Prabuddha Jivan 2015 08 Jain Dharm ane Anya Dhrmni Aavashyak Kriyao Visheshank

SR No.: 526085
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2015
Total Pages: 172
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 3 MB

Page 108

પૃષ્ઠ૧૦૮ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૯ ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫
છે,
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક
પ્રતિક્રમણ – એક સર્વાગી ચિકિત્સક
1 ડૉ. રક્ષા જે. શાહ ) || ડૉ. રક્ષા શાહે શ્રેષ્ઠ પત્રકારના ત્રણ એવૉર્ડ મેળવેલા છે. પ્રતિક્રમણ વિષય પર Ph. D. કરેલ છે. દેશ-વિદેશમાં તેઓ જૈન
ધર્મના સિદ્ધાંતો વિશે ચર્ચા વિચારણા કરવા ભારતના ડેલિગેટ તરીકે ગયાં હતાં. તાજેતરમાં જ અમેરિકા ખાતે The Parliapment world's Religions' માં આમંત્રણ મળતાં ગયા હતા. મુંબઈ યુનિવર્સિટીના જૈનોલોજી કોર્સના લેકચરર છે. ] પાવશ્યક એટલે એક ઉત્કૃષ્ટ “યોગિક' ક્રિયા
પ્રતિક્રમણ. શ્રી હરિભદ્રસૂરિજીએ યોગવિશિકા'ની પ્રથમ જ ગાથામાં લખ્યું શા માટે પ્રતિક્રમણ કરવું? શાસ્ત્રકાર ભગવંતોના મતે ગમે
તેટલું ધ્યાન રાખીએ છતાં જ્યાં સુધી છદ્મસ્થ અવસ્થા છે ત્યાં સુધી હું મોખ્ખણ જોયણાઓ જોગો'
જાણતાં-અજાણતાં, ભૂલો થવાની સંભાવના રહેલી છે, માટે આ છે એટલે કે જે ક્રિયા આત્માને મોક્ષની સાથે જોડી આપે, તેને ‘યોગ' ક્રિયા અવશ્ય કરવી ઘટે. કહેવાય.
લેખ લખવાનો મુખ્ય હેતુ : આવશ્યક ક્રિયા એટલે શું? જે ક્રિયા અવશ્ય કરવી કરવા જેવી આ લેખ ખાસ કરીને આપણા યુવાન મિત્રોની સમસ્યા, સંશય, રે છે, તેને “આવશ્યક ક્રિયા' કહેલ છે. જે રીતે શરીરને સ્વચ્છ રાખવા ગેરસમજને બને તેટલી દૂર કરવાથું લખી રહી છું. તેમના જ શબ્દોમાં નિયમિત રૂપે આપણે દાંત સાફ કરીએ છીએ, સ્નાન કરીએ છીએ, કહીએ તો – એક માત્ર સંવત્સરીના દિવસે પણ પ્રતિક્રમણ કરવાનો તે જ રીતે આત્મા પર લાગેલા મેલને સાફ કરવા આ ક્રિયા અતિ તેમને કંટાળો આવતો હોય છે. It is a waste of time' એમ આવશ્યક છે.
તેઓ માને છે. ન સમજાય તેવી ભાષામાં થતી આ ક્રિયા તેમને શું પ્રાકૃતમાં ‘આવશ્યક” ને “આવસ્મય' કહે છે, જેનો અર્થ છે કર્મો બૉરિંગ, નિરસ તેમજ લાંબી લચક લાગે છે! ક પર અંકુશ મેળવવો. આમ આ આવશ્યક ક્રિયા કર્મ મળને દૂર કરવા આજ દિન સુધી આપણે અને આપણા વડીલો શ્રદ્ધાને લઈને કે માટેનું ઉત્તમ સાધન છે. એક ઉત્તમ “યોગિક ક્રિયા!
