________________
મહોત્મા ગી
ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૬ % પ્રબુદ્ધ જીવન: મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક દ્દ પૃષ્ઠ ૧૦૩
: hષક કાર
= મહાત્મા ગાંધીજીની સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિરોષક = મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીની સહયાત્રીઓ વિરોષક : મહાત્મા ગાંધીજીની સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા
| આંઠમો દિવસઃ તા. ૧૯-૯-૨૦૧૫ • વ્યાખ્યાત સોળમું • વિષય : સવ્વ જીવી ખમંતુ મે...છે ખરું ?
• વક્તા : પદ્મશ્રી ડૉ. કુમારપાળ દેસાઈ |
જૈન દર્શન એટલે માણસ, પશુપંખી અને પ્રકૃતિના અસ્તિત્વનું દર્શન [ જૈન સાહિત્ય, ચિંતન, અધ્યાત્મ, પત્રકારત્વ અને શિક્ષણ ક્ષેત્રમાં જાણીતા કુમારપાળ દેસાઈએ ગુજરાત સાહિત્ય ભવનના ડીરેક્ટર અને આર્ટ્સ ફેકલ્ટીના ડીન જેવા હોદ્દા શોભાવ્યા છે. તેમના માર્ગદર્શન હેઠળ ૨૦ કરતાં વધુ વિદ્યાર્થીઓએ પીએચ.ડી.ની ડીગ્રી મેળવી છે. ? “ગુજરાત સમાચાર' દૈનિકમાં ૪૧ વર્ષથી “ઈંટ અને ઇમારત” કોલમ લખે છે. તેમના અનેક પુસ્તકોનો અનુવાદ હિન્દી અને અંગ્રેજી ? છેભાષામાં થયો છે.]
જાણીતા ચિંતક કુમારપાળ દેસાઈએ “સર્વે જિવા ખમંતુ મે... તકલીફ આપવા બદલ ૧૮,૨૪,૧૨૦ જીવોની માફી માંગવામાં આવે શું છે ખરું?' વિશે વ્યાખ્યાન આપતાં જણાવ્યું હતું કે જૈન દર્શનની છે. જૂના જમાનામાં ઘરની દિવાલ બનાવતા કબૂતર અને ચકલી છે ૬ વિશિષ્ટતા એ છે કે તે વૈશ્વિકદર્શન છે. તે દર્શન પ્રાણી એકતા પુરતું માટે બખોલ બનાવવામાં આવતી હતી. કેટલાક લોકો વર્ષમાં કેટલા
મર્યાદિત નથી. તેમાં માણસ, પશુપંખી અને પ્રકૃતિના અસ્તિત્વનું વસ્ત્રો વાપરવા તેનું પચ્ચખાણ લેતા હતા. અગ્રણી ઉદ્યોગપતિ રે $ દર્શન છે. જૈન ધર્મના શાશ્વત સિદ્ધાંતોને વર્તમાન જીવનમાં ઉજાગર કસ્તુરભાઈ લાલભાઈ વર્ષમાં ચાર ધોતિયા જ વાપરતા હતા. આપણી હું છું કરવામાં અને આરોગ્યશાસ્ત્રને સમજાવવામાં ઉણા ઉતર્યા છીએ. અપરિગ્રહતા અને અહિંસાની સૂક્ષ્મતા છે. આ જાણકારી જીવનમાં છે * આપણે શાકાહારનું મહત્ત્વ સમજાવી શક્યા હોત તો આજના કોઈ ઉતરી નથી તેનો અફસોસ છે. આપણા પરિવારોમાં પહેલી રોટલી ? $ વિવાદો સર્જાયા નહોત. મહાવીરે કહ્યું છે કે જીવનો વધ એ તારો ગાય અને કૂતરા માટે રાખવામાં આવતી હતી. જાણીતા દાનવીર શું કો પોતાનો વધ છે. મનુષ્ય અને પ્રાણીઓના સંબંધોનો વિચાર માત્ર દીપચંદ ગાર્ડીને કીડીયારું ભરવાનું બહુ ગમતું હતું. જાણીતા થિંકરનું હું જૈન ધર્મમાં થયો છે. અહિંસાના પ્રશિક્ષણ માટે આપણે પાઠશાળા વાક્ય છે હિંસાની શરૂઆત ડાયનીંગ ટેબલ પરના છરીકાંટાથી હું શરૂ કરવી જોઈએ. ગાંધીજીએ કહ્યું છે કે હિંસા કરતાં અહિંસાનું થાય છે. ૧૨૫ વર્ષ પહેલાં વીરચંદ ગાંધીએ અમેરિકામાં ‘સાયન્સ ૬ કું બળ અનેકગણું વધારે છે, જે લોકોએ પ્રાણીઓને માત્ર બચાવવાની ઓફ ઈટીંગ' વિશે ઉપદેશ આપ્યો હતો. તેમણે કહ્યું છે કે માંસાહારથી 3 છે જ નહીં પણ તેઓના જીવનની વાત કરી છે. અમેરિકાના જોન્સ પ્રાણી જેવા થવાય છે. જમતાં પહેલાં હાથ ધોવા જોઇએ. “યુનો’એ છે રોબિને માંસાહારના દુષ્પરિણામો વિશે લખ્યું છે. આપણે એવી તાજેતરમાં ફતવો બહાર પાડીને જમતાં પહેલાં હાથ ધોવાનો ઉપદેશ કે કોઈ પ્રયોગશાળા ઊભી નથી કરી કે જેમાં હિંસાના ખરાબ અને આપ્યો હતો. ૧૮ પાપસ્થાનકમાં પ્રાણાતીત પાપને પહેલાં સ્થાનમાં હૈ હું અહિંસાના સારા પરિણામો વિશે વૈજ્ઞાનિક રીતે અભ્યાસ થાય અને મૂકવામાં આવ્યું છે. બીજા જીવ ઉપર દયા કરીને તમે પોતાની જાતનું છું
તેના તારણો બહાર પડે અને આજનું તાર્કિક અને બૌદ્ધિક જગત ભલું કરો છો. જીવદયાની સાથે અભયદાનનો મહિમા છે. પહેલાં કાર છે તેનો વિચાર કરે. આ કામમાં જૈન સમાજે પહેલ કરવાની જરૂર છે. જ્ઞાન મેળવીને પછી દયા કરો. હું પાંજરાપોળોએ સંગઠીત થઈને પ્રાણીઓમાં થનાર રોગોનો અભ્યાસ, આ જગતમાં અનાજની તંગી માંસાહારીઓને લીધે છે. હત્યા ર્ તેઓ પર થતા પ્રયોગો અને પ્રાણીઓ વિશેના સંશોધનની વિગતો કરતાં પહેલાં મરઘીને કમ સે કમ ત્રણ માસ સુધી ખવડાવવું પડે છે. $ જગતને આપવી જોઈએ. સામાયિક અને પ્રતિક્રમણ કરતાં પહેલાં તેથી ભૂખમરો દૂર કરવા બધાએ શાકાહારી બનવું જોઈએ. આચારાંગ છે ૬ ઈરિયાવાઈ સૂત્રમાં ધર્મઆરાધના માટે આવતાં રસ્તામાં કોઈ જીવની સૂત્રના પ્રથમ અધ્યાયમાં કોઈપણ જીવની હિંસા ન કરવી એ શાશ્વત હું હિંસા અજાણે થઈ હોય તો તેની ક્ષમા માગવામાં આવે છે. માણસના ધર્મ છે. અહિંસા એ બાહ્યાચાર નથી પણ જીવનશૈલી છે. પ્રાણીઓના રે શું ચિત્તમાં અહિંસાના સંસ્કાર મૂકવામાં આવે તો પછી બહુ વાંધો રક્ષણની જવાબદારી આપણી છે. આપણામાં સંવેદના, સમભાવ 8 આવતો નથી. સ્વામીનારાયણ સંપ્રદાયના લોકો ઉત્તમ શાકાહારી અને સમાનતાની આવશ્યકતા છે. સંવેદના નષ્ટ થાય તો કુટુંબ, છે વાનગી આરોગવા માંસાહારીઓને બોલાવે છે અને સાથે તેઓને સ્નેહ, સંબંધો અને સંસ્કાર નષ્ટ થશે. સમભાવનો વિસ્તાર એ જૈન ? & રેસીપી લઈ જવા આપે છે. આ રીતે તેઓ સીધા હૃદયમાં પેસીને ધર્મનું લક્ષણ છે. જૈન ધર્મ પાળવા વૈશ્વિક દર્શન જોઈએ. હું જગતનો ? 8 શાકાહારનો પ્રચાર કરે છે. ઈંગ્લેન્ડમાં નીતિન મહેતા નામના જૈન અંશ છું એવી ભાવના કેળવો. સમાનતા એટલે કે હવે ધર્મના સ્થાનો શું હાઈડપાર્કમાં માંસાહારીઓને બોલાવીને જૈન વાનગીઓ જમાડે ઉપર ધનનું પ્રભુત્વ વધ્યું છે. આપણાં ધર્મમાં પુણ્યશ્રાવક એ જ શું છે. સાથે રેસીપી આપીને શાકાહારનો પ્રચાર કરે છે. તેમની કિર્તી ઉત્તમ પુરુષ છે. આપણે મહાવીર અને ગૌતમના અનુયાયી તરીકે ૬ કે એક બકીંગહામ પેલેસ અને ત્યાંની પાર્લામેન્ટ સુધી પહોંચી છે. એકઠા થઈએ તો જીવોનું રક્ષણ કરી શકીશું. ૨ ઇરિયાવાઈ સૂત્રમાં નાનામાં નાના જંતુની વાત છે. તેમાં જંતુને મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્ર • વિરોધીને પ્રેમથી જીતી લો.
સહયાત્રીઓ વિરોષાંક :
WB મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષક જ મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક B મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક B મહાત્મા