________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
સાચી અને જીતી લલતા,
સાચી અને જીટી સફલતા.
વિઠ્ઠલદાસ મૂળચંદ્દે શાહ,
( ૭ )
..
If what shone afar so grand, Turn to nothing in thy hand: On again, the virtue lies, In the struggle, not the prize.
સફલતાના વિષયમાં કાંઇ લખવા પહેલાં આપણે એક વાત જાણી લેવી જોઇએ કે સફલતા કેને કહેવામાં આવે છે ? ઘણા લેાકેા સફલતાના એવા અર્થ કહે છે કે કાર્ય યા પ્રયત્ન સમાપ્ત થતાં પેાતાને ઇચ્છિત ફલ મળી જાય તે સક્ષતા કહેવાય છે, પરંતુ સક્ષતાને એટલેજ અથ નથી. કોઇ કાઇ મનુષ્યેા પેાતાનુ કાર્ય પુરૂ કર્યાં પછી પોતાના વિશિષ્ટ ઉદ્દેશની પૂર્તિ તથા પ્રાપ્તિ કરી શકતા નથી-પાતાને ઇચ્છિત ફલ મળતું નથી ત્યારે તેઓ પોતાને અસલ માની લે છે. પરંતુ એ સાચી વાત નથી. સંસારમાં એવાં અનેક દષ્ટાંતે મળી આવે છે કે જેને આપણે અસલીભૂત અથવા અકૃત કાર્યં સક્ષતા ” કહી શકીએ છીએ. ત્યારે સફલતા કાને કહેવી ? તે પણ એક સાધન યાને ઉપાયજ છે. તે અન્તિમ ધ્યેયની સર્વોચ્ચ સીઢી છે, પરંતુ તે પોતે અન્તિમ ધ્યેય નથી, ઐહિક સુખા એવા છે કે જે ઉચિત રીતિથી પ્રયત્ન કરવાથી અવશ્ય મળી જાય છે. જો દુર્ભાગ્યવશાત્ કાઇ કારણે તે ન પણ મળે તે તેટલા માટે કઈ પણ કાર્યશીલ સજ્જનનું જીવન નિષ્ફલ અને નિરર્થક કદ્ધિ પણ માની શકાતુ નથી. એક વિદ્વાન અગ્રેજ કવિ કહે છે કે-~~
6.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
""
For Private And Personal Use Only
૧૫૧
R. M. Milnes.
અર્થાત્ મનુષ્યના સદ્ગુણૢાનુ દર્પણુ તેના કાર્યોનું દૃશ્યલ નથી, પરંતુ તેનાં સદગુણ્ણાનુ સાચુ દર્પણું તેની અદમ્ય ઉત્સાહપૂર્ણ કાર્ય -શકિત છે. કેમકે સ્તુતિપાત્ર તે। તેજ મનુષ્ય બની શકે છે કે જે કતકપૂર્ણ વૃક્ષ ઉપર સ્વયં ચઢીને કુલ તાડી શકે છે, નિહુ તા કેાઇ સાધનની સહાયવડે લ તાડનાર સાધારણ મનુષ્ય આ સંસારમાં અનેક નજરે પડે છે. રાજા રામ મેહનરાય, લેાકમાન્ય તિલક, મહાત્મા ગાંધી આદિ મહાપુરૂષાનાં નામ પ્રસિદ્ધ શા માટે છે? એટલા માટે નહિ કે તે પુરૂષાએ પેાતાનાં જીવનમાં કેઇ નવું રાજ્ય સ્થાપ્યુ છે, કિન્તુ કેવળ એટલા માટેજ કે તે પોતાના નિશ્ચિત ઉદ્દેશ અનુસાર કંટકમય માગે ચાલતાં છતાં દ્વિપદ્ ચલાયમાન થયા નથી. બસ, જે મનુષ્ય ઉક્ત તત્વનું આજીવન પાલન કરી
