Page Text
________________
જૈન પરંપરાના પુનરુધ્ધારકો-૧૧ જૈન હસ્તપ્રતોના મહાન સંશોધક અને પ્રકાંડ વિદ્વાન મુનિશ્રી જંબુવિજયજી -
આચાર્યશ્રી વાત્સલ્યદીપસૂરીશ્વરજી પ્રાચીન ભાષા અને હસ્તપ્રતોના વિદ્વાનોની આજકાલ ખોટ “ઓહ! દ્વાદસાર નયચક્રના સંપાદક જંબુવિજયજી?' વર્તાય છે, તેવા સમયે, પ્રાચીન જૈન હસ્તપ્રતોના સંશોધક અને વિરલ શ્રુતપાસક મુનિશ્રી જંબુવિજયજીનું સ્મરણ થાય.
પ્રો. શામટન કહે “અરે, પધારો! પધારો! તમે મારી ઓફિસમાં શ્રી જેબવિજયજી મહારાજ ચારિત્રવાન, વિદ્વાન તો હતા જ. પધારો ! જ્યારથી દ્વાદસાર નયચક્ર વાંચ્યું છે ત્યારથી તમને મળવા પ્રભુના જાપ કરીને તન્મય બની જતા. એ સાધુ પુરુષ તપસ્વી પણ માટે મનમાં ઈંતજારી ખૂબ રહે છે. આજે અણધાર્યો જ આપનો હતા. માતા-પિતા અને બહેનની સાથે સંયમ ગ્રહણ કરીને સંયમ મેળાપ થયો. મારી યુનિવર્સિટીમાં આજે તો ભાગ્યોદય થયો.' સાધના સાથે જ્ઞાન સાધનાનો પ્રારંભ કર્યો. મા શારદાની એમાં પ્રો. શામટને પોતાના સહાયકને સૂચના આપી કે આજના કુપા ભળી અને જૈન સંસ્કૃતિ તથા ભારતીય સંસ્કૃતિનું જાણે નવું તમામ કાર્યક્રમ રદ કરો. તમામ પ્રોફેસરોને સૂચના આપી કે પ્રભાત ઉઘડ્યું. એક વિરલ જ્ઞાની પુરુષની ભેટ મળી. તેઓ અનેક
હોલમાં પધારે. આપણા આંગણે પ્રખર જ્ઞાની જૈનસાધુ પુરુષ ભાષાઓ શીખ્યા.
પધાર્યા છે. તેમનો લાભ લેવાનો છે. શ્રી જંબુવિજયજી એવા વિરલ જ્ઞાની પુરુષ હતા જેમણે જ્ઞાન
મા પ્રો. શામટને વારાણસીના વિદ્વાનોને પણ સૂચના મોકલી કે ભંડારમાં પડેલી વિદ્યાને જગત સમક્ષ મૂકી અને તેની દુર્લભ જ
થી અને તેની Áય જૈનદર્શનના પ્રકાંડ પંડિત મુનિશ્રી જંબુવિજયજી મારે ત્યાં પધાર્યા વિશિષ્ટતાના દર્શન કરાવ્યા.
છે. તેમની વિદ્વતાનો લાભ લેવા પધારો. શ્રી જંબુવિજયજી મહારાજ સતત વિહાર કરીને દેશભરમાંથી
થોડીવારમાં તો હોલ ભરાઈ ગયો. મુનિશ્રી જંબુવિજયજી પાસે ઉત્તમ પ્રતો શોધીને તેનું સંશોધન કરવામાં મગ્ન રહેતા હતા.
બેસીને દર્શનશાસ્ત્રના વિદ્વાનોએ જૈનદર્શન અને સ્યાદ્વાદની ચર્ચા અનેક ભાષાઓના જ્ઞાની શ્રી જંબુવિજયજીએ ‘દ્વાદસાર નયચક્ર'
કરી. જૈનદર્શન અને અન્ય દર્શનો ક્યાં જુદા પડે છે અને તેનું નામના ગ્રંથનું સંપાદન શરૂ કર્યું ત્યારે તેની એક પ્રત તિબેટમાંથી
સમાધાન શું છે તે જાણવા કોશીશ કરી.
