________________
પવિત્ર જીવન અને તેની પ્રતિજ્ઞાઓ.
w
પણમાં આપણે અ૫ પ્રમાણમાં જોયેલા દે જબરદસ્તપણે ઘર કરી રહેલા હોય તેમ અનુભવ સિદ્ધ કરાવી આપે છે. અને એમ સમજાય છે ત્યારેજ અપવિત્ર જીવનથી થયેલી આપણું પરતંત્રતાનું વિશાળ પ્રમાણુ દષ્ટિમાર્ગમાં આવે છે, જેથી પૂર્વ પ્રાપ્ત અપવિત્ર સંસ્કારેને દૂર કરી અટકાવવા અને પવિત્ર જીવન વહન કરવા, દરેક મનુષ્ય સાત પ્રતિજ્ઞાઓ પોતાના અધિકાર પરત્વે અનુક્રમે ગ્રહણ કરવાની છે અને તેનું પાલન કરી ઉત્તરોત્તર પિતાના આત્માનો ઉન્નતિકમ વધારવાને છે અને છેવટે આત્માની અનંતશક્તિને સર્વ ગમ્ય હેવાથી જે ઉચ્ચતમ દષ્ટિબિંદુ રચેલું હોય છે તેને પ્રાપ્ત કરવાનું છે. તે પ્રતિજ્ઞાઓ આ પ્રકારે છે.
૧ માર્ગનુસારિપણું, ૨ શરીરશુદ્ધિ, ૩ વાસના શુદ્ધિ, ૪ નીતિમાપણું, ૫ જનસમાજસેવા, ૬ આત્મસાક્ષાત્કાર, ૭ અભેદભાવ.
સાથી પ્રથમ સ્થિતિમાં દરેક મનુષ્યમાં સામાન્ય ગુણે હેવા જોઈએ; એટલે કે તેણે સેમ્ય, લજ્જા, દયાલુતા, ભદ્રકપણું વિગેરે શાક્ત પાંત્રીશ ગુણેના અધિકારી થવું જોઈએ. આમાં ખાસ કરીને ગૃહસ્થાશ્રમની શરૂઆતને પ્રસંગ હોવાથી અર્થશુદ્ધિની અગત્યતા છે. દ્રવ્યશુદ્ધિને માટે એક સંક્ષિપ દષ્ટાંત અત્ર યુગ્ય થઈ પડશે.
શિખ પ્રજાના ગુરૂ નાનક જંગલમાં ફરતાં ફરતાં એક વખત એક નગરમાં આવી પહોંચ્યા. તેઓએ પોતાને ઉતારે એક સુતાર કે જે તદ્દન સામાન્ય સ્થિતિને માણસ હતો, તેને ઘરે રાખે. તે સુતારને ત્યાં સુકા રોટલાનું ભજન કરતાં એક બે દિવસ વિત્યા પછી તે નાનકગુરૂને તે નગરના પિસાપાત્ર મનુષ્યએ દરરોજ છુટું છવાયું જમવાને માટે આમંત્રણ કરવા માંડ્યું. એક વખત એક શ્રેષ્ઠિને ત્યાં જમવાને વારો આવ્યું, તે દિવસે સુંદર રસવતી તેમને પીરસવામાં આવી. ભેજના સંપૂર્ણ રીતે તૈયાર થઈ રહ્યા પછી તે શ્રેષ્ટિએ શરૂ કરવા વિનંતિ કરી; તેવામાં નાનક ગુરૂ બેલ્યા, “જે તેરી રસવતી તયાર હે ચુકી હૈ સે ખૂન ઔર પરૂકે ટીપાસે હી બની હૂઈ હે” ત્યારે શ્રેષ્ટિએ પૂછ્યું કે આશ્ચર્ય લાગે છે કે આપ આ શું કહે છે? હું તે કાંઈ
