________________
'પ્રબુદ્ધ જીવન : મહાત્મા ગાંધીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક
ફેબ્રુઆરી, ૨૦૧૬
જિન-વચન .
હું ‘મહાત્મા’ જમ્યો નહોતો. બ્રહ્મચર્ય વ્રતનું પાલન કરનારે સ્નિગ્ધ ભોજનનો ત્યાગ કરવો જોઈએ
ગાંધીજીને તો આચરણ એ જ પ્રવચન. છેલ્લાં વરસમાં બંગાળમાં કોઈએ સંદેશો માંગ્યો पणीय भत्तपाणं तु खिप्पं मयविवड्ढणं ।
ત્યારે એમણે બંગાળીમાં ‘આમાર જીવનઈ આમાર વાણી-મારું જીવન એ જ મારો સંદેશ છે, बंभचेररओ भिक्खू निच्चसो परिवज्जए ।। એમ લખી આપ્યું હતું. | (૩.૨ ૬-૭)
| આફ્રિકાથી હિંદ આવ્યા પછી પહેલી વાર જેલમાં ગયા ત્યારે આપણાં દેશના સ્નિગ્ધ ભોજન કામવાસનાને જલદીવધારનાર નીવડે છે. એટલે બ્રહ્મચર્ય વ્રતનું હોંશથી પાલન
ખેડૂતોની જેમ સવારે વહેલાં ચાર વાગ્યે ઊઠતા અને આખો દિવસ કામ કરતા. કરવા ઇચ્છતા મુનિએ એવા ભોજનનો આમજનતા પરિશ્રમ કરીને પરસેવાનો રોટલો ખાય છે એની સાથે પોતાનું તાદાભ્ય કાયમને માટે ત્યાગ કરવો જોઇએ.
સાચવવા ચાર કલાક રેંટિયો કાંતવાનું અને બે કલાક પીવાનું એમ રોજ ૭ કલાક Rich food arouses passions શ્રમ કાર્ય કરતા. quickly. Therefore, a monk who is keenly interested in practising - એમની સાથે જેલમાં શંકરલાલ બેંકરને મૂકવામાં આવ્યા ત્યારે એમને માટે ગાંધીજીએ the vow of celibacy should always avoid such rich food. તરત સમયપત્રક ગોઠવી આપ્યું. શંકરલાલભાઈ પણ બે કલાક કાંતતા. ડૉ. રમણલાલ ચી. શાહ ગ્રંથિત ‘નિન વન' માંથી શંકરલાલભાઈને છૂટવાનો સમય આવ્યો. બાપુએ એમને જેલના સહવાસમાં એક
'પ્રબુદ્ધ જીવન’ની ગંગોત્રી | રીતે નવું જીવન જ આપ્યું હતું. ગદ્ગદ્ભાવે તેઓ એ વિષે બોલી રહ્યા હતા. ૧. શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ પત્રિકા
| સાંભળીને બાપુ કહેઃ અહીંના મારી સાથેના જીવનથી તમને લાભ થયો છે એમ - ૧૯૨૮ થી ૧૯૩૨ ૨. પ્રબુદ્ધ જૈન
લાગે તો બહાર જાઓ ત્યારે અહીંના આ જીવન વિશે લોકોને વાત કરજો. ૧૯૩૨ થી ૧૯૩૩
| ‘જરૂર, એ વિશે તો સહુને વાત કરીશ જ. એથી એમને લાભ પણ થશે એમ માનું બ્રિટિશ સરકાર સામે ન મૂકવું
એટલે નવા નામે ૩. તરૂણ જેન ૧૯૩૪ થી ૧૯૩૭
