________________
૨૮
પ્રબુદ્ધ જીવન
નવેમ્બર, ૨૦૧૫
સર્જન-સ્વાગત
પુસ્તકનું નામ : નિદ્રા સમાધી સ્થિતિ
કરી, પછી કચ્છ, સૌરાષ્ટ્ર અને ધરમપુર વગેરે લેખક : વિનોબા. સંકલન સંપાદન-કંચન.
જગ્યાએ ગામડાંઓમાં અને જંગલોના રહેતા અનુવાદ-મીરા-અરુણ.
ગરીબોની સેવા કરી વર્તમાનમાં તેઓશ્રી ઉત્તર પ્રકાશક : પારુલ દાંડેકર, યજ્ઞ પ્રકાશન સમિતિ,
Hડૉ. કલા શાહ
અને દક્ષિણ ગુજરાતમાં સેવા કરતાં હિંગળાજ માતાની વાડીમાં, હુ જરત પાગા,
ભેખધારીઓની સેવા કરે છે અને ટ્રસ્ટોને પણ વડોદરા-૩૯૦૦૦૧.૦૨૬૫-૨૪૩૭૯૫૭. ૧૫ ઑગસ્ટ-૨૦૧૪,
મદદ કરે છે. કિંમત-રૂા. ૫૦/-, પાના-૯૦, આવૃત્તિ-પ્રથમ
આ નાનકડા પુસ્તકમાં લેખકશ્રી બાહ્ય લેખકશ્રી કહે છે કે આ જગતમાં ચારે બાજુ ૧૧ સપ્ટેમ્બર-૨૦૧૪.
ઉપક્રમની મર્યાદાઓની પ્રતીતિ માનવીને અનેક પ્રકારના દુઃખો છે એને કેવી રીતે દૂર કરવા ‘નિદ્રા’ વિશે વેદ ઉપનિષદોમાં પણ ઘણું આંતર્મુખતા તરફ લઈ જાય છે એ વાતની પ્રતીતિ એનો વિચાર કરીએ તો નિરાશા થાય અને સેવા કહેવાયું છે. પરંતુ વિનોબાજીની મૌલિક દૃષ્ટિનો કરાવી છે. જીવનની ગતિ બહારથી અંદર તરફ ન શરૂ કરીએ તો તકલીફો આવે અને જો છોડી દઈએ અહીં વિશેષ પરિચય મળે છે. કેટલીક વાતો તો રહેતા અંદરથી બહાર જવાની દિશા પકડે છે. એ તો નિરાશા આવે તો આખું જીવન નિરાશાવાદી અજોડ છે. એમના ચિંતનની વિશેષતા એ જ છે દરમિયાન માનવ ઇતિહાસમાં જે કોઈ પરિવર્તન થઈ જાય. પરંતુ બધી તકલીફોનો સામનો કરી કે તેઓ પરી વૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિપર્વક અધ્યાત્મના કે ક્રાંતિઓ થઈ અને ભવિષ્યમાં થશે તેમાં બાહુબળ દૃઢ નિર્ધારથી આગળ વધીએ ત્યારે ઈશ્વરની મદદ ઊંડાણમાં લઈ જાય છે. વિનોબાજીએ આધ્યાત્મિક અને શસ્ત્રબળના વિનિયોગનું મહત્ત્વ અને મૂલ્ય મળવા લાગે છે અને અશક્ય અને અસંભવિક ઉપાસનાના જે અનેકવિધ સાધનો બતાવ્યા છે. ધીમે ધીમે ઓછું થઈ જાય છે. કબીલાના મુખીથી કાર્યો થતા જાય છે ત્યારે ઉત્સાહ, આનંદ અને એમાંનો આ પણ એક અત્યંત મહત્ત્વનો વિષય શરૂ કરીને રાજા, મહારાજા અને સમ્રાટોના શાંતિનો અનુભવ થાય છે. છે. શોધક-સેવક-સાધનાના રોજિંદા જીવનમાં
સમયમાં સમરાંગણમાં જે નિર્ણાયક ભાગ ભજવતું લેખકશ્રી સાચું જ કહે છે - “હું ગાંધી ચીંધ્યા આવનારી આ બધી બાબતોને શી રીતે ઉન્નત હતું તેનું સ્થાન લોકશાહી અને સામ્યવાદના માર્ગે આગળ વધ્યો, સત્ય અને ગરીબોને બનાવી શકીએ, એનું રહસ્ય અહીંયા આપણને આગમન સાથે સામાજિક, રાજકીય અને આર્થિક સ્વતંત્ર
આગમન સાથે સામાજિક, રાજકીય અને આર્થિક સ્વતંત્રતા મેળવવામાં મદદ કરવાનો માર્ગ મળી શકે એમ છે.
