________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પંન્યાસજી શ્રીમદ્ દાનવિજ્યજીનું ધર્મ સંબંધી ભાષણ ને કરવાની આવશ્યકતા છે કે જેથી આપણા જીવને પણ ફરીથી સંસારના જન્મમરણમાં પડવું પડે નહિ. આ સામાન્યપણે સાધુ ધર્મના તેમજ ગૃહસ્થ છેમંનાં કતને સાર કહીને બતાવ્યું. બાકી આ વિષયના ગ્રંથ જૈન શાસનમાં ઘણ રચાયેલા છે. તે જોવાથી જ વિશેષ ખાત્રી થાય પણ લખીને કે કહીને ટુંક વખતમાં બતાવી શકાય નહિ, એટલું કહીને આ વિષયની સમાપ્તિ કરૂં છું.
આજ સુધીના વ્યાખ્યામાં દેવ, ગુરૂ અને ધર્મના સ્વરૂપની સાથે ગુરૂધર્મના તેમજ ગૃહસ્થધર્મના કર્તવ્યનું સ્વરૂપ કિંચિત્ માત્ર કહી બતાવ્યું. પરંતુ તે ગૃહસ્થ ધર્મના અધિકારીઓ થયા વિના તાદશફળની પ્રાપ્તિ થવાનો સંભવ નથી. જેમકે આંબાને મહેર કોયલના કંઠને જ ઉઘાડવાવાળા થાય છે, પણ કાગડાના કંઠને ઉઘાડવા સમર્થ થતું નથી. વળી જુઓ કે ચંદ્રમાના કિરણે ચંદ્રકાંત મણિનેજ દ્રવીભૂત કરવાને સમર્થ થાય છે પણ બીજા પથરાઓને દ્રવિભૂત કરવાને સમર્થ થતાં નથી. તે જ પ્રમાણે આગળ કહેવામાં આવતી નીતિઓની સંભાળ કર્યા વિના ગૃહસ્થ ધર્મમાં અનેક પ્રકારની ખેલના થવાનો સંભવ છે. વાસ્ત તે કર્તવ્યનું સ્વરૂપ પાંત્રીસ ગુણથી શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય મહારાજે શ્રી કુમારપાળ મહારાજાને કહીને બનાવેલું તેને કિંચિત્ સાર કહીએ છીએ. તથાહિ.
પાંત્રીસ ગુણનાં નામ નીચે પ્રમાણે. ૧ ન્યાયથી દ્રવ્ય ઉપાર્જન કરવું. ૨ સારા પુરૂષના આચારની પ્રશંસા ૩ કુળ અને શીળથી સદશ અન્ય કરવી.
ગોત્રીઓની સાથે લગ્ન કરવું. ૪ પાપથી ભય રાખવે. ૫ પ્રસિદ્ધ દેશાચારને અંગીકાર કરે ૬ કોઈના અવર્ણવાદ બલવા નહીં તેમાં ૭ અતિ ગુપ્ત તથા અતિ પ્રગટ નહિ પણ રાજાદિકના વિશેષે કરી અવણ
તથા સારા પાડોશી યુકત સ્થાનમાં વાદ બલવા નહિ. રહેવું
૮ સારા આચારવાળા સાથે સંબંધ કરે ૯ માતા પિતાદિકની સેવા કરવી. ૧૦ ઉપદ્રવવાળા સ્થાનને ત્યાગ કરે ૧૧ નિદિત કાર્યમાં પ્રવૃત્તિ નહિ કરવી. ૧૨ આવકના પ્રમાણમાં ખર્ચ કર. ૧૩ લમીને અનુસરે વેષ ધારણ ૧૪ બુદ્ધિના આઠ ગુણ મેળવવા. કરે.
૧૫ નિરંતર ધર્મ શ્રવણ કરવું. ૧૬ અજીર્ણ હોય ત્યાં સુધી ભેજન ૧૭ હમેશાં વખત પ્રમાણે પથ્યાપથ્યને નહિ કરવું.
વિચાર કરી ભેજન કરવું. ૧૮ પરસ્પર વિરોધ ન આવે તેમ ધર્મ ૧૯ અતિથિ,દીન પુરૂષને યોગ્યતા પ્રમાણે
અર્થ અને કામ એ ત્રણ વર્ગનું સત્કાર કરે. સાધન કરવું.
૨૦ કેઈપણ વાતમાં કદાગ્રહ નહિ કરશે
For Private And Personal Use Only