________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અનિત્યત્વ.
૧૦૫
ક્રમે ચઢીયાતી હિંસાના ત્રણ પ્રકાર કહ્યા છે. હિંસા માત્રથી અળગા રહી પ્રમાદ તજી પર આત્માની રક્ષા અને ઉન્નતિ કરવી તે વાસ્તવિક–ખરી અહિંસા છે. એવી અહિંસા ખરેખર કલ્યાણ-મંગળને કરનારી હોવાથી અવસ્થાવશ્ય આદરવા
ગ્ય છે ક્ષમા વીરસ્ય ભૂષણું –ક્ષમા=સાપરાધ જીવને પણ ક્ષમા આપવી એ ખરા વીરનું લક્ષણ અને ભૂષણ છે. ક્ષમાવત-અંત:કરણથી માફી આપનાર અને માંગનાર-કેધાદિ ચાર કષાયે રહિત હોય તે જ ખરી દયા યા અહિંસાને યથાર્થ પાળી શકે છે. કષાયને કાબૂમાં રાખનાર વીર પુરૂજ વિષય તજીને અમૃત જેવી સુખશાન્તિ ઉપજાવનારી અહિંસાને બરાબર સેવી-ઉપાસી શકે છે. કષાયને વશ પડેલા અવિરતિ=પામર જીવે તેવી “ડાહી દયાથી દુરજ છે. ડહાપણ ભરેલી - યાને લાભ તેમને મળી શકતો નથી. “યાદી ભાવના તાદશી સિદ્ધિ' જેવી ભાવના તેવી સિદ્ધિ થાય છે. જે જ્ઞાની વિવેકી સાધુજનોના પવિત્ર હૃદયમાં જીવ માત્રનું હિતચિન્તવનરૂપ મૈત્રીભાવ ૧, દુઃખી સંસારી માત્રનું દુઃખ દૂર કરવા
સ્વાર્થ ત્યાગ (દાને અભય) કરવારૂપ કરૂણું ૨, સુખી અને સદ્દગુણને દેખી કે સાંભળીને દિલમાં પ્રમોદ ૩, અને ગમે તેવા કઠોર પરિણામી પ્રાણી ઉપર પણ કરૂણ મિશ્રિત ઉપેક્ષા ૪. એવું સ્થાન કરીને સ્થિર રહે છે તેઓ ઉત્તમ પ્રકારના આત્મનિગ્રહ વડે ઉક્ત અમૃતકપરૂપ અહિંસા વ્રતનું યથાર્થ સેવન કરી શકે છે; એટલું જ નહિ પણ તે પંચ મહાવ્રતની સિદ્ધિ પણ મેળવી શકે છે. અદ્દભૂત અહિંસા વતની સિદ્ધિ થતાં તેમની આસપાસ આવી રહેલાં હિંસારી જાનવરો પણ પિતાના જાતિવેરને વિસરી જઈ દયાળુ પરિણામને ધારણ કરે છે, અને એકબીજા હળીમળીને રહે છે. જેમ નદીમાં પૂર ચઢી આવતાં તેનાં પાણું રેલાય જાય છે તેમ શુદ્ધ અહિંસા-દયાની પૂર્ણતા થતાં તે રેલાતાં આસપાસના પ્રદેશમાં અપૂર્વ શનિ ઉપજાવે છે. વિસ્તારે છે, આવી અદ્દભૂત અપૂર્વ અહિંસા આર્યભૂમિ ઉપરાન્ત વિશ્વમાં ફરી રેલાવા પામે.
ઇતિશમ
અનેત્યુત્વ,
મનુષ્ય દષ્ટિને પરમ શાશ્વત તત્વ ઉપર દેરવા માટે જૈન શાસ્ત્રકારોએ ક્ષણુક અ૮૫ સ્થાયી પદાર્થો ઉપરથી વિમેહ દષ્ટિ ખસેડવાને માર્ગ ગ્રહણ કર્યો છે, અને એ માર્ગ અમને સંપૂર્ણ યોગ્ય તેમજ અનિવાર્ય જણાય છે. કેમકે જે પદાર્થ ઉપર મનુષ્ય હૃદયને સ્થિર કરવા માગતા હોઈએ તે પદાર્થથી વિરોધી પદાર્થ ઉપરનો વ્યામે પ્રથમ દુર થયા શિવાય તેમ કદી બની શકે નહીં, બલકના હાથમાંથી કાંઈ
For Private And Personal Use Only