________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૬૮
આત્માનંદ પ્રકાશ, જાતિમાં ઉપરોક્ત બુકરટી વાશિંગ્ટનને જન્મ થયો હતો. બાલ્યાવસ્થા, એ છેકરાએ પણ એવી જ રંક અને કરૂણાજનક હાલતમાં વિતાડી. થોડા સમય પછી અમેરીકાના કેટલાક પોપકારી રાજ્યાધિકારી પુરૂષોએ ગુલામેની આવી અત્યંત ત્રાસજનક સ્થિતિ જોઈ, હેમને બંધનમુક્ત કરવા માટે કાયદે ઘડયે અને તદનુસાર બધા ગુલામને પ્રાણુનાશક પાસમાંથી છોડી મુકવામાં આવ્યા. આ વખતે બુકરની અવસ્થા ત્રણ ચાર વર્ષની હતી. સ્વતંત્ર થયા બાદ હેના માતા પિતા પિતાના ન્હાના ન્હાના છેકરાઓને લઈ માલ્ડન નામના ગામમાં મીઠાની ખાણમાં મજૂરી કરવા માટે ગયા. ત્યાં આખો દિવસ બુકરને પણ મીઠાની ખાણમાં પહેલાં કામ કરવું પડતું હતું. બુકર એક વખતે હેના માલિકની છોકરીને નિશાળે મૂકવા ગયે, ત્યાં બ્લેણે નિશાળમાં ઘણાં છોકરા અને છોકરીઓને ભણતા બહારથી જોયાં. એ જોઈ એના મનમાં પણ આવી રીતે નિશાળમાં જઈ અભ્યાસ કરવાની ઉત્કંઠા થઈ, પરન્તુ પિતાના પિતાને વિચાર કેવળ પૈસા કમાવી કુટુંબ નિર્વાહ કરવા તરફ જ હતું તેથી તે બિચારાને ભણવાની અનુકૂળતા નહિ થઈ, થોડા સમય પછી તે ગામની પાસે જ હબસીઓના છોકરાઓ માટે એક ન્હાની સરખી નિશાળ ખેલવામાં આવી. તેમાં પોતાની જાતિના છોકરાઓને અભ્યાસ કરવા. જતા જોઈ બુકરની ઈચ્છા પણ ભણવા માટે વિશેષ પ્રબળ થઈ. પિતાના વિરોધને લીધે કામ છેડી તે પાઠશાળામાં નહોતે જઈ શકતા. તેથી મજુરી કર્યા બાદ જે સમય મળતે હેમાં તે વિદ્યાભ્યાસ કરતા. એના પછી તે રાતના વખતે પાઠશાળામાં જઈ અભ્યાસ કરવા લાગ્યા. આને માટે તેને રાતના ત્રણ ત્રણ ચાર ચાર માઈલ પગે ચાલવું પડતું હતું. તે પોતાના આત્મ ચરિતમાં લખે છે કે “જો કે હને આ મુશ્કેલીઓથી ઘણી વખતે નિરાશા ઉત્પન્ન થતી હતી પરંતુ વ્હે વિદ્યા પ્રાપ્તિના માટે પૂર્ણ નિશ્ચય કરી લીધું હતું. એ નિશ્ચય અનુસાર સન ૧૮૭૨ માં તે પોતાના ગામથી ઘણી દૂર એવી હૅમ્પટન નામની નૉર્મલ સ્કુલમાં ભણવા માટે જવા તૈયાર થયે. તે વખતે તેની અવસ્થા ૧૩–૧૪ વર્ષની હતી, તેને એટલી પણ ખબર નહોતી કે, હેંમ્પટન કેટલી દૂર છે. ત્યાં જવા માટે એક પૈસો પણ હેની પાસે નહોતો. ઘરથી નિકળ્યા બાદ માલુમ પડ્યું કે, તેના ગામથી હૃસ્વટન ૫૦૦ માઈલ દૂર હતું, રસ્તાની અંદર તેને ઘણું ઘણું કષ્ટ સહન કરવા પડ્યા. જ્યારે તે કઈ હેટા શહેરમાં પહોંચતા ત્યારે થોડી ઘણી મજુરી કરી પેટને અન્ન આપતે. બબ્બે દિવસ સુધી હેને ભૂખે મરવું પડતું. રાતના વખતે રેલના પાટાઓની એક બાજુએ સૂઈ રહે. આવી રીતે અનેક દુખ સહન કરતે તે હેંગ્વટન પહોંચ્યા. ત્યાંની અધ્યાપિકાએ પ્રથમ હેને સ્કુલને કચરો કાઢવા માટે નોકર રાખ્યો અને હેની પરિક્ષા કરી કે શારીરિક પરિશ્રમમાં આ છોકરો કેવો છે?
જ્યારે તે પરીક્ષામાં મહેનતુ અને ઉદ્યોગી માલમ પડયે, ત્યારે તેને સ્કુલના સિ
For Private And Personal Use Only