________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શું વિરાગ્યથી ધર્મ પ્રાપ્ત થાય છે?
૩૪૫
....જય થત —– • अायुर्वर्षशतंनृणां परिमितं रात्रौ तर्धगतं, तस्यास्यकदाचिदमधिकं वाईवा बाध्यगतं । शेष व्याधिरियोगशोकसाहितः सेवादि निर्नियते,
जीव वारितरंग चंचलतरे सौख्यंकुतः माणिनां ॥१॥ ભાવાર્થ-આ દુષમ કાળને વિષે મનુષ્યનું આયુષ્ય સો વર્ષના પ્રમાણવાળું કહેવાય છે, તેમાં પણ અર્ધ આયુષ્ય રાત્રિને વિષે ગયું, તેનું અર્થ કાંઈક વિશેષ બાલ્યા અવસ્થામાં તથા વૃદ્ધાઅવસ્થામાં ગયું તથા બાકી રહેલું વ્યાધિ વિયેગ, શેક, સેવાદિ કર્તવ્યમાં ગયું. પાણીના કલોલના માન જેને ચંચળ પ્રાણ રહેલા છે, એવા સંસારી પ્રાણીઓને સુખ કયાંથી હોય? વળી પણ કહ્યું છે કે–
થતાकचिहणानादः कचिदपि हहाहेति रूदितं, कचिदिगोष्टी कचिदपि सुरामत्त कलहं। कचिदम्यारामा कचिदपि जराजर्जर तनु,
नजाने संसारे किम मृतमयः किं विषमयः ॥१॥ ભાવાર્થ–-આ દુનિયાને વિષે કોઈ જગ્યાએ વીણાના મનહર શબ્દ વાગી રહ્યા છે, કઈ જગ્યાએ હા! હા! હા! ઈત્યાદિ પ્રકારના વિલાપના શબ્દોના સાથે હાય પીટ થઈ રહી છે, કઈ જગ્યાએ વિદ્વાન પુરૂષોની જ્ઞાનમય નાના પ્રકારની ગોષ્ઠી વાર્તા–ચર્ચા ચાલી રહેલી છે, કઈ જગ્યાએ દારૂના પાન કરવાથી મર્દોન્મત્ત થઈ ગયેલા દારૂડીયા લેકે કલેશને કરી રહેલા છે, કોઈ જગ્યાએ ઉત્તમ પ્રકારના શૃંગાર વસ્ત્રાભૂષણને ધારણ કરનારી મનહરા એવી નવવના વયવાળી સ્ત્રી વિવિધ પ્રકારની ક્રિડાને કરી રહેલી છે, ને કઈ જગ્યાએ વૃદ્ધાવસ્થાથી સર્વથા જજે રીભૂત થઈ ગયું છે શરીર જેનું એવી વૃદ્ધ સ્ત્રી ઘરના એક ખુણાને વિષે શૂન્ય ચિત્તે પડી રહેલી છે. અહો ! અહા ! મહા આશ્ચર્યની વાત છે કે આ સંસારને વિષે અમૃતમય શું છે? અને ઝેરમય શું છે? તેની ખબર પડી શકતી નથી. સં. સારને વિષે ઝેરમય પદાર્થને અમૃત સમાન પ્રાણીઓ માને છે તે તેની અજ્ઞાન દશાજ છે, પરંતુ બીજું કાંઈ પણ નથી. તત્વ દષ્ટિથી વિચાર કરે તે સંસાર કેવળ ઝેરને જ ભરેલો છે. તેને વિષે અમૃતને લવલેશ માત્ર નથી. વળી પણ કહે છે કે–
થત:कुमुदवनमपथि श्रीमदंनोजखमं, त्यजतिमुदमुलूकः प्रीतिमांश्चक्रवाकः । उदयमहिमरश्मिर्याति शीतांशुरस्तं, हत विषिललितानां ही विचित्रोविपाकः ॥१॥
For Private And Personal Use Only