આ ક્રિયા કરતાં આવ્યા છે. પરંતુ આજના બુદ્ધિજીવીઓને પોતાના હું છ આવશ્યકનો ક્રમ આ રીતે છે–સામાયિક, ચતુર્વિશતિસ્તવ, દરેક What, Where તથા Why નો ચોક્કસ જવાબ જોઈએ છે. હું વંદનક, પ્રતિક્રમણ, કાયોત્સર્ગ તથા પ્રત્યાખ્યાન.
તેઓને મન વૈજ્ઞાનિક પુરાવાનું મહત્ત્વ ઘણું વધારે છે. એકવાર 8 | બાવશ્યકનો પ્રાણ એટલે ‘પ્રતિક્રમણ'-એક અદ્ભુત, વાત તેમને ગળે ઉતરી જાય પછી તેઓ ખૂબ જ રસપૂર્વક ઉત્સાહી છે
આત્મશોધન, આત્મનિરીક્ષણ તથા આત્મશુદ્ધિની આફ્લાદક ક્રિયા. ક્રિયા કરતાં જોયા છે. ૐ શ્રી વીર પ્રભુની આપણને અણમોલ ભેટ.
આજે આધુનિક જીવનશૈલીમાં તનાવ તથા ટેન્શન વધ્યા છે. શું પ્રતિક્રમણની વ્યાખ્યા અને અર્થ
પરિણામે ભલે વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજીની પ્રગતિને લઈને આપણે $ સાદી ભાષા કહીએ તો પ્રતિક્રમણ એટલે ‘પાપથી પાછા ફરવાની’ ટી.બી. જેવા અનેક રોગો પર કાબુ મેળવ્યો હોય, છતાં ‘તનાવને ૬ ક્રિયા. શ્રી હરિભદ્રસૂરિએ આવશ્યકવૃત્તિની ટીકામાં પ્રતિક્રમણની લઈને અનેક પ્રકારના ‘સાયકોસોમેટીક' ડીઝીઝનો આપણે ભોગ વ્યાખ્યા આ પ્રમાણે કરી છે:
બની રહ્યા છીએ જેમાં હાયપરટેન્શન (B.P.), હાર્ટ પ્રોબ્લેમ્સ, કીડની એક स्वस्थानाद् यत्परस्थानं प्रमादस्य वशात गत:
ડીઝીઝ, આર્થાઈટીસ તથા કેન્સર જેવી બિમારીનો સમાવેશ થાય છે. જે तत्रैन क्रमेणं भूवः प्रतिक्रमणमुच्चयते ।।१।।
આજે આ બાબત પર ઘણી જાગૃતિ આવી ગઈ છે. અને ખાસ હું ભાવાર્થ - પ્રમાદવશ પોતાનું “સ્વસ્થાન છોડીને ‘પરસ્થાને’ ગયેલ કરીને વિદેશમાં, Mind -Body Fitness પ્રત્યે જાગૃતિ આવતાં ? જીવને, પાછો પોતાના “સ્વસ્થાને લાવવાની ક્રિયાને પ્રતિક્રમણ અનેક પ્રકારના હિલિંગ કેમ્સ તથા વર્કશોપ્સ (Workshop)માં ૐ કહેવાય.
લોકો જતાં થયા છે. જેમાં હિલિંગ વિથ ફરશીવનેસ/મ્યુઝિક/મંત્રી - શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યના મતે – અશુભ યોગમાં પછડાયેલ જીવને, કથારસીસ/વોટર થેરેપીનો સમાવેશ થાય છે. હું ફરી પાછો શુભયોગમાં પ્રવૃત્ત કરવો તેનું નામ પ્રતિક્રમણ. એ જ શું છે આપણી પ્રતિક્રમણની ક્રિયાનું રહસ્ય? શું આપણને આ હું
રીતે મિથ્યાત્વમાંથી સમ્યકત્વમાં આવવું, અવિરતીમાંથી વિરતિમાં ક્રિયા કરવાથી માનસિક, શારીરિક, આધ્યાત્મિક લાભ મળી શકે 3 આવવું કે પ્રમાદ અવસ્થામાંથી પાછા સંયમ માર્ગે પાછા ફરવું તે છે? આગળ ઉપર જોઈએ.
" જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન