Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૧૨
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
પલકારામાં કયાંઈ લય થઈ જવાનું છે. આપણે પિતે પણ ચાલ્યા જશું. આપણા કાર્યો બધા ભૂલાઈ જશે. આપણું સંસ્કૃતિના ખંડેરે ઉપર નવી સંસ્કૃતિઓ ઉભી થશે. આપણા ગુમાન, અભિમાન અને પતરાજીના જે કાંઈ ચિન્હ રહેશે તેના ઉપર ભવિષ્યની પ્રજાએ કાંઈ કાંઈ માર્મિક હાસ્ય કરશે. ભવિષ્યના ઈતિહાસકારો એ
સ્મરણાવશે ઉપરથી કાંઈ કાંઈ અટકળો બાંધી આપણી સ્થિતિ રીતિ વિગેરેના નિશ્ચયે રચશે, આપણા ગૌરવની પ્રિયતમ સામગ્રીની ભસ્મના ઢગલા ઉપર કાંઈ કાંઈ નવા ચણતરે ચણશે. આપણે કોણ હતા, કેવા હતા, એ શોધી કાઢવા માટે ભવિષ્યની પ્રજાઓ કૌતુહલ દર્શાવશે.
તમને કદાચ અમારું આ બધું કથન અતિશયોકિતથી ઉભરાતું ભાસશે, પરંતુ વાસ્તવમાં તેમ નથી. આ બધા દેખાવો તમારી હાલની દષ્ટિએ સ્થીર અને ખડક જેવા અચળ ભાસે છે. પરંતુ તેમ હવામાં કારણભૂત શું છે એ તમે જાણે છે? તેનું કારણ કાળની અચિંત્ય શક્તિ છે. એક જ ક્ષણ આપણને હજારો યુગ જેટલી પણ ભાસી શકે અને હજારો યુગ એક ક્ષણ જેટલા પણ માણી શકે. આંખની એક પલકમાં સાડા સતર ભવ કરનાર નિગદના જીવને તેમનું આયુષ્ય આપણું મને ભાવને ભાસે છે તેવું અ૫ નહીં જ જણાતું હોય. તેઓ જન્મતા હશે, ધીરે ધીરે વધતા જતા હશે, આયુષ્યના મધ્ય કાળમાં આવતા હશે, નૈસગક નિયમાનુસાર તે કાળે તેવા જીવે ઉપજતા હશે, અને ધીરે ધીરે ક્ષીણ થઈ છેવટે મરતા પણ હશે. આપણા પોતાના આયુષ્ય સંબધે જેવું આપણને ભાસે છે તેવું જ તેમને પણ તેમના ભાન અને ઉપગના તારને અનુસરીને જરૂર ભાસતું હશે. તેમના મનથી તેમને તેમનું જીવન સ્થીર, ધીરે ધીરે વહતુ અને ચં ચ ભાસતુ હશે. પરંતુ તેમના કરતાં આપણા ઉચ્ચતર જ્ઞાનની દષ્ટિએ શું તેમ છે? ના. એ જ પ્રકારે આપણી આસપાસનું જે કાંઈ સર્વ આપણને સ્થીર, સુદ્ધ બહુ કાળ વ્યાપી ભાસે છે તે આપણા કરતા અધિક જ્ઞાનવાન આત્માની દષ્ટિએ ક્ષણ સ્થાયી, પલકારા પછી લોપ થઈ જવાના સ્વભાવવાળુ અને જળના બુબુદ જેવું વિનાશી ભાસે છે. સંસાર અને તે માંહના પદાર્થોને જ્ઞાનીજનોએ ચંચળ, ક્ષણ સ્થાયી આદિ વિશેષણો આપ્યા છે તે કદાચ આપણે અલ્પજ્ઞ દષ્ટિને સાચા ને જણાય, પરંતુ જ્ઞાનદષ્ટિને તે બીજી જ ક્ષણે નાશ પામવાના સ્વભાવયુકત જણાય છે. કેમકે તેમની દષ્ટિ આપણું પેઠે સંકુચિત હોતી નથી. અનંત સુ અનંત સંસ્કૃતિ છે, તેમની દષ્ટિ આગળ થઈને વરઘેડાના સરઘસ રૂપ ચાલી ગયેલી હોય છે. આપણું સ્થાયીપણાનું આપણું માન તેમને અનુકંપા મિશ્રિત હાસ્ય ઉપજાવે તેમાં શું નવાઈ છે?
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531173 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 015 Ank 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1917 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |