________________
પ્રબુદ્ધ જીવન
જાન્યુઆરી, ૨૦૧૭
સફળતાની સાધના ન હોય. સાધના જ્ઞાનની હોય અને જ્ઞાન આ દિવસ મનાવાય છે. શું આપણે પણ આવા દિવસોની ઉજવણી સ્થિરતા અપાવે છે પરંતુ આજે વિચારણા બદલાઈ છે. સફળતાને વગર આપણી નિકટની વ્યક્તિઓ પ્રત્યે ઋણ વ્યક્ત કર્યું ખરું? શું લોકપ્રિય બનાવી એને ઓળખ બનાવાય છે. લોકપ્રિયતા માટે રમાતા એ વ્યક્તિને કહ્યું કે તેનું આપણા જીવનમાં ખૂબ જ મહત્વ છે? શું ખેલમાં માનવતા, સંવેદના વિસરાય છે. ઘાટકોપર જૈન અધ્યાત્મ તેને ખાસ અનુભૂતિ આપવાનો પ્રયત્ન કર્યો ? અલબત્ત આવું કહેવાથી સ્ટડી સર્કલના પ્રમુખ ચમનભાઈ વોરા હંમેશા કહેતા કે વ્યક્તિ પ્રત્યે મોહ વધે છે પરંતુ સંસારી જીવનના સ્વીકાર પછી ઋણાનુબંધનો સમજીને સ્વીકાર કરવો જોઈએ. કોઈ પણ કારણ નિકટની વ્યક્તિના સુખ-દુ:ખ આપણી સાથે જોડાયેલા હોય છે. વગર કેટલીક વ્યક્તિ ખૂબ જ નિકટ લાગે છે, એમાં ઋણાનુબંધ જ ત્યારે તે પ્રત્યેની વિશેષ કાળજી પણ મહત્વની છે. ધર્મ ક્યારેય કોઈનેય ભાગ ભજવે છે. જોડાઈ જવાય છે કેટલીક વ્યક્તિઓ સાથે. દુઃખી કરવાની પરવાનગી નથી આપતો. સંસારી સંબંધોને લીધે જ ચમનભાઈ વોરા આવી જ એક વ્યક્તિ. અનેક નવા વક્તાઓને મહાવીર પ્રભુએ પોતાની દીક્ષાને વિલંબીત કરી હતી. જ્યાં જે ક્ષણે જીવનભર તૈયાર કર્યા, સફળ બનાવ્યા, પોતાના સ્ટેજ પર બોલાવીને છીએ ત્યાં તે ક્ષણની ફરજ નિભાવવી જ પડે છે, પૂરેપૂરી નિષ્ઠાથી. જે જન્મથી જૈન હતા, તેમને કર્મથી પણ જૈન બનાવ્યા અને સહુથી ઋણાનુબંધથી કઈ રીતે મુક્ત થવાય તે ખબર નથી કારણ મારા વધુ યુવાનોને પ્રોત્સાહિત કરવાનું કાર્ય ૯૦ વર્ષની ઉંમરે કરતાં પણ જીવનના ઘડતરમાં કેટલીક વિશેષ વ્યક્તિનો ફાળો રહ્યો છે, તેની થાકતા નથી. પણ જરાય ઢીલ નહીં, સતત સોનું તપાવતા રહે અને પ્રત્યે જો હું મારું ઋણ ફેડવાનો પ્રયત્ન કરું તો પણ તે શક્ય નથી, ગાળવાનું કાર્ય કરતા રહે. આ કાર્ય સાધનાથી ઓછું જરાય નથી. કારણ આ કોઈ અરસપરસનો વ્યવહાર નથી. આવા સંબંધોની એમની સાથે ઋણાનુબંધનો એક વિશિષ્ટ અનુબંધ. એમણે સફળતાને અજાયબી હોય છે. ઇચ્છીએ તો પણ મુક્ત ન થવાય અને મુક્ત ટોચ ન બનાવી પરંતુ માર્ગ બનાવ્યો. ટોચે પહોંચીને યાત્રા રોકાઈ થવાના પ્રયત્નો પછી પણ વધુ બંધાઈ જવાય. કેટલાંક ઋણાનુબંધ જાય પણ મારગ પર તો સતત ચાલતા જ રહેવાનું હોય. વધુને વધુ ઉજળા કરતાં હોય છે, માનવતામાં વિશ્વાસ જન્માવતા હોય છે, માઈલોનું અંતર કાપીને પોતાની સફળતાનો વિસ્તાર કરવાનો હોય. કડવા અનુભવો પછી આ નિર્મળ રાખતા હોય છે. જેના પ્રકાશમાં અનેકાનેકને ઊજાળી શકાય, આવા ઋણાનુબંધથી
