________________
ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક પ્રષ્ઠ ૯૯,
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 4 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિરોષક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક
હું સત્યવાદી યુધિષ્ઠિરને શ્રીકૃષ્ણ ફરજ પાડી કે તે તેમની આજ્ઞાનું ૨. પંચમહાવયજુત્તો પંચ મહવય જુત્તો ૬ ઉલ્લંઘન નહિં કરે, એટલે યુધિષ્ઠિર બોલ્યા- “અશ્વત્થામા હતો, નરો ૩. પંચવિયારપાલણ સમન્થો પંચવિહાયાર પાલણ સમન્થો છે વા કુંગરો વા' બસ. તેનું દુષ્પરિણામ આવવાનું હતું તે આવ્યું. ૪. છત્તીસ ગુરુ ગુરુ મજ્જ છત્તીસ ગુણો ગુરુ મઝા 8 ૭. અર્થ : અર્થશુદ્ધિ, જ્ઞાનાચારનો ૭ મો પ્રકાર છે. અર્થ એટલે
૩. ખમાસમણ હું શબ્દના મૂળ ભાવ-તાત્પર્યને જાળવીને અર્થઘટન કરવું. જો તેમ ૧. ઇચ્છામિ ખમાસણો ઈચ્છામિ ખમાસમણો કે કરવામાં ન આવે તો અર્થનો અનર્થ થાય. અને વિકૃતિ પેદા થાય. ૨. વંદિઉ - વંદેઉ જાવણિજાએ વંદિઉં જાવણિજ્જાએ ૐ દા. ત. નર + વસદ એટલે નરવૃષભ શબ્દ છે. શબ્દાર્થ છે - નર એટલે ૩. નિસીયાએ
નિસીરિઆએ હું મનુષ્ય, અને વૃષભ એટલે બળદ. મતલબ તે બળદ જેવો મૂર્ખ છે. ૪. મથેણ વંદામિ
મFએણ વંદામિ પણ ભાવાર્થ પ્રમાણે તેનું તાત્પર્ય છે નરોમાં શ્રેષ્ઠ – ઉત્તમ, નર ૫. વિણિએ
વિણએ કે પુંગવ, નર વૃષભ એ અર્થમાં છે.
૬. સુહમં વા
સુહુમં વા | શબ્દો અનેકાર્થવાળા હોય છે એટલે જ આગળ-પાછળનો સંદર્ભ
૪. ઈરિયાવહિયં હું જોઈને જ અર્થઘટન કરવું જોઈએ. નહિં તો મહાભારત સર્જાય. ૧. ઈચ્છા સંદિ૦ ભગવાન્ ઈચ્છા સંદિ૦ ભગવદ્ હું ઇતિહાસમાં હરિશ્ચંદ્રની જેમ વસુરાજા પણ સત્યવાદી હતો-પણ તેણે ૨. ઇચ્છામિ પડિકમિઉ ઈચ્છામિ પડિક્કમિલે | ખોટી સાક્ષી આપતાં કહ્યું, મન નો અર્થ ‘ફરી નહિં ઉગે એવા ડાંગર' ૩. ઈરિયાવિયાએ
ઇરિયાવહિયાએ ૐ નહિં પણ મન શબ્દનો અર્થ બકરો છે. આમ બકરાનું યજ્ઞમાં બલિ ૪. મકડા
મકડા 3 આપવામાં આવ્યું. અસત્ય ભાષણથી વસુરાજા રાજ્ય સિંહાસનથી ૫. એકિંદિયા
એબિંદિયા શું પદ ભ્રષ્ટ થયો.
૬. અભિયા
અભિહયા ૬ ૮. તદુભાય. તદુભય એટલે શબ્દ + અર્થ = તદુભય. સૂત્રના શુદ્ધ ૭. સંઘાયા
સંઘાઇયા 3 ઉચ્ચારણની સાથે તેના અર્થનું પણ હૃદયમાં પ્રતિબિંબ પડવું જોઈએ. ૮. ઉદુનિયા
ઉદ્દવિયા જૈ અર્થના જ્ઞાન વિના માત્ર શબ્દ મૃત ક્લેવર જેવો છે, અર્થ એ શબ્દનો
૫. તસ્સ ઉત્તરી શુ પ્રાણ છે. શ્વાસોશ્વાસ છે. રઘુવંશ કાવ્યમાં સુંદર ઉપમા દ્વારા કહ્યું ૧. પાયછિત્ કણ
પાયચ્છિત્ત કરણેણે ૨. નિગ્ધાયણ ઠાએ
નિગ્ધાયટ્ટીએ | ‘વાર્થો સંસ્કૃત, પાર્વતી-પરમેશ્વરૌ એટલે શિવ અને પાર્વતીની ૩. કાઉસગં
કાઉસ્સગ્ન છે જેમ શબ્દ (વાણી) અને અર્થ પરસ્પર ઘનિષ્ઠ સંકળાયેલા છે.
૬. અન્નત્ય $ આ ઉપમા ખરેખર અલંકારિક પણ છે. જ્ઞાનાચારના આઠ પ્રકારો ૧. અનત્ય ૬ જોતાં જ્ઞાનપ્રાપ્તિ માટે કેવો અભિગમ હોવો જોઈએ તે જાણી શકાય ૨. ખાસસિએણે
ખાસિએણ છે. પંચાચારનું વિશેષ મહત્ત્વ બતાવતાં સ્વ. પરમ પૂજ્ય ભદ્રંકર ૩. જંભાએણ
જંભાઈએણ હું વિજયજી મહારાજે સુંદર કહ્યું છે -
૪. ભમ્મીએ
ભમલીએ | ‘જ્ઞાન ભણવાથી માત્ર શ્રુતજ્ઞાનની જ પ્રાપ્તિ થાય છે પણ જો ૫. સુહમેહિ
સુહુમેહિં શું તમે જ્ઞાનાચારના પાલનપૂર્વક ભણશો તો કેવલજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ કરી ૬. એવભાઈ આગારેહિ એવમાઇઅહિં આગારેહિં * શકશો...'
૭. માણેણ
મોણેણં ખૂબ જ અર્થસભર ઉદ્ગાર છે. હું આ અવતરણને મંત્રરૂપ ગણું છું.
૭. લોગસ્સ Wrong Right ૧. કિતઇસ
કિન્નઇમ્સ શુદ્ધ
૨. સંભવમભિ અણંદણ ચ સંભવ-મભિગંદણ ચ ૧. નવકાર
૩. પઉમપહં
પઉમપ્રહ ૧. નમોરિહંતાણં નમો અરિહંતાણં ૪. ચંદપણું
ચંદપ્રહ ૨. નમો આરિયાણ નમો આયરિયાણ
૫. કુંથુ ૩. સવપાવપણાસણો સવ્વપાવપણાસણો ૬. એવ મહે અભિળ્યુઆ એવું મએ અભિથુઆ ૨. પંચિંદિય
૭. વિહુયરયમલ્લા
વિહુયરયમલા ૨ ૧. તહનહવિહ-તવનવવિક તહ નવવિહ
૮. સિદ્ધા સિદ્ધિ મમ દિસતુ સિદ્ધા સિદ્ધિ મમ દિસંતુ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકકિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન
* જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક
અસત્ય
અશુદ્ધ