________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વિધવાઓને ઉદ્ધાર શી રીતે થાય? નથી. આશ્રમમાં શિક્ષકો તૈયાર કરી તેમને બીજી પાઠશાળામાં દાખલ કરવામાં આવે તે હું ખાત્રી પૂર્વક કહું છું કે પુરૂષ માસ્તર વિદ્વાન છતાં સ્ત્રીઓ વચ્ચે જે કામ નહિ કરી શકે તે કામ એક સામાન્ય જ્ઞાન મેળવનાર લાયક સ્ત્રી શિક્ષકથી બની શકશે. કારણ એજ કે પુરૂષ સ્ત્રોથી વિજાતિ ગણાય છે.
આપણી કેમમાં હાલ ઘણી પાઠશાળાએ ઠેકાણે ઠેકાણે ચાલે છે તેમજ મુની મહારાજના ઉપદેશથી નવી પણ સ્થપાય છે પણ કોઈ સ્થળે વિધવાઓ માટે સંસ્થા સ્થાપી નથી. દરેક કેસમાં હવે વિધવાઓની દુઃખ સ્થિતિ તરફ દષ્ટિએ ફેંકવા માંડી છે અને તેવા પ્રકારના ખાતાઓ ખોલવા હીલચાલ થઈ રહી છે તેમજ સૂરતમાં પણ “વનિતા વિશ્રામ” નામે સાર્વજનીક ખાતું ચાલે છે ને તેમાં દરેક કોમની વિધવાઓને આશ્રય મળે છે. આ ખાતામાં વ્યવહારિક, ઉદ્યોગી, અને નૈતિક, કામ બધાંએ સાથે રહીને કરવાની ગોઠવણ છે, અને ધાર્મિક વિષયમાં વિરોધ નથી. પિતાપિતાને ધર્મ હોય તેજ પાળે અને તે જ ક્રિયા કરે આવા પ્રકારની ગોઠવણ છે.
आलस्यं हि मनुष्याणां शरिरस्थो महरिपु ।
नास्त्युद्यमसमो बन्धुः कृत्वायना वसीदति ॥ મારી વિધવા બહેને તદ્દન ઉદ્યમ વિનાજ આળસમાં વખત વ્યતિત કરે છે. જે બંધુઓ તમો આ બાઈઓ પાસેથી કામ લેવા ઘાતે પુરૂ કરતાં સ્ત્રીઓ ધાર્મિક ખાતાઓમાં આગળ પડતે ભાગ લઈ શકશે. કારણ કે વિધવા સ્ત્રીઓ સંસારઉપાધિથી રહીત છે ને પુરૂષોને ઘણા પ્રકારના કાર્યો કરવાના હોય છે પણ બાઈઓ ને તેમ નથી માટે વિધવા સ્ત્રીઓને કેળવણી આપી લાયક બનાવવામાં આવે તો જૈન સમાજને અનેક પ્રકારે ઉપયોગી થઈ શકે.
વળી વિધવા સ્ત્રીઓની અવસ્થા ત્યાગીની અવસ્થા જેવી ગણાય છે. તેવી સ્ત્રીઓને હવે વસ્ત્રાલંકારથી શેવાનું નથી, પણ વૈરાગ્ય પૂર્વક જ્ઞાનના શણગારથી શેલવાનું છે. યથાર્થ નીતિ અને ધર્મ પાળવે તે મનુષ્ય માત્રની ફરજ છે તથાપિ વિધવા સ્ત્રીઓએ અને વિશેષથી પાળવે જોઈએ ને તે, મયજ, જીવન ગાળવાને છે. જ્ઞાન લીધા વિના કોઈ પણ દિવસ વાસ્તવિક સુખ મળવાનું નથી. અને તેવું જ્ઞાન કંઈ જેમને લખતાં કે વાંચતા બીલકુલ આવડતું નથી અને ગોખણપટી કરી ડું મુખ પાટ કરે તેમાં કેળવણીને સમાવેશ થતો નથી. માટે મારા જૈન બધુઓ પ્રત્યે નમ્ર વિનંતી છે કે ઉપર લખ્યા મુજબની વ્યવસ્થા લક્ષમાં લઈ વિધવાઓ પ્રત્યે દયાની લાગણી દર્શાવી આ કાર્યને ઉપાડી લેવા આદર કરશે.
લી. બાઈ વહાલી વીરચંદ (ઇડરવાળા)
મુ. સૂરત, ગેપીપૂરા રાવસાહેબ હીરાચંદ મોતીચંદની પાઠશાળામાં
For Private And Personal Use Only