Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રાવકેની પ્રાચીન ઉન્નતિ અને આધુનિક-અવનતિ.
૧૦૯
ચાલ્યા શકશે તે શ્રાવક પ્રજાની ઉન્નતિંનું શિખર જે કાંઈ પણ ભવિષ્યની આશા ઉપર ટકી રહ્યું છે, તેનો વિનાશ થવા વખત આવે એટલું જ નહીં પણ જેઓએ બુદ્ધિના ચમત્કારી પ્રભાવથી આ ભારતના વિશાળ પ્રદેશમાં જેને મતની મહાન પ્રતિષ્ઠા પાડી છે અને જેઓએદયા ધર્મની પ્રરૂપણ કરી સર્વ સમાજને એક સ્થાનમાં ઉભા રાખી બ્રાતૃભાવથી આલિંગન કરાવવાને મહાન ઉપદેશ આપે છે, તેવા પ્રાચીન જૈન મહાત્માઓની ઉત્તલ કીર્તિને કલંક લાગ્યા વગર રહેશે નહીં માટે તેવી અંધ શ્રદ્ધાથી મુક્ત થવાથીજ આપણી ગેરવતા વધતી જશે.
પૂર્વકાલે ગૃહવાસની શીતળ છાયામાં રહી ગૃહસ્થ ધર્મના પૂર્ણ અધિકારી બનવા માટે નીતિમય ચારિત્રનું સંપૂર્ણ શિક્ષણ લેવામાં આવતું હતું. નીતિમય ચારિત્ર કીયું, નીતિમય ચારિત્રનાં શાં લક્ષ ગ, અને નીતિમય ચારિત્રની રક્ષા શાથી, એ ઈત્યાદિ અને ગૃહસ્થ વર્ગમાં વારંવાર ચર્ચાતા હતા. માણસના નીતિ મય ચાગ્નિ ઉપર સહવાસ અને સંસર્ગની ઘણી અસર થાય છે એ વાતને તેઓ સંપૂર્ણ રીતે સત્ય માનતા હતા. અને નીતિ એ મનુષ્યના વ્યવહાર નાવને દેરનાર ધ્રુવ છે, એમ તેઓ નિશ્ચયથી સમજતા હતા. આથી તેમના વ્યવહારની શુદ્ધિ ભારત વર્ષમાં સર્વોત્કૃષ્ટ ગણાતી હતી અને તે બળને લઈને તેઓ સમગ્ર વિશ્વજનના પુર્ણ વિશ્વાસપાત્ર બનતા હતા. વર્તમાન કાલે એ નીતિમય ચારિત્રને પ્રકાશ તદન ઝાંખો થતો જાય છે. ઉત્તમ પ્રકારની શ્રીમંતાઈ પ્રાપ્ત થયા છતાં અને ઉપકાર કરવાના સર્વ સાધને ઉપસ્થિત થયા છતાં તેવા પ્રસંગમાં અનેક જાતની વિચિત્રતા કરવામાં આવે છે. કત્રિમ ભાવ, આડંબર, કપટ ભરેલો વિવેક, મીઠાશ અને શુષ્ક વાણી વિલાસના મલિન જલમાં આધુનિક ગૃહસ્થ પિતાના નીતિમય ચારિત્રને ઝબળી દે છે. પરંતુ છેવટ કન્રિમ ભાવનાનું સ્વરૂપ ઉઘાડયું પડયા વગર રહેતું નથી. પુર્વના નીતિમય ચારિત્રવાલા શ્રાવકે જેઓએ સ્વતંત્ર, સ્વપ્રમાણ, દીર્ધદશી, સર્વપ્રેમી, એકમાગી આનંદ અને પ્રમાણિક કર્તઅને માર્ગે ચાલી સમાજની મર્યાદા બાંધી છે, તેમના શ્રાવણને માટે ભારત વર્ષની સર્વ આર્યપ્રજા અદ્યાપિ મગરૂરી ધરાવે છે અને આહંત ધર્મના ગૃહસ્થાવાસને સંપુર્ણ ધન્યવાદ આપે છે. તેમનો એ ગૃહાવાસ સ્વર્ષિય સુખનું સ્થાન હ; તેમના ગૃહાંગણમાં નીતિની કલ્પલતા પલ્લવિત થઈને રહેતી હતી કે જે ક૯૫લતા ને હમેશાં પ્રમાણિકતા રૂપી જલધારાનું સિંચન કરવામાં આવતું હતું. જેના મધુર કુલને સ્વાદ તે ધર્મવીરે આનંદ પૂર્વક અનુભવતા હતા.
સાંપ્રતકાલે એ ગૃહાવાસની સ્થિતિ બદલાઈ ગઈ છે. જે ગૃહાવાસ સ્વગીય શોભાને અધિકારી છે, તે ગૃહાવાસ ઉપર આજે નારકી ભૂમિની મલિન છાયા
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531217 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 019 Ank 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1921 |
| Total Pages | 40 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |