Prabuddha Jivan 2015 08 Jain Dharm ane Anya Dhrmni Aavashyak Kriyao Visheshank

SR No.: 526085
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2015
Total Pages: 172
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 3 MB

Page 111

ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક પ્રષ્ઠ ૧૧૧
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની અવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક
લઘુ પ્રતિક્રમણની મહત્વત્તા
| | ભારતી શાહ પાંચ પ્રતિક્રમણની અપેક્ષાએ જે નાનું પ્રતિક્રમણ છે, તે લઘુ જતાં સ્વાધ્યાયમાં લીન બનતાં, ગુરુસેવામાં તલ્લીન બનતા એવા 8 પ્રતિક્રમણ કહેવાય છે. તે ઇરિયાવહીયા વગેરે ચાર સૂત્રોના ઝૂમખા બાળ અઇમુતાએ પણ મુનિવર હોવા છતાં એક નાની નિર્દોષભાવે, 3 વડે કરાય છે. જ્યાં સુધી ભૂલનો ભૂલ તરીકે સ્વીકાર થતો નથી ત્યાં સહજભાવે, ભૂલ કરી નાખી. કાચા પાણીના દરેક ટીપામાં અસંખ્યાત છે. ૬ સુધી ભૂલ સુધરતી નથી. ભૂલની ભૂલ તરીકે કબૂલાત કરવાની જીવોની હિંસાનું ભયાનક પાપ તેમનાથી થઈ ગયું.
ક્રિયાને આલોચના કહેવાય છે. ભૂલને સુધારવાનો ઉપાય ભૂલ તેમની સાથે રહેલાં મુનિવરોએ જ્યારે તેમની ભૂલ બતાવી ત્યારે ૬ કર્યા બદલ હૃદયમાં પારાવાર દુ:ખ થવું તે છે. તીવ્ર પશ્ચાતાપ સાથે આંખોમાંથી ચોધાર આંસુઓની ધાર વહેવા લાગી. અરરરર... મેં કં ૨ક્ષમા માગવી, તે પ્રતિક્રમણ કહેવાય છે. એકેન્દ્રિયથી પંચેન્દ્રિય સુધીનાં આ શું કર્યું? પોતાની માતાની શીખ યાદ આવી ગઈ. ઉપકાર માન્યો હું જીવો સાથે જાણતા અજાણતાં થયેલી વિરાધનાઓનું આવું પ્રતિક્રમણ વડીલ મુનવરોનો અને તે જ ક્ષણે પ્રભુવીર પાસે પહોંચીને શુદ્ધ ૬ શું જ્યાં સુધી ન કરાય ત્યાં સુધી ધર્મક્રિયાઓમાં આનંદ આવતો નથી. પ્રાયશ્ચિત કરવા માટે શરૂ કર્યું. ગદ્ગદિત થઈને, પોતાની ભૂલોનો છે હુ તેથી લઘુ પ્રતિક્રમણનાં ચાર સૂત્રોને એક ઝુમખું કહેવાય છે. તેના એકરાર રડતી આંખે ઇરિયાવહી સૂત્ર દ્વારા અઇમુતા મુનિવર કરી છે $ વડે જ પ્રતિક્રમણ કરવાની શરૂઆત કરવામાં આવે છે અને આ રહ્યા છે. ઇરિયાવહિયાએ, વિરાહણાએ.... બોલતાં બોલતાં પણગ- ૐ S ક્રિયા પ્રતિક્રમણ તેમ જ ચૈત્યવંદન કરતાં પહેલાં બંનેમાં ફરજીયાત દગ-મટી શબ્દો આવ્યા. (પાણીના, માટીના જીવોને મેં હણ્યા હોય । શું છે. (૧) ઇરિયાવહી, (૨) તસ્યઉતરી, (૩) અનત્ય, (૪) લોગસ્સ. તો તેનું હું મિચ્છામિ દુક્કડમ દઉં છું.) આ શબ્દો બોલતાં બોલતાં ? હું ત્યાર બાદ પ્રગટ લોગસ્સ. આ સૂત્રો દ્વારા આત્મામાં મૈત્રીભાવની અઈમુતાને પાતરી તરાવ્યાની ભૂલ યાદ આવી. અનહદ પશ્ચાતાપ $ કે ભૂમિકા તૈયાર થાય છે.