ત્યાં ગાંધીજીએ તરત પ્રશ્ન કર્યોઃ એ વાત સાંભળી લોકો શું કહેશે તે જાણો છો ને ? ૪. પુન : પ્રબુદ્ધ જૈનના નામથી પ્રકાશન - ૧૯૩૯-૧૯ ૫ ૩
‘એનો વિચાર મેં કર્યો નથી.' ૫. પ્રબુદ્ધ જૈન નવા શીર્ષ કે બન્યું ‘પ્રબુદ્ધ જીવન’
મનુષ્ય-સ્વભાવને, મનુષ્યની કમજોરીઓને બાપુ બરાબર ઓળખે. મહાજનોને - ૧૯૫૩ થી ૦ શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના મુખપત્રની ૧૯૨૯ અનુસરવા કરતાં માન આપીને અભરાઈએ ચઢાવી દેવામાં મનુષ્ય પાવરધો છે. બાપુએ થી, એટલે ૮૫ વર્ષથી અવિરત સફર, પહેલા
કહ્યું: જુઓ, હું કહું, લોક તો કહેશે કે, એ તો મહાત્મા રહ્યા. એવું જીવન તેઓ જ સાપ્તાહિક, પછી અર્ધમાસિક અને ત્યારબાદ માસિક ૦ ૨૦૧૬ માં ‘પ્રબુદ્ધ જીવન’નો ૬૪મા વર્ષમાં પ્રવેશ જીવી શકે. અમારાથી થોડું એવું કંઈ થઈ શકે ? o ૨૦૧૩ એપ્રિલથી સરકારી મંજૂરી સાથે ‘પ્રબુદ્ધ જીવન’ એક સંયુક્ત ગુજરાતી-અંગ્રેજીમાં, એટલે ૨૦૧૩
શંકરલાલભાઈના મનમાં એ વાત ઊતરી: ખરું છે. લોકોને એમ લાગે ને એમ જ એપ્રિલથી ગુજરાતી- અંગ્રેજી ‘પ્રબુદ્ધ જીવન' વર્ષ-૩, કહે, 0 કુલ ૬૪મું વર્ષ. ૦ ૨૦૦૮ ઓગસ્ટથી ‘પ્રબુદ્ધ જીવન’ અને પર્યુષણ બાપુ: તો તમે એ વિશે એમને શું કહેશો?
વ્યાખ્યાનમાળા સંસ્થાની વેબસાઈટ ઉપરથી જોઈસાંભળી શકશો.
શંકરલાલભાઈ : એ બાબતનો મેં કશો જ વિચાર કર્યો નથી. એટલે હું શું કહું? | પ્રબુદ્ધ વાચકોને પ્રણામ પૂર્વ મંત્રી મહાશયો
બાપુએ એમને કહ્યું: કોઈ તમને એમ કહે તો કહેજો કે હું કાંઈ પહેલેથી મહાત્મા
જભ્યો નહોતો. મારામાં પણ અનેક દોષો હતા અને તે દૂર કરવા કાળજીપૂર્વક સતત જમનાદાસ અમરચંદ ગાંધી
પ્રયત્ન કરતો રહ્યો. વાણિયો જેમ અડધી અડધી એકઠી કરી શાહુકાર બને તેમ સદ્ગુણો ચંદ્રકાંત સુતરિયા રતિલાલ સી. કોઠારી
કેળવતો ગયો અને આજે સ્થિતિ એવી થઈ છે કે લોકો મને મહાત્મા કહે છે. જો કે મણિલાલ મોકમચંદ શાહ
એનાથી હું હજીયે ઘણો દૂર છું. એટલે સર્વે માણસો માટે એ ધોરી માર્ગ છે ને દરેક જણ જભાઈ મહેતા પરમાણંદ કુંવરજી કાપડિયા
વિચાર કરીને શ્રદ્ધાપૂર્વક દૃઢતાથી એ દિશામાં પ્રયત્ન કરે તો જરૂર આગળ વધી શકે. ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહ ડૉ. રમણલાલ ચી. શાહ
| | ઉમાશંકર જોષી
એ
જી
રે
ESSEN