________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આત્માનંદ પ્રકાશ,
wwwwwwwwwwww
વાલિ અર્થાત્ શબ્દ એ પુદગલ પરમાણુ છે તેમ માને છે. દષ્ટાંત તરીકે કોઈ પણ જાતને વર જે આપણે સાંભળીએ છીએ તે શૂન્યતામય હોય તે તેનું જ્ઞાન આપણને ક્યાંથી થઈ શકે? પરંતુ તે દ્દિગલિક પરમાણુઓ છે કે જે કોંદિયમાં પ્રવેશ કર્યો પછી ઇન્દ્રિયદ્વારા આત્માને જ્ઞાન થવાના કારણને માટે નિમિત્ત ભૂત બને છે, એટલું જ નહિ પરંતુ આ જમાનામાં તે પ્રત્યક્ષ પ્રમાણ વડે ગ્રામેફેન વિગેરે યંત્રાદિમાં શબ્દ વડે ગાયને ઉતરી શકે છે અને તે પુદગલ પરમાણુઓના ચેગથી એકજ જાતનું ગાયન વારંવાર ગવાઈ શકે છે તેથી વૈશેષિકે આ સિદ્ધાંત યુક્તિ ચુત નથી. જ તેઓ સુવર્ણને તેજસ માને છે. અને જેના દર્શન સુવર્ણને પાર્થિવ માને છે. સુવર્ણમાં ભાસ્વર રૂપ હેવાથી તેમજ સુવર્ણના દ્વવત્વને અગ્નિ સંગે વિનાશ નહીં થતું હોવાથી તેઓ તેજસ્ માને છે. જૈન દર્શન પૃથ્વીકાયના વિકાર રૂ૫ હેવાથી તેને પાર્થિવ માને છે. જે કે જેનો સુવર્ણને અગ્નિના સીગવાળી અવસ્થામાં તેજસ માને છે, પણ અગ્નિ સાગ શૂન્ય અવસ્થામાં તે પાર્થિવ જ છે તેમ સ્વીકારે છે. વળી એ કાંઈ સિદ્ધાંત નથી કે પાર્થિવવસ્તુને અગ્નિસંગે વિનાશ થાય છે. જેમકે લેહ ધાતુ અગ્નિસ
ગમાં સુવર્ણની જેમ રસવાળું થાય છતાં લેહ ભાવ ત્યજતું નથી અને અગ્નિ સંગ શૂન્ય અવસ્થામાં પાર્થિવ કહેવાય છે તેમ સુવઈને તૈજસ માનવું એ યુક્તિપુર સર નથી. વૃતને પાર્થિવ માની અગ્નિસંગે વિનાશીપણું માની પાર્થિવ માત્રને વિનાશ થાય છે એવી માન્યતા પૂર્વાપર વિધ યુક્ત છે, પાર્થિવ પદાર્થો પણ બે પ્રકારના છે. અગ્નિસંગ વિનાશી પણ છે અને અગ્નિસંગ અવિનાશી પણ છે. વિશેષિકે મનને નિત્ય માને છે જ્યારે જૈનદર્શન મનને અનિત્ય માને છેતેઓએ મનને સુખ દુઃખાદિ ઉપલબ્ધિનું સાધન ઈદ્રિયરૂપ જયારે માનેલ છે ત્યારે જૈન દર્શન તેથી આગળ વધીને કહે છે કે દિર્ગલિક સુખ અને દુઃખ પામવાથી આત્મા રહિત થાય છે ત્યારે મન
For Private And Personal Use Only