એ જ્ઞાનગોષ્ઠી પૂર્ણ થયા પછી પ્રો. શામટને કહ્યું, ‘એક જ્ઞાની મેળવવા માટે તેમણે ભાવનગરના મિલ માલીક શ્રી ભોગીભાઈને પ્રેરણા આપી તિબેટ મોકલેલા. તિબેટની સ્થાનિક ‘ભોટ’ ભાષા
પુરુષની વિનમ્રતા અને વિદ્વતા કેવી શોભાયમાન હોય છે તેનો
સાક્ષાત દાખલો મુનિશ્રી જંબુવિજયજી છે. તેમનું હું સ્વાગત કરું પણ તેઓ શીખેલા. દેશ-વિદેશના બૌદ્ધ પરંપરાના વિદ્વાનો પણ
છું અને તેમને પ્રણામ કરું છું. અને વિનંતી કરું છું કે થોડા દિવસ તેમને આ કારણે જાણતા હતા.
અહીં જ રોકાવ અને જૈનદર્શન વિશે અમને કહો.' એકવાર વિહાર કરી રહેલા શ્રી જંબુવિજયજી બનારસ પહોંચ્યા.
મુનિશ્રી ત્યાં રોકાયા. એમને મન થયું કે સારનાથમાં બૌદ્ધ યુનિવર્સિટીનો જ્ઞાન ભંડાર
ગુણવાન, ચારિત્ર્યવાન અને વિદ્વાન મુનિવરોની એક મહાન જોવા પણ જવું. તેઓ ત્યાં ગયા. તે સમયે બૌદ્ધ યુનિવર્સિટીમાં
શુંખલા જૈન શાસને વિશ્વને ભેટ આપી અને આ મુનિજનોની કોઈ કાર્યક્રમની તૈયારી ચાલતી હતી. યુનિવર્સિટીના વાઈસ
જ્ઞાનયાત્રાએ જગતને ધર્મનો પ્રકાશ સમર્પિત કર્યો. નિતાંત ચાન્સેલર પ્રો. શામટન કામમાં વ્યસ્ત હતા. મુનિશ્રી બહાર બાકડાં
ત્યાગભાવનાની મૂડી લઈને પવિત્ર જીવન જીવતા આ મુનિવરોનું ઉપર બેઠા અને અંદર સંદેશો મોકલ્યો. યુને આવીને કહ્યું કે પ્રોફેસર
જીવન સંપૂર્ણ ધર્મઅર્પિત રહ્યું તેના કારણે વિશ્વને ધર્મતત્વની વ્યસ્ત છે હમણાં મળવું શક્ય નથી.
ઓળખ આપનારા મહાન ગ્રંથો સુલભ થયા. એ જાણીને આશ્ચર્ય મુનિશ્રી ત્યાં જ બેસી રહ્યા.
થશે કે સમગ્ર વિશ્વમાં ચારિત્ર્યનું પાલન અને પ્રભુ પ્રત્યે સમર્પણ થોડીવાર પછી પ્રો. શામટન બહાર આવ્યા. એમણે મુનિશ્રીને
કરીને જીવતા આ મુનિવરો જેવી જીવનચર્યા ક્યાંય જોવા નહિ જોયા તેમણે નજીક આવીને કહ્યું કે હમણા મને ઘણું કામ છે,
મળે. જીવનના આ શ્રેષ્ઠ સમયનો ઉપયોગ કરીને શ્રમણ અને આજે નહીં મળી શકુ, “સોરી!'
શ્રમણીઓએ જે જ્ઞાનયાત્રા કરાવી છે તે બેનબૂન છે. મુનિશ્રી અને પછી તરત જ પૂછ્યું,
જંબુવિજયજી એ જ પરંપરાના પદયાત્રી છે. આપનું શુભનામ?”
યુગોયુગથી આ ધરતીને જૈનદર્શનની મહાન પરંપરાનો આવા જંબુવિજય!'
મુનિજનો પરિચય કરાવે છે અને સૌને ધન્ય બનાવે છે.] અને પ્રો. શામટન અટકી ગયા. તેમણે હાથ જોડીને પૂછ્યું,
મો. ૮૭૮૦૭૭૫૭૩૫ (જાન્યુઆરી - ૨૦૧૮ પ્રબુદ્ધ જીવન
૩૩
| SR No. | 526114 |
| Book Title | Prabuddha Jivan 2018 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Sejal Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 2018 |
| Total Pages | 52 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 1 MB |