Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૮૨
જ્ઞાન—સંવાદ.
વ્યેના કેટલાએક પર્યાય મતિજ્ઞાન અને શ્રુતજ્ઞાન બન્નેના વિષય રૂપ છે, એથી તે 'નેની એકતા થઇ જાય છે. તે પછી મતિજ્ઞાનના કરતાં શ્રુતજ્ઞાનના ઉત્કર્ષ શી રીતે હેવાય? આશા છે કે, મારી આશકા કોઇ પણ રીતે સમાધાન મેળવી શક્શે નહીં”
મન:પર્યાયજ્ઞાને સાત્સાહિત થઇને કહ્યું, “ભદ્ર, આ તમારી શંકા ક્ષણવાર પશુ ટકી શકે તેમ નથી, એ વિષે તે મે' પ્રથમથીજ કહેલુ` છે કે, મતિજ્ઞાન તે વત માન કાલ વિષયક છે અને શ્રુતજ્ઞાન ત્રિકાળ વિષયક છે. વળી શ્રુતજ્ઞાન અતિ વિશુદ્ધ અને મહા વિષયયુકત છે. ણે કાળના પોંચેનેજણાવનારૂ શ્રુતજ્ઞાન વર્તમાન કાળના ૫દોને જણાવનારા મતિજ્ઞાનથી ચડીયાતુ હોય, તેમાં શું આશ્ચય છે? તે સિવાય શ્રુત જ્ઞાનના ઉત્કર્ષ તે માટે એક બીજી વાત એ છે કે, મતિજ્ઞાન ઈંદ્રિય અને અનિ દ્રિય (મન)તે નિમિત્ત માની આત્માની જ્ઞ સ્વભાવ (ભુવાના સ્વભાવ)થી ઉત્પન્ન થાય છે. તેથી તે પાણિામિક છે અને શ્રુતજ્ઞાન તે મતિજ્ઞાન પૂર્વક થાય છે પણુ તે આમના ઉપદેશથી ઉત્પન્ન થાય છે. આ કારણથી તે બંનેમાં ભેદ છે. અને તેથીજ મતિજ્ઞાન કરતાં તેના અધિકાર ચડીઆતા છે. 12
મનઃ પય જ્ઞાનના આ વચના સાંભળી મતિજ્ઞાન ગ્લાનવદત થઈ ગયું. જેના મુખ ઊપર પ્રસન્નતાના ચિન્હા દેખાય છે, એવુ' શ્રુતજ્ઞાન આનંદ પૂર્વક ખેલી ઊડયુ...—મિત્ર, મન:પર્યાય જ્ઞાત, હું તમારા મેટે આભાર માનુ છુ. હવે આપ સર્વ મિત્રાને ખાત્રી થઇ હશે કે, આ ઊચ્ચ આસન ઊપર એશવાને મને પૂર્ણ અધિકાર પ્રાપ્ત થયા છે. મને તે ઊચ્ચાસન ઉપર બેઠેલે જેઈ આપ સર્વ આન‘દ્વિત થયા વિના રહેશે નહીં,
શ્રુતજ્ઞાનના આ શબ્દો સાંભળી અધિજ્ઞાનના હૃદયમાં સ્પર્ધાએ પ્રવેશ કર્યાં તેના સ્પર્ધાવાળાં હૃદયમાં ઊચ્ચ આસન ઉપર બેશવાની ઇચ્છા થઇ આવી, તત્કાળ તેણે નમ્રતાથી નીચે પ્રમાણે જણાવ્યું,
મિત્રે, જ્યારે મિત્ર મતિજ્ઞાન અને મિત્ર શ્રુતજ્ઞાન આ ઉચ્ચ આસન ઉપર બેશવાના અભિલાષી છે, તે પછી આ તમારે પ્રિય મિત્ર અવધિજ્ઞાન તેને અભિલાષી શા માટે ન થાય ? હુ' આશા રાખુછું કે, તમે મારા સર્વ મિત્રા મારા ઉર્દુયથી ખુશી થયા વગર નહીં રહેા. ” અવધિજ્ઞાનના આ વચને સાંભળી મન: પર્યા યજ્ઞાને નમ્રતાથી જણાવ્યુ', “ ભદ્ર, તારા ઊત્કર્ષ જેવાની સવની ઈચ્છા છે, પરંતુ પ્રથમ તમારી સત્તા અને શક્તિ શી છે ? તે જાણવાને સર્વ આતુર છે. માટે તુ તારા સ્વરૂપના વૃત્તાંત નિવેદન કર્યું; જેથી અમે સત્રની જિજ્ઞાસા પૂછ્યું થાય,
અપૂર્ણ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531127 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 011 Ank 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1913 |
| Total Pages | 24 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 2 MB |