છે * * * મુક્ત ન થવાનું હોય. એમાં બંધાઈને ઉજળા થવાનું હોય. આવા આનંદ અને મસ્તી, વિકાસ અને પ્રગતિ, મનોરંજન અને આનંદ. અનેક ઋણાનુબંધથી જીવન સમૃદ્ધ થાય છે. પ્રબુદ્ધ જીવનમાં બસ, આ જ શબ્દોની અભિલાષામાં આજનો યુવાન દોડી રહ્યો છે. જોડાયા પછી પણ આવા ઋણાનુબંધનો અનુભવ થયો છે. કોઈ પણ દેશના હોય, બસ દરેક યુવાનોના પગ એક ‘દોડ'ની
આપણા જીવનમાં અન્ય વ્યક્તિનું સ્થાન શું, કેવું, કેટલું? “હું'ના હરીફાઈમાં છે, સૌને મસ્તીની, સફળતાની અને આનંદની ક્ષણોને વજન સાથે જીવતાં આપણે કેટલી વ્યક્તિઓને આપણામાં પલટાવી મેળવી લેવી છે. દુબઈની ધરતી પર પગ મૂકતા વિકસિત દેશના શક્યાં છીએ? જે જાણે-અજાણે જોડાયેલી છે, તેઓને શું આપણે પ્રભાવનો અને ભૌતિકતાના સામ્રાજ્યનો ખ્યાલ આવે છે. સંપત્તિને, વિચલિત કરીએ છીએ? ધર્મગ્રાહી પ્રકૃતિ ઘણીવાર અમાનવીય વર્તન વિકાસમાં રૂપાંતરિત કરવામાં તેઓ સફળ નીવડ્યા છે પરંતુ સંસ્કૃતિ કેમ કરી બેસે છે? ધર્મ એટલે અન્ય સાથેનો સમભાવ, નહીં? જેમ કે ઊંડાણ ક્યાં? સાહિત્ય-મૂલ્યનો કોઈ સંબંધ હવે સંપત્તિ સાથે હું મારા પરમાત્માની આભારી છું, જેમ હું મારા ધંધાકીય કે નોકરીના રહ્યો નથી, જ્યાં સંપત્તિ છે ત્યાં દરેકને એમ જ લાગે છે કે તેમના સંબંધો અંગે સજાગ છું, તેમજ હું ‘મારી’ વ્યક્તિઓ પ્રત્યે જાગૃત કાબૂમાં બધી જ ક્ષણો છે અને ત્યાં, મૂલ્ય કે ઓળખ કે સંસ્કૃતિની છું? જાગૃતતા પ્રત્યેક પળે, પ્રત્યેક વ્યવહારમાં, પ્રત્યેક વર્તનમાં તરસ જ નથી, અભિલાષા નથી. ચીનમાં જેટલો પ્રેમ સંસ્કૃતિ માટે હોવી જ જોઈએ! ઘણીવાર આવી નિકટની વ્યક્તિઓને, એ તો જોવા મળ્યો તેટલો અહીં નહીં જોવા મળ્યો. અહીંના લોકો કહેતા કે આપણી જ વ્યક્તિ છે અને તેથી તેમને સહજરૂપે અવગણી દેતા અમે સ્વપ્નના દેશમાં રહીએ છીએ અને અહીં અમારા સ્વપ્નો પૂરા હોઈએ છીએ. અંગ્રેજી સંસ્કૃતિમાં એક દિવસની ઉજવણી થાય છે થાય છે. વિશાળતા, પ્રગતિ, સમૃદ્ધિ આ ભૂમિમાં છે. પ્રગતિના જેનું નામ છે “થેન્સ ગીવીંગ ડે'. નવેમ્બર મહિનાના છેલ્લા ગુરુવારે દેશમાં અમારી બધી જ ઇચ્છા પૂરી થાય છે. ઈચ્છા એટલે ભૌતિકતા,
તા. ૧લી એપ્રિલ ૨૦૧૬ થી પરદેશ માટેના લવાજમના દર નીચે પ્રમાણે રહેશે. ૧વર્ષના લવાજમના $ 30 ૦ ૩ વર્ષના લવાજમના $ 80 ૦ ૫ વર્ષના લવાજમના $100 ૦ ૧૦ વર્ષના લવાજમના $ 200/
વાર્ષિક લવાજમ આપશ્રી $ (ડોલર) માં મોકલાવો તો $ પાંચ બેંક ચાર્જિસ ઉમેરીને મોકલશો. ભારતમાં વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૨૦૦ ત્રણ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૫૦૦૦પાંચ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૯૦૦ દસ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૧૮૦૦
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘનો બૅન્ક A/c No. : બૅન્ક ઑફ ઈન્ડિયા CD A/c No. 003920100020260.