થવા લાગ્યો. મારા આ પાપ નાશ પામો... નાશ પામો... નાશ પામો. અઇમુતા મુનિવરની કથા તો જાણો છો ને? નાનાં બાળને ગુરુ હવે કદી પણ હું પાપ નહિ કરું. હે ભગવાન, મારી ભૂલની તમે મને કે રે ગૌતમસ્વામીનો ભેટો થતાં તેમની વાણી સાંભળતાં સંયમ લેવાના માફી આપો... માફી આપો. હું કોડ જાગ્યા. અને તેની માતાએ પણ પોતાના લાડકા સુપુત્રના આમ ને આમ સાચો પસ્તાવો વધતો જ ગયો, વધતો જ ગયો. ? વૈરાગ્ય નીતરતાં વચનોનું પાન કરતાં ધન્ય બની રહી. તરત જ પરિણામે માત્ર નાનકડી હોડી તરાવતા થયેલી પાણીની હિંસાનું જ હું રે વહાલા દીકરાને છાતી સરસો ચાંપીને પરમાત્મા મહાવીરદેવ અને પાપ ન ધોવાયું પણ ભૂતકાળમાં અનંતા ભવોનાં અનંતા પાપો આ
ગણધર ગૌતમસ્વામીનાં શરણે સોંપી દેતાં પહેલાં શીખ આપી કહ્યું, પશ્ચાતાપના પાવક અગ્નિમાં ભસ્મીભૂત થવા લાગ્યા. અઇમતા મુનિ ૬ બેટા, તારે દીક્ષા લેતાં પહેલાં મને વચન આપવું પડશે. જો પાપ ન કેવળજ્ઞાન પામ્યા. વિશ્વમાં ભવ્ય જીવોને ઉપદેશ આપતાં વિચરીને 3 જ કરવા માટે જ દીક્ષા લેતો હોય તો દીક્ષા પછી તારે કદીયે પાપ ને છેલ્લે મોક્ષમાં પહોંચ્યા. શું કરવું. પળે પળે પાપ ન થઈ જાય તેની સાવધાની રાખવી, અને ,
હૃદયમાં પશ્ચાતાપનાં ભાવ સાથે, આ લઘુ પ્રતિક્રમણ કરતાં કરતાં છતાંય ભૂલ થઈ જાય તો છેવટે ગુરુમહારાજ પાસે તેનું પ્રાયશ્ચિત અને
માલચિત અઇમુતા મુનિએ કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરી લીધું. આપણે પણ લઘુ કરીને શુદ્ધ બનવાનું. બોલ બેટા, આટલી ખાતરી તો તું મને પતિન
ન પ્રતિક્રમણનાં સૂત્રો પશ્ચાતાપથી ભાવવિભોર બનીને બોલવાનો આપશેને?
ઉપયોગ રાખવો જોઈ. પાંચસો ધનુષ પ્રમાણની અઠાવીસ હજાર માતાનાં એકેક શબ્દો સાંભળતા અઇમુતાનાં આનંદનો પાર જિનપ્રતિમા ભરાવતા જે પુણ્ય થાય છે, તેટલું પુણ્ય ઇરિયાવહિ હું નથી. એકીશ્વાસે તે બોલી ઊઠ્યો, ઓ મારી વ્હાલી મા, તારા આ પિડકકમતાં (લઘુ પ્રતિક્રમણ) કરતાં બંધાય છે. પણ દીકરાનું વચન છે કે તે કદી પાપ કરશે નહીં. છતાંય જો પાપ ભૂલમાં
યિ જા પાપ ભૂલમા ગણધર ભગવંતોએ પ્રભુની દેશના દ્વારા જે સૂત્રોની રચના કરી શું થઈ જશે તો તેનું પ્રાયશ્ચિત કરવામાં પાછો નહિ પડે. બસ, મા, હવે છે તે ;
હલ છે, તે આવશ્યક સૂત્રો આગમ કહેવાય છે. પરમાત્મા સાથે સાક્ષાત્, ૬ તું મને આશિષ આપ. તારા આશિષથી જ મારું સંયમજીવન સફળતાને સંબંધ કરાવનાર આ દરેક સૂત્રો એ વિશિષ્ટ પ્રકારનાં મંત્રાલરો રૂપે મેં હું પામશે. પાપ નહિ કરવાની તાકાત આવશે.
છે. આ સૂત્રોનાં પઠન દ્વારા અને તેના અર્થથી ગર્ભિત રહસ્યને $ જૈન શાસનને સાચા અર્થમાં સમજેલી આ માતાએ ભાવવિભોર જાણવાથી આપણા આત્મામાં પ્રસરેલાં કામ, ક્રોધ, ઇર્ષા, નિંદા, ૬ કે બની શ્રેષ્ઠ મુહૂર્ત અઇમુતાને સંયમ પંથે મોકલી આપ્યો. સમય (વધુ માટે જુઓ અનુસંધાન પૃષ્ઠ ૧૨૮) જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિરોષક 4 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન
* જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક