________________
૨૪૮
આત્માનન્દ પ્રકાર સ્વર્ગમાં જવાની સીડી સમાન જાણું તેનું પાલન કરી, સ્વર્ગ અને મોક્ષનું સુખ સંપાદન કરી દરેક પ્રાણ શાતિ ભોગવે.
સદા રહે સંસારમાં સુખ શાંતિ નરનાર; આશીષ આપે હોંશથી, સફળ કરે અવતાર.
લો. વિનય.
સાચું સુખ શેમાં સમાયેલું છે?
દરેક મનુષ્યના વ્યવહારનું અવલેહન કરીશું તે જણાશે કે મનુષ્ય માત્ર સુખ પ્રાપ્તિ અર્થે અનેક પ્રયત્ન કરતા જણાય છે. રિક કાર્યમાં, દરેક પ્રસંગમાં, દરેક પ્રવૃત્તિમાં, દરેક સ્થલમાં, પ્રત્યેક સંબંધમાં, અને દરેક પલમાં સુખ સંપાદન કરવાને ઉદેશ મુખ્ય હેય છે, અને રાયથી રંક માંડીને તમામ મનુ એ કોઈ સુખની શોધમાં મચેલા હોય છે, અને તે મળવાની લાલસા યાને આશાતૃષ્ણા ગમે તેવી દુક્કર અને વિકટ ઘટનામાં મને રેરે છે.
ખરૂં સુખ શેમાં સમાયેલું છે, કેવી કેવી પ્રવૃત્તિ અને કાર્યોથી તે પ્રાપ્ત થશે તે કેરે મૂકી ગમે તેવી ઘટનામાં સુખ માટે મનુષ્ય ઝંપલાય છે.
આપણુ ધર્મના શાસ્ત્રોમાં તે માટે શું ફરમાન છે તેમાનાં બેધને શું સારાંશ છે? જુદા જુદા ધર્મના આંતરિક આશય શું છે, તે જાણવાની ખાશ આવશ્યક્તા છે. ગમે તે આર્ય અનાર્ય ધર્મના ખરા તેનું અવલોકન કરશું અને તે શાન્ત અને નિષ્પક્ષપાત ચિત્તે જઈશું તે તેમાં સર્વમાન્ય રહય એ જણાશે કે, રખ નિવૃત્ત કરી સાચા સુખની પ્રાપ્તિ કરવી, (જે સુખ પછી કોઈ વખત દુખ આવે જ નહીં તેવા) એ મનુષ્ય જીવનનું મુખ્ય કર્તવ્ય બને આયકતા છે, અને એજ મનુષ્યના શ્રેષ્ઠ સાધનથી પ્રાપ્તવ્ય વરતુ છે.
