Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૧૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ,
વર્તનશીલ કે ક્ષણિક નથી. અલબત તમને શું લાવવું તેની પસંદગી અથવા સ્વાતંત્ર્ય એ નિયમ પ્રથમથી જ આપે છે. પરંતુ પાછળથી તેમાંથી બીજું પરિણામ તમે માગો તે કુદરત તમને કઈ રીતે આપી શકે નહીં. તમને ઘઉંની ઈચ્છા હોય તો બાજરે અથવા મગ વાવવા એ તદ્દન નકામું છે. ઘઉં વાવ્યા પછી ઘઉંના પરિશુમથી તમે કઈ રીતે નાશી છુટી શકે તેમ નથી. આ અચળ, સ્થીર નિયમને અમે કર્મને મહા નિયમ કહીએ છીએ. “વાવે તેવું લણે” એ અત્યંત સાદા અને સરળ નિયમનું રહસ્ય જ્યારે વિચારીએ છીએ ત્યારે આશ્ચર્ય નિમગ્ન થયા વિના રહેવાતું નથી.
સ્થળ સૃષ્ટિ ઉપર પ્રર્વતતો આ અચળ નિયમ જ્યારે મનના સૂક્ષ્મ પ્રદેશ ઉ. પર આપણે ખેંચી જઈ તેનું તે પ્રદેશ ઉપરનું પ્રવર્તન વિચારીએ છીએ ત્યારે ત્યાં પણ એ નિયમ એજ પ્રકારે કાર્ય કરે છે. એમ માનવામાં કોઈ બાધ આવત નથી. સ્થળ અને સૂક્ષ્મ એ અખલિત સળંગ સંબંધવાળી સૃષ્ટિઓ છે અને તે સર્વ ઉપર એકજ મહાનિયમનું આધિપત્ય છે, એકજ નિયમ સતત, નિત્ય અવિકાર્ય રૂપે ઉભય સૃષ્ટિ ઉપર સામ્રાજ્ય ભોગવી રહ્યો છે, (as below so above ) (જેમ આંહી તેમ ત્યાં) એ કેઈ યુરપવાસી મહાપુરૂષનું કથન ખરેખર સત્ય છે. તમારે જે સૃષ્ટિ ઉપર જે પરિણામ ઈષ્ટ હોય તેવી સામગ્રી ત્યાં એકત્ર કરે અને એમાથી જે ફળ ઉદ્દભવવા ગ્ય છે. તેનાથી તમને કેાઈ સત્તા વિમુખ રાખી શકે તેમ નથી, પરંતુ તે સાથે એ પણ ખરું કે એક પરિણામને યોગ્ય સામગ્રીમાંથી બીજા પ્રકારનું પરિણામ તમારી ગમે તેટલી યાચના છતાં તે આપી શકતું નથી. અચળતાની સાઇ ઘાતકીપણું રહેલું જ છે. નિયમ છે ત્યાં દયા હોતી નથી. કૃપા કે પ્રસાદને ત્યાં અવકાશ નથી. જે તેમ હોય તે એ નિયમ અચળ અને સ્થીર કહી શકાય નહીં. અચળ અને સ્થીર ન હોય તે કઈ સામગ્રીમાંથી કયું પરિણામ આવશે એનો નિર્ણય બની શકે નહીં અને તેમ છતાં મનુષ્યને સર્વ પુરૂષાર્થ અટકી પડવાને. કુદરત એવી ક્રૂર અને ઘાતકી છે એજ અમે તેની દયા અને ન્યાય-પ્રીયતા લેખીએ છીએ. એ સતા જે દયાવાન અને નબળા હૈયાની હોત તો પિતાનો નિયમ મનુષ્યોની કરૂણામય આજીજીથી હરવખત પલળી જઈ ફેરવી નાખત અને તેમ છતાં કઈ કૃતિમાંથી અથવા સામગ્રીમાંથી શું ફળ આપવું તેનું કાંઈ પણ ચોકસ એક સરખું છેરણ રહેત નહીં.
સર્વ પ્રકારના પરિણામે સુખરૂપ કે દુ:ખરૂપ ફળ મનુષ્ય પોતાની જ કૃતિ વડે મેળવે છે. એ સત્યનું વિશ્વને દર્શન કરાવવામાં પ્રભુ મહાવીરના જીવનનું પ્રધાન સાર્થક્ય હતું. એ વિજ્ઞાનસિદ્ધ, શાસ્ત્રસિદ્ધ અને અનુભવસિદ્ધ નિયમમાં ઉચ્ચતર સતા ડખલ કરવા શક્તિમાન નથી. એ સત્ય જ્યારે જ્યારે ભૂલી જવાય છે,
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531153 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 013 Ank 09 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1915 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 15 MB |