Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આત્માનન્દ પ્રકાશ.
૧૬૭
નેહને વશ કરે મહા દુર્ઘટ છે, આવે નેહ પ્રાણુના આત્માનો ઘાત કરનાર એટલે અનંતા ભવ સંસાર ચકૃવાલનાઅંદર અને પરિભ્રમણ કરાવવા વાલેછે. સનેહના આધિનપણથી કઈક ડૂબી ગયા છે અને આધુનીક સમયને વિષે પણ બાહલ્યતાયે કરી ઘણું જ ડુબે છે. તરવા વાલાને કેઈકજ હોય છે અર્થાત જે નેહ ને ત્યાગ કરે છે તે જ મહાત્મા તરી શકે છે. અને બીજા રાગો જે છે તે બુડી જાયછે પણ તરતા નથી.
વિવેચન-નેહ, એટલે રાગ વાત્સલ્યતા (પ્રીતિ ભાવપણું) તે સ્નેહ કહેવાય છે; આ નેહઅરસપરસ એક બીજાને અ ન્ય હોય છે; જેમકે પુત્રને વિષે માતાપિ. તાને સ્નેહ, ને માતાપિતાને વિષે પુત્રને સ્નેહ, તેમાં પણ માતાને પુત્રને વિષે અને પુત્રને માતાને વિષે વિશેષ પ્રકારનો રને હોય છે. વળી પતિને સ્ત્રીની ઉપર અર્થાત સ્વામીને પિતાની સ્ત્રી ઉપર અને સ્ત્રીને પિતાના સ્વામી ઉપર ઘણાજ નેહ હોય છે, તેમજ બને મિત્રોને અરસપરસ ગાઢ (ઘણેજ) નેહ ભાવ હોય છે, તેમજ રાજાને સેવક ઉપર અને સેવકને રાજા ઉપર ઘણે જ પ્રેમ ભાવ હોય છે તથા ગુરૂને શિષ્યના ઉપર તેમજ શિષ્યને ગુરૂના ઉપર નેહ ભાવ હોય છે. આવો નેહ પ્રાણિને કેવળ કર્મ બંધન તથા ભવવૃદ્ધિ કરાવવાવાળો થાય છે.
કેટલાક માણસને કોઈપણ વસ્તુ, પાત્ર, વસ્ત્ર, પૈસા તેમજ સંસારના અનેક પદાર્થ ઉપર સ્નેહ ભાવ હોય છે, તે પણ આર્તધ્યાન રદ્રસ્થાન કરાવી દુર્ગતિને વિષે નાખવાવાળા થાય છે. આ સ્નેહ આધુનિક સમયમાં ઘણુજ જીવમાં જોવામાં આવે છે. કેટલાક ઉત્તમ તથા ભવ્ય પ્રાણી તથા હલવા કમી ને જિનેશ્વર મહારાજ ત્થા સદ્દગુરૂને વિષે કે જેઓ પંચ મહાવ્રત પાલનારા છે, ષટ જવનિકાય ની રક્ષા કરનારા છે, કંચન કામિનીના ત્યાગી ભવ્ય પ્રાણીને તારનારા તથા સ્વપ૨ નું કલ્યાણ કરનારા દ્રવ્યક્ષેત્ર કાળ ભાવ પ્રમાણે સંયમ પાળનારા સદગુરૂને વિષે તેમજ દયાધર્મને વિષે તેમજ દેવતત્વ ગુરૂતત્વ ત્થા ધર્મતત્વ–શુદ્ધ સમ્યકત્વને વિષે, નેહ થાય છે, તે તથા પિતાના સ્વામી ભાઈને વિષે સ્નેહભાવ જે થાય તે સ્નેહભાવ પ્રશસ્ત કહેલો છે; અને દીર્ઘદ્રષ્ટિથી જે વિચાર કરવામાં આવે તે દેવગુરૂ ધર્મ શુદ્ધ સમ્યકત્વ તથા સ્વામી ભાઈને વિષે જે નેહ છે તેજ ઉત્તમ છે પણ બીજો સંસારી માણસો વ પદાર્થ ઉપરનો સ્નેહભાવ કેઇપણ પ્રકારે સારે નથી, આવું જાણીનેજ ઘણા જીવે છે કે સ્વામી ભાઈ ઉપર પ્રીતિ કરવાવાળા છે તે લોકોને જ્ઞાની મહારાજે ઉત્તમ કહ્યા છે. પણ બીજાને નહિ, કહ્યું છે કે –
ચતર साहम्मिश्रमिपत्ते, घरंगणे मुजस्स होइ न हुनेहों, जिणसासण जणियमिणं, समत्त तस्स संदेहो, ॥ १ ॥
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531127 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 011 Ank 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1913 |
| Total Pages | 24 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 2 MB |