Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જિનધર્મ.
૩ દેખાને પુરૂષત્વ પ્રાપ્ત થતું અને તે શક્તિઓને ( forces) કે જીવના પુરૂષ તરીકે માનવામાં આવતા જેમ કેટલાએક ગૃહમાં સજીવ વ્યક્તિ હોય છે તેમજ આ શક્તિ સજીવ હોઈ શકે.
પરંતુ આ શક્તિઓ (forces) પોતે કાંઈ જીવો નથી એમ છતાં પ્રારંભમાં આ વિચાર હોવો જોઈએ; એમ બતાવી આપે છે. આ શક્તિઓના (forces) સરજનાર રક્ષણ કરનાર અને નાશ કરનાર, એવા પણ વર્ગ કરવામાં આવેલા જણાય છે અને આજ ત્રણ શક્તિને ત્યાર બાદ કઈ એક મહત્ શક્તિના ભાગ સમજીને તેને હિંદુઓએ બ્રા નામ આપ્યું હોય એમ ભાસે છે. ખરું જોતાં અહીં જે સર્જન કે સૃષ્ટિ એ શબ્દ આપ્યો છે તે આ અર્થમાં Emanation અર્થાત કેઈ એક પદાર્થમાંથી નીકળેલું તે અથવા તેજ પદાર્થનો વિસ્તાર રક્ષણ શબ્દ એવા અર્થમાં વપરાયો છે કે જેનો અર્થ જે જે આકારવાળું છે તેને બચાવનાર અને નાશ કે સંહાર એવા અર્થમાં છે કે તે આકૃતિ કે આકાર તેને ક્ષય કરનાર,
ઇંદ્રિયેથી જડ પદાર્થને ખ્યાલ કંઈક જણાય છે અને આમાં શક્તિ કહેવામાં આવે છે તે પણ જડ શક્તિ જ હોવી જોઈએ જેમ આકર્ષણ નેહાકર્ષણ (મગ્નેટીઝમ) વિદ્યુત, ગુરૂત્વાકર્ષણ પરંતુ આ શક્તિને ઇશ્વરતરિકે ગણવી એ વિચારતે ઘણેજ જડવાદવાળે છે અને એટલાજ માટે ઈશ્વર અથવા ઈશ્વર જે કે પુરૂષ એ વિચારને જેને પોતામાંથી હાંકી કહાડે છે છે છતાં તેઓ બેલાશક આ શક્તિઓ ( energies ) ની હસ્તી કબુલ રાખે છે અને કહે છે કે આ શક્તિ સર્વત્ર માલુમ પડે છે પરંતુ તેઓ કેટલાક ચેકસ નિયમને આધીન છે અને તેમાં કઈ બીજા પુરૂષથી (કે ઈશ્વરથી) વચમાં આવી શકાવ એવું નથી એટલું જ નહીં પરંતુ તે કંઈ અસર પણ કરી શકે નહી; આ શક્તિ બુદ્ધિ પુર્વક આપણું ભલાં ભુંડાને પણ કાંઈ અસર કરી શકે નહીંઅને તેને કહેવું કે તેઓ આપણને અસર કરે છે એ માત્ર તે શક્તિઓના કાનુનેને જેમને તેઓ આધીન છે તે વિષેનું તેમનું અજ્ઞાન જ જણાવે છે; આ શક્તિને ( energiesઅમે સામટી રીતે દ્રવ્ય ( substance) કહિયે છીયે જડ પદાર્થમાંજ અસંખ્ય ગુણો અને સ્વભાવે હાય છે અને તેઓ જુદે જુદે કાળે જૂદી જૂદી રીતે પોતેજ પ્રગટ થાય છે.
આપણે આપણું વિશેષ જ્ઞાન પ્રગટ્યાં સિવાય કંઈ જાણુ શતા નથી કે જડ પ્રકૃતિમાં કઈ કઈ શક્તિ ગુસપણે છે તેથી કોઈપણ નવી વસ્તુ બહાર આવે કે આપણે દિલ્ગમૂઢ થઈ જઈએ છીએ જે કંઈ આપણને અજાયબીમાં નાંખી દે એવું હેય તે કઈ દેવ તરફથી કંઇક આવેલું ગણીએ છીએ પરંતુ જ્યાં આપણે શાસ્ત્રીય
1 ઉત્પાદ-વ્યય-ધ્રુવ એ ત્રણે સહિત તે દ્રવ્ય.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531215 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 019 Ank 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1921 |
| Total Pages | 42 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |