________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir એકાન્ત જીવન. " આત્માનું પવિત્ર જીવન શાધી શકાતું નથી, પરંતુ તે વૈભવી જીવનમાં ખોવાઈ ગયુ છે. તૃષ્ણાઓ હંમેશાં વધતી જાય છે તૃષ્ણાઓની સીમા નથી. બાહ્ય આનંદની અને ખાલી પ્રવૃત્તિની દુનીયા એ એક જ નળના પ્રદેશ છે તે આપણને એકાન્તની જરૂર પડે છે. શરીરને જેમ તેની શક્તિઓ પાછી મેળવવા માટે આરામની જરૂર છે તેમ આ માને તેની શક્તિઓના નવજીવન માટે એકાન્તની જરૂર છે. માણસના શારીરિક સુખને માટે નિકા જેટલી જરૂરની વા અગત્યની છે તેટલીજ તેના આમિક સુખને માટે એકાન્ત પણ અગત્યની છે. એકાન્તમાં પવિત્ર વિચારા સ્કરે છે, શરીરને જેમ પ્રવૃત્તિની જરૂર છે તેમા આત્માને પવિત્ર વિચારોની જરૂર છે. નિદ્રા અને આરામ વિના શરીરના જેમ વિનાશ થાય છે તેમ યોગ્ય શાંતિ અને એ કાન્ત વિના મનુષ્યના આભામાં ભગાણ પડે છે. મનુષ્ય જે એક દૈવિ મનુષ્ય તરીકે આ ફાની દુનિયાથી અમુક વખત સુધી દૂર ન રહે અને સત્યને મેળવવા મથન ન કરે તો તે બળમાં અને અત્યમાં નભી શેકેજ નહિ. એકાન્તમાંથી માણસાના સમુહને દિલાસો મળ્યો છે. એ એકાન્તને માણસે અમલમાં લાવે છે. દુનિયાની દખલથી દૂર રહીને અને મનની શાંતિ સાચવીને નિયમિત રીતે ધમ ક્રિયાનું અવલોકન ! કરવાથી માણસે જે કાર્યો જાણી બુજીને પણ કરવાને ટેવાયેલા નથી તેજ કાર્યો. તેમને અણુચિતવ્યા પણ કરવા પડે છે. માણસની આંતર શાંતિ ઉપર મનને ધ્યાનસ્થ કરવાની અને ઉમદા પવિત્ર વસ્તુઓ ઉપર વિચાર કરવાની ફરજ પડે છે. જે માણસા એકાન્ત માં પોતાના મનને કાબુમાં રાખવાનું અને વિશુદ્ધ બનાવવાનું શીખ્યા નથી અને હાએ જેમની ઇચ્છા રાઈ ઉમદા વસ્તુ માટે ફાંફાં મારે છે તેએાને આ પદ્ધતિવાળા ધમ ની જરૂર લાગે છે; પરંતુ જેમણે પોતાના આત્મા ઉપર ફત્તેહ મેળવી છે અને જેઓ પોતાની વાસનાએને તાબે કરવાનું અને પોતાના મનને કાઇ પવિત્ર દિશામાં વાળવાને મથી રહ્યા છે વા જેવા એ કાન્ત જીવન ગાળે છે તેમને પૂરતકા ધર્મગુરૂએ વા દેવળની કાર! પણ નતની મદદની જરૂર નથી. મહાત્માના આનંદ માટે દેવળની હયાતી નથી, પર તું. પાપીએાની ઉન્નતિ માટે તે અસ્તિત્વ ધરાવે છે. એકાન્તમાં માણસા જીવનની અગવડા ! અને લાલચાની સામે યુવાને બળ મેળવે છે, તેમને સમજવાને અને છતવાને જ્ઞાન અને ડહાપણુ મેળવે છે. મૂળ પાયાથી જેમ કાઈ મકાન ટકી રહે છે તેમ એકાન્તથી માણસે મૂળ મેળવે છે. પાયાને કાઈ દેખતું નથી તેમ એકાન્તને પણ કાઈ જોતું નથી, એકલી એકાન્તથીજ માણસ પોતાને, પોતાના સ્વભાવને અને પોતાની શક્તિ તથા સત્તાતે સમજી શકે છે. દુનિયાની ગડમથલમાં અને તૃષ્ણાની બુમરાણ માં આત્માના નાદ સંભળાતા નથી, એ.કાન્ત વિના આત્મિક વિકાસ સંભવી શકેજ નહિ.” 69 નંદનવનને આંગણે. 3 માંથી. For Private And Personal Use Only