભાવ પડી રહ્યા છે અને હૅની સાથે ખારીક દ્રષ્ટિથી વિચારવામાં આવશે તેા જણાશે કે “ અપ
For Private And Personal Use Only