Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
માનદ પ્રકાશ
વિદ્યાર્થીને કેવું હોવું
ટેવ હોય છે ?
અને તેને હિતકર તેમજ માર્ગ સૂચક શું છે? જિક-મુનિરાજ શ્રી જિનવિજયજી મહારાજ, મહેસાણા.
(ગતાંક પૃષ્ઠ ૧૨૨થી શરૂ.). મનની કેળવણીને મતલબ જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવાને છે, વરતુસ્વભાવથી જ્ઞાત થઈ મનને જ્ઞાનદ્વારા દત, નિર્મળ અને ઉન્નત કરવું જોઇએ. જગની અંદર મનુષ્પણું પ્રાપ્ત કરવાને ઉદ્દેશ્ય ફક્ત જ્ઞાન–પ્રાપ્તિ માટે જ છે. જ્ઞાનદ્વારા મનુષ્ય ઉ. જત થાય છે, અને એક્ષપદ પણ પ્રાપ્ત કરી શકે છે. તેથી સંસારની અંદર જે કોઈપણ સારતત્વ હોય તે તે ફક્ત જ્ઞાન જ છે. જ્ઞાનની શાખાઓ મુખ્ય બે ભાગોમાં વહેંચાયેલી છે. એક આધિ ભૌતિક અને બીજી આધ્યાત્મિક આધિભૌતિક એટલે સંસારના બાહ્ય પદાર્થોના સ્વરૂપથી જ્ઞાત થવું તે. અને આધ્યાત્મિક એટલે પિતાના આત્મસ્વરૂપનું જ્ઞાન મેળવવું તે. આ બેને સામાન્ય રીતે વ્યાવહારિક અને ધાર્મિક કેળવણીના નામથી ઓળખવામાં આવે છે. મનુષ્ય માત્રને આ બન્ને પ્રકારની કેળવણી લેવાની આવશ્યકતા છે. એ બન્ને વિના મનુષ્ય પોતાની વાસ્તવિક ઉન્નતિ નથી કરી શકત. વ્યાવહારિક જ્ઞાન વિના કેવળ ધામિક જ્ઞાનમય જીવન આંધળું છે, અને ધાર્મિક જ્ઞાનના અભાવવાળું કેવળ વ્યાવહારિક જ્ઞાનમય જીવન પાંગળું છે, માટે બન્ને પ્રકારના જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવાની મનુષ્ય માત્રની પૂર્ણ ફરજ છે.
પૂર્વકાળમાં આપણે પરમપવિત્ર આવત દેશ સભ્યતાની શિખરે પહેએ હતે. સંસારમાં જેટલું જ્ઞાન-વ્યાવહારિક તેમજ ધામિક આજે વિદ્યમાન છે, તે બધાનું મૂળ કારણ આર્યવર્ત જ છે. આ દેશમાંથી જ દુનીયાના બધા દે. શોમાં જ્ઞાન હેલું છે, પૂર્વકાલના આદેશવાસી મનુષ્યને વ્યાવહારિક અને ધામિક અન્ને પ્રકારનું શિક્ષણ સાથે જ આપવામાં આવતું હતું. તે સમયના ભારતવાસીઓ બન્ને પ્રકારના શિક્ષણમાં પૂર્ણ થઈ પછી જ પોતાના જીવનકાર્યમાં પ્રવૃન થતા હતા. પરંતુ કાલની ગતિ વિચિત્ર છે તે કોઈને પણ સદા એક સ્થિતિમાં રહેવા નથી જ દેતે, તેણે પિતાને અમલ ભારત દેશવાસીઓ ઉપર પણ ચલાવ્યું. ધીમે ધીમે ભારતવર્ષમાં પતિત થવા લાગ્યા, તેમનું તેજ, શૌર્ય, બલ અને
* શ્રી મહેસાણુ શ્રીમદ્દ યશોવિજયજી પાઠશાળાના વિદ્યાર્થીઓ સમક્ષ વિર્ય શાસ્ત્રીજી સુખલાલ સંઘની વિનંતિ ઉપરથી કારતક વદી ૧ ના રોજ મુનિરાજ શ્રી જિનવિજયજી મહારાજે આપેલું વિદ્વતા ભરેલું ભાષણ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531138 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 012 Ank 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1914 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |