________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વિદ્યાર્થી જીવન કેવું હોવું જોઇએ. છ મહિના નેકરી અથવા મજુરી કરી સાલ ભરનું ખર્ચ પેદા કરે છે અને છ મ. હિના કેલેજોમાં અભ્યાસ કરે છે. તથા કેટલાક દિવસે નેકરી યા મજુરી કરી પૈસા મેળવે અને રાત્રે સ્કૂલમાં અભ્યાસ કરે છે. નોકરી અને મજુરી પણ જેવી તેવી નથી મળતી પરંતુ બહુ કષ્ટપ્રદ મળે છે. ત્યા તે રેલની સડક ઉપર કાંકરી ન્હાખવાનું કામ કરવું પડે છે, ચા ખેતરમાં મજુરી કરવી પડે છે. અથવા મિલ કે જીનમાં રૂની ગાંસડીઓ ઉઠાવવી પડે છે. મતલબ કે આવા જ પ્રકારની કણકારી મહેનત કરી પિતાને ગુજરાન ચલાવવું પડે છે અને અભ્યાસ કરે પડે છે. વિ ચારે, હમારી અને હેમની દશામાં કેટલું અંતર છે! છતાં હેમની વિદ્યાભિરૂચી કેટલી બધી તીવ્ર છે? હેમને ઉત્સાહ કે પ્રબળ છે? જેવી અભિલાષા અને જે ઉત્સાહ હોય છે ફળ પણ હેમને હેવું જ મળે છે. થોડા જ સમય પછી કોઈ ઊંચા હોદ્દા ઉપર ચઢે છે અને મોટા પગારે મેળવે છે. કેટલાક એમાંના પિતાના દેશ બંધુઓના ઉદ્ધાર તરફ લક્ષ્ય આપે છે અને આખી જીંદગી નિષ્કામ સમાજને અર્પણ કરી પોતાની તથા પરની ઉન્નતિ સાધે છે. હમને આટલી ઉત્તમ સગવડ મળ્યાં છતાં પણ ઉત્સાહ અને ઉદ્યમની મંદતાને લીધે હમે સારૂં ફળ મેળવી શકતા નથી અને આખી જીંદગી આમની આમ સામાન્યપણે વિ. તાડવી પડે છે.
હું અહિંયા હમને એક એવા પુરૂષ-પરોપકારી નરનું ઉદાહરણ આપીશ કે જેણે અત્યંત નિકૃષ્ટ દશામાંથી પણ ઉત્સાહ અને ઉદ્યમ વડે ઉન્નતિના શિખર ઉપર રહી સમગ્ર સંસારમાં આજે એક અદ્વિતીય પરોપકારી અને પરમાર્થી પુરૂષ ગણાય છે. એ મહા પુરૂષ આજે વિદ્યમાન છે. એનું પવિત્ર નામ બુકર ટી વાશિંગટન છે.
અમેરીકાની અંદર હબશી નામની એક અસભ્ય અને ગુલામ જાતિ છે. સત્તરમી શતાબ્દીમાં એમના મૂળ દેશ આફ્રિકામાંથી એ લેકેને પકડી પકડી અમેરીકામાં વેચવામાં આવ્યા હતા. એમ. બી. સ્ટે નામની એક વિદુષી એક પુસ્તકમાં લખે છે કે –
આ ગુલામને આખો દિવસ સખ્ત તાપમાં કામ કરવું પડતું હતું. કા. મમાં કોઈ પ્રકારની ભૂલ થઈ ગઈ હોય તે, હેમને ઉપરી, કેરડા વડે સમ્ર રીતે પ્રહાર કરતે હતું એટલે સુધી કે તે બીચારા ગુલામેના શરીરમાંથી લેહીની ધારા છૂટતી હતી.”
રાત્રિમાં હેમને પેટ ભરી ખાવા પૂરતું અન્ન પણ નહોતું મળતું. એક ન્હાની સરખી ઝુંપદ્મમાં બકરાંઓની માફક હેમને પૂરી દેવામાં આવતા હતા.” ઇત્યાદિ અનેક કષ્ટમાં તે બિચારા પિતાનું નિ:કર્ણ જીવન પુરૂં કરતા હતા. એજ
For Private And Personal Use Only