ક્ષેત્રના આયોજકોએ લેવાનું શરૂ કર્યું. અપનાવ્યો અને આ માર્ગે ચાલવામાં પૂજ્ય | વિનોબાજીના વાણી અને વિચારમાં
આ હકીકતો એક વિશિષ્ટ યુગબળનો ગાંધીજી અને અનેક સંતોએ કરેલી સત્યોની અખિલાઈનો સ્પર્શ છે. એમાં આખું જીવનશાસ્ત્ર અંગુલીનિર્દેશ કરે છે. એક નવા યુગના અંધાણ અનુભૂતિ થઈ.” સમાયેલું છે. જેમણે પોતાના જીવનની રચના જ આપે છે. આમ ઉત્ક્રાંતિનો અનેકવિધ ક્રમ તબક્કા લેખકશ્રીએ આ અનુભવો દ્વારા નવલકથાનો આધ્યાત્મિક પાયા પર કરી હોય, એમનો દરેક પાર કરીને હવે માનવજીવનમાં તંગદિલી અને આનંદ આપ્યો છે. ઘણી દર્દભરી વાતો હોવા છતાં વિચાર એને જ પુષ્ટ કરનારો હોય એમાં આશ્ચર્ય સંઘર્ષના સ્થાને સાહજિકતા અને સંવાદિતાની તેઓ આશાવાદી છે એની પ્રતીતિ થાય છે. નથી, પરંતુ એમની પ્રકૃતિ ચિંતનામાંથી પ્રયોગ દિશામાં અદીઠ રીતે આગળ વધી રહ્યો છે. હવે
XXX અને પ્રયોગમાંથી ચિંતનની છે. એટલે નિદ્રાનો વિશ્વ જીવન એક અભૂતપૂર્વ નવ પ્રસ્થાનને આરે પુસ્તકનું નામ : અંતિમ પર્વ આ વિચાર પણ વૈજ્ઞાનિક દૃષ્ટિએ રજૂ થવાને આવી સૃષ્ટિના ઉજ્જવળ ભાવિ તરફ મીટ માંડતું (જીવન જેટલું જ મૃત્યુને સમૃદ્ધ બનાવતું ચિંતન) કારણે આપણને આનંદપ્રદ અંતર્યાત્રા કરાવે છે. ઊભું રહ્યું છે.
સંપાદન : રમેશ સંઘવી નિદ્રાની પૂરી પ્રક્રિયા, ધ્યાન અને સમાધિતુલ્ય માની લેખકશ્રીએ ઉત્ક્રાંતિના પરમ પદ તરફ પ્રયાણ પ્રકાશક : મીડિયા પબ્લિકેશન, સમાધિને ગાઢ નિદ્રા કહી છે. વિનોબાજીએ આખો કરાવ્યું છે.
૧૦૩-૪, મંગલમૂર્તિ, કાળવા ચોક, જૂનાગઢ. વિષય સામાન્ય માણસ પણ સમજી શકે એવી
XXX
ફોન:૦૨૮૫-૨૬૫૦૫૦૫. સરળતાથી ઉતાર્યો છે. પુસ્તકનું નામ : ધર્મના પ્રયોગો
સભાવ મૂલ્ય-રૂા. ૨૦૦/-, પાના- ૨૦૮, XXX પ્રકાશક : એમ. એમ. ઠક્કરની કંપની,
આવૃત્તિ-પ્રથમ-૨૦૧૪. પુસ્તકનું નામ : આધુનિક યુગના આંતર પ્રવાહ- ૧૪૦, પ્રિન્સેસ સ્ટ્રીટ, મુંબઈ-૪૦૦૦૦૨.
પ્રસ્તુત પુસ્તકનું બીજ મૃત્યુની એક ઘટનાથી (માનવજાતિને ઉજ્જવળ ભાવિ તરફ અંગે કદમ) ફોન નં. : ૨૨૦૧૦૬૩૩, ૨૨૦૩૩૧ ૨૮. થયું છે અને મૃત્યુ વિશેના પ્રેરક લખાણોનું લેખક-ગોવર્ધન દવે લેખક : રશ્મિન ચંદુલાલ સંઘવી
સંપાદન થયું. મૃત્યુ વિશે આપણાં વેદ ઉપનિષદ પ્રકાશક : પારૂલ દાંડીકર, યજ્ઞ પ્રકાશન સમિતિ,
કિંમત : રૂ. ૨૦૦/- પાના : ૨૦૨, આવૃત્તિ- ગીતા વગેરેમાં સંતો અને અનુભવીઓ સમજાવે ભૂમિપુત્ર કાર્યાલય, હિંગળાજ માતાની વાડીમાં, પ્રથમ- ૨૦૧૫..
છે કે આપણે જે જીવન જીવી રહ્યા છીએ તે તો હુજરત પાગા, વડોદરા-૩૯૦૦૦૧.
આ પુસ્તકમાં લેખકશ્રી રશ્મિનભાઈએ પોતે મરશે જ, અને છતાં મૃત્યુ એક અસત્ય છે, કેમકે ફોન : (૦૨૬૫-૨૪૩૭૭૯૫૭).
કરેલ ગરીબોની સેવાના કાર્યોનો વાસ્તવિક ચિતાર આપણી અંદર જે અસત્ય તત્ત્વ છે તે તો મરતું જ કિંમત-રૂા. ૫૦/-, પાના-૧૨૨, આવૃત્તિ -પ્રથમ, આલેખ્યો છે. તેમણે મુંબઈના ગરીબોની સેવા નથી આ
મ, આલખ્યા છે. તેમણે મુંબઈના ગરીબોના સવા નથી. આત્મજાગૃતિનો ક્ષય એટલે મૃત્યું. પણ જે