________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૮
ભાભાનઢ પ્રકાર
થઈ શકે છે. ઉપર જણાવેલા વચનાના મમ્ બરાબર સમજી શકાય તે પછી ઉપષ્ટિ શાસ્રકથન સમજવુ --માનવુ સુલભ પડે છે, કે કોઇ એક જીવ સાક્ષાત પ્રાણ હાનિરૂપ હિંસા કર્યાં વગર પણ તથા પ્રકારના હિંસાનાં પરિણામથી હિં‘સા દોષનાં ફળને પામે છે, અને અન્ય કેાઈ શુભાશય જીવથી, હિ'સા સબંધી તેવા ક્લિષ્ટ પરિણામને અભાવે કવચિત્ કેાઇ જીવ હિં`સા સાક્ષાત્ થઇ ગયા છતાં તેને તે થયેલી ( સાક્ષાત્ ) હિંસા સબંધી દોષનું ફળ ભોગવવું પડે નહિ. વળી તીવ્ર કષાય ચુકત કરેલી થાડી હિંસા પણ તેના કરનારને પરિણામ કાળે ઘણું માઠું ફળ આપે છે, ત્યારે મંદ કષાય પરિણામથી કરેલી ( થયેલી ) મહા હિંસા પણ તેના કરનારને ઉદય ( વિપાક) સમયે અલ્પ માત્ર ફળ આપી વિરમે છે. વળી સાથે જ કરાયેલી એક જ જાતની હિંસા વિપાક કાળે એકને તેના તીવ્ર કષાય પરિણામથી આકરૂં ફળ આપે છે, ત્યારે બીજાને મદ કષાય પરિણામના કારણથી મદ ફળ આપે છે, કાઇને કિલષ્ટ પરિણામ હાવાથી હિંસા નહિ કર્યાં છતાં ( ફકત તેની તક નહિ મળ્યાથી ) તે હિ‘સા પ્રથમથી જ ફળે છે, કાઇને ઉકત હિંસા કરી છતી જ ફળે છે—ફળ આપે છે, અને કાઇ ઉકત હિંસા કરવાના આરંભ માત્ર કર્યા છતાં તે હિંસા સાક્ષાત્ કર્યા વગર પણ તેના કષાય પરિણામ પ્રમાણે ફળ આપે છે. મતલમ કે હિંસા તેના કરનારના તીવ્રાદિક કષાય પરિણામાનુસારે તીવ્રા દ્વિક ફળ આપે છે. કોઈ એક જ જણ જીવ હિંસા કરે છે છતાં ઉકત હિંસાનું અનુમેાદન કરતાં ઘણાએક તે હિંસાના ફળભાગી થાય છે, તેમજ વળી ઘણા એક ( સુભદ્રાદિકા ) હિંસા કરે છે, ત્યારે તે સર્વ હિંસાનું ફળ ( હાર, જીત વિગેરે હિંસા કરવાના હુકમ આપનાર રાજા પોતે જ ભેગવે છે. કાઈ એક જીવ મલીન અધ્યવસાયથી અન્યને મારવા જતાં તેના પુન્ય પ્રામલ્યથી પૂરૂ (ભૂંડું ) કરવા જતાં ઉલટુ તેનુ ભલુ જ થઇ જાય છે, પણ હિંસા કરવા જનારને તેા તેના માઠા ( કિલષ્ટ ) પરિણામથી હિંસાનુ` માઠું જ ફળ ઉદયકાળે મળે તેમાં કાંઈ સંશય નથી, એટલે કે હિંસા કરનારને કેવળ હિંસાનું જ ફળ મળે છે, ત્યારે ખીજાને એજ હિંસા સમયે ઉત્તમ ક્ષમાદિક પરમ અહિંસક ભાવ ઉલ્લુસ્યાથી વિશાળ અહિંસા ( પરમયા ) જન્મ મેાક્ષ પન્ત ફળની પ્રાપ્તિ થઇ શકે છે. કોઈ એકને હિંસા શુદ્ધ પરિણામથી અહિંસા ફળને આપે છે-અર્થાત સ ૢ વચનાનુસારે વનાર શ્રાવકાને શુદ્ધ દેવ, ગુરૂ, ધર્મ અને સાધર્મી જનાની નિઃસ્વાર્થ સેવા ભકિત કરતાં ઉદાર આશય ચેગે યા સહિત સદારભ પ્રસ ંગે સચિત્ત પુષ્પ જળાદિ વાપરતાં તેમાં તેની દેખીતી હિંસા થયા છતાં વિતરાગ પ્રભુના વચનાનુ સારે સયમ માર્ગને પાલતા, અને ગ્રામાનુગામ વિહાર કરતા માર્ગમાં આવતી નદી પ્રમુખને નિરૂપાયપણે ઉતરતા–નિગ્રંથ મુનીરાજની પેરે તે તે જીવાપર પરમ કરૂણા બુદ્ધિ વતી હાવાથી પરિણામે [ સરવાળે ] હિંસાદોષ લાગતા નથી, પણ
For Private And Personal Use Only