________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૦૦
ધ કેવી હોવી જોઈએ?
પ્રકીર્ણ.
નેધ કેવી હેવી જોઈએ? અંધ શ્રદ્ધાનો જમાનો ચાલ્યો ગયો છતાં, વાણી કે લેખની દ્વારા ગમે તેવા ભાપણ ઉપદેશ કે લખાણ ઉપર વ્યામોહ નહીં પામતાં બંને બાજુ તપાસી તેમાં વાસ્તવિક શું છે તે જોવાને બુદ્ધિવાદને જમાને હવે દેખાય છે છતાં, કેઈ વ્યક્તિ જાહેરમાં કોઈ હકીકત અવાસ્તવિક બોલે કે કોઈ પેપર કે તેવા સાધન દ્વારા નોંધ પ્રગટ કરે, કે જે વાણી કે લખાણ બીજાને અંધારામાં રાખનારું, આંખે પાટા બંધાવનારું, આ માર્ગે દોરવનારું અથવા કોઈ પણ કારણના પ્રસંગોથી ધારેલું પાર પાડવા કે બીજાને તેમ ઠસાવવા બીજી રીતે બોલાયેલ લખાયેલ હોય તો તેવા ભાષણ કે લખાણને સત્ય અને યોગ્ય ચર્ચા કે નોંધ કેમ કહેવાય છે અથવા તેવું બોલનાર કે લખનારને યથાર્થ તે બાબતનું જ્ઞાન પણ છે તેમ પણ કેમ કહેવાય ! આવા લખાણો કદાચ સમાજને જુદા પાઠ ભણાવવા જેવા જણાતો હોય, તેમજ લખાણ કે નોંધની હકીકત એક વખત કંઈ તે બીજ વખતે કાંઈ તેમ દેખાતી હોય, તેમજ તેવા લખાણ લખનારે તેમાં જણાવેલ કાર્ય ભૂતકાળમાં અનેક વખત કર્યા છતાં બીજી વખતે ગમે તેવા સંયોગને લઈને નિષેધ કરવા નીકળ્યા હોય, તેવા સંગમાં બીજી કે વ્યક્તિ તેવા લખાણની બાબતમાં વાસ્તવિક ખુલાસો કે પેપર દ્વારા કરે, તેને જ વાબ આપો તો દર રહ્યો, પરંતુ પિતે મુકેલીજ હકીકત નોંધ સાચી છે, બીજાને તેવું જ્ઞાન નથી તેવું સમાજને પરાણે હસાવા માંગે, તેટલું જ નહી પરંતુ ખુલાસે કરનાર વ્યક્તિની હકીકત માલ વગરની છે અને પિતાની સાચી છે તેવું જણાવવા પ્રયત્ન કરે તો તેમ સર્વ કઈ-બુદ્ધિશાળી કોઈ પણ મનુષ્ય માની જ લે તેવી અંધશ્રદ્ધા ચાલતા સમયમાં ચાલી શકે કે કેમ તે અમે કહી શકતા નથી. છતાં વળી કરી આગ્રહથીજ પોતાની તેવી હકીકત-નોંધ સાચી મનાવવા વધારે પ્રયત્ન જાણે સેવા ન હોય તેમ હાલમાં એક પત્રકાર બંધુએ પોતાના પેપરમાં પોતાના તરફથી આપવામાં આવતી નોંધ ગમે તેવી હોય ( છતાં બીજાને અજવાળું પાડવાને તેમાં સત્ય કેટલું ને કેવું છે તે જણાવવાની જાણેક અધિકારજ નથી અને તેવા ખુલાસા તે યોગ્ય જ નથી ) તેજ ગ્ય છે, તેની સામેના વાસ્તવિક ખુલાસા તે આક્ષેપ છે, અને તે સામાન્ય નિયમોની હદ બંધાયેલી છે વગેરે હકીકત જણાવેલ છે. તે ખુલાસો કરનાર લેખક તેવી નોંધ આપનારને પુછવા માંગે છે કે જ્યારે આપની નોંધ-હકીકત સાચી હતી, અને સામે ખુલાસે મુ, તે તેને ખુલા આપવાની વાત તે બાજુ પર મૂકી પરંતુ તે ખુલાસા સામે બીજું કાંઈ પણ ન થઈ શકયું ત્યારે છેવટે પિતાનાં ગીત પોતેગાવાની જેમ તેવું લખવાનું જ્ઞાન પિતાનેજ છે-બીજાને નથી પોતાની તેવી ને માલવાળી છે બીજાની તેવી નથી. પોતાની તેવી ને િહદમાં છે બીજાની હદ બહાર છે વગેરે લખી તેમની તે વખતની નોંધ સામે વાસ્તવિક ખુલાસે લખનાર લેખક ઉપર જાણે કે રોષ ફરી પાછો ઉભરી નીકળ્યો હોય તેમ પરાણે મનાવવા ફરી હાલમાં જ્યારે તે વ્યક્તિએ પ્રયાસ કર્યો ત્યારે આ લેખકને આટલે ખુલાસો કરવો પડે છે. તેવી આંખે પાટા બંધાવનારી અવાસ્તવીક નોંધ સામે તેવા ખુલાસાવાળી નોંધને ભલે નિર્માલ્ય માને, કે મનાવવાને પરાણે પ્રયત્ન કરે તો તેવા માત્ર એક બાજુના અવાસ્તવીક લખાણથી હવે કઈ લલચાઈ જાય, કે તેના ઉપર શ્રદ્ધા રાખે, કે તેવું
For Private And Personal Use Only