________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૧
આત્માનઃ પ્રકાશ
www
ન કરેલા મા, તે ધ. એધમાં તે શી વસ્તુ છે, તે આ સ્પષ્ટીકરણ કરવાથી જાણુવામાં આવી શકશે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
AMAN
દેવ શબ્દના અથ અનેક પ્રકારે કરી શકાય છે. પરંતુ જે પમ તત્ત્વના પ્રકાશકરનાર દેવ, તેજ પરમદેવ છે.
૨ હોતત્ત્વનિર્ણય.
ત્રણેનુ સામાન્ય પણે
ધ્રુવનુ સ્વરૂપ.
જેમના વિશ્વાસથી, જેમના વચનના સ્વિકાર કરી આ આખી દુનિયા પ્રવૃત્તિ કરી રહી છે તે દેવ કાણુ હશે ? તેમના વન વિષે તથા ધ્રુવ પ્રત્યક્ષ નથી માટે તેમના સ્વરૂપ વિષે આપણે કેવા પ્રકારે જાણી શકીએ? કારણુ શાથી જાવા કે તે પરમદેવમાંથી હાલ કોઇ પ્રત્યક્ષ જોવામાં આવતા નથી. ૧૪૪૪ ગ્રંથના કર્તા શ્રીમદ્ હરિભદ્રસૂરિ મહારાજે લેાકતત્વનિષ્ણુ યમાં કહ્યું છે કેઃ—
प्रत्यक्षतो न भगवानृषभो न विष्णु-रालोक्यते नच हरो न हिरण्यगर्भ : तेषां स्वरूपगुणमानमसम्मभावात् ज्ञात्वा विचारयत कोऽत्र परापवादः।। ५ ।। —આ વચનથી સિદ્ધ થાય છે કે ઋષભદેવ, વિષ્ણુ, મહાદેવ બ્રહ્માદિ કાઇ ધ્રુવ પ્રત્યક્ષ નથી, માત્ર તેમનુ સ્વરૂપ તથા તેમના ગુણુ, તેમના તરફથી પ્રવૃત્ત થએ. લા આગમ શાંએથીજ આપણે જાણી શકીશું, અને આપ્તના અનાપ્તપણાના વિચાર કરી શકીશ એ વિના બીજું કાંઈ પણ સાધન નથી.
અ
વનાં સામાન્ય લક્ષણા કહ્યા પછી નિષ્પક્ષપાતપણે એ સબંધમાં વિચાર કરવામાં આવશે તે, જરૂર તેના ચેાગ્યાયેાગ્યના વિચાર કરીશકાશે, સામાન્યપણે શ્રી નિમ ઋણુગણિકૃત કુમારપાળ પ્રમ‘ધમાં દેવનાં લક્ષણા નીચે મુજબ કહ્યાં છે. “અશાળ, વોર, મય, માળ, હોદ, માયા રા ગા | નિશ, સોમ અહિયા, વથળ ચોરીયા મમ્ માંડું।// - पाणिवह पेम कीडा, पसंगहासाय जस्सइईदोसा । अठ्ठारस विपणठ्ठा, नमामि देवाहि देवं तं
For Private And Personal Use Only
|| ૭ ||
અમજ્ઞાન, ક્રોધ, મદ, માન, લાભ, માયા, રતિ, અરતિ, નિદ્રા, શાક, અસત્ય, ચાય, મત્સર, ભય, પ્રાણીવધ, પ્રેમ, ક્રીડા, અને પરમ દૈવનાં લક્ષણું, પ્રસગહાસ્ય એ અઢાર દોષ જેના નાશ પામ્યા છે, તે દેના ધિદેવને હું નમસ્કાર કરૂં છું.
न यः शूलं धत्ते नच युवतिमंके समदनाम्
न शक्तिं चक्रं वा न हलमुशळाद्यायुधधरः ।
