________________
એપ્રિલ, ૨૦૧૫
પ્રબુદ્ધ જીવન
| ૧૧.
આશ્રય લીધો છે એવી એક સનાતન પગથી તે ‘દહરવિદ્યા છે. દહર તૈતિરીય ઉપનિષદના ઋષિ તેમની કવિસહજ વાણીમાં કહે છે, એટલે ઘણો નાનો, સૂક્ષ્મ પ્રવેશ. કહો કે સોયના નાકામાં પ્રવેશ. જેના બધું જગત આકાશમાં સ્થિર બન્યું છે. જે આ સ્થિરતાની ઉપાસના કરે વડે આપણા ભોગ અને મોક્ષનાં વિઘ્ન કરનારાં કારણો કપાઈ, ઈષ્ટ છે તે સ્થિર બને છે. તેની “મહ:” તરીકે જે ઉપાસના કરે છે, તે મહાન દેવતાના ધામમાં જે ઉપાસના લઈ જાય તે ‘દહરવિદ્યા' કહેવાય. સૂક્ષ્મ થાય છે. તેની ‘મન’ તરીકે જે ઉપાસના કરે છે, તે માનવાળો થાય છે. પગદંડીએ ચડનારની વાસનાજાળને જે ઉપાય કાપે છે તે દહરવિદ્યા. તેની ‘નમઃ” તરીકે જે ઉપાસના કરે છે, તેને બધી કામનાઓ નમન આ ઉપાસનાના બીજાં પણ નામ છેઃ (૧) હાઈવિદ્યા (૨) હ્રદાયાકાશ કરે છે. તેની ‘બ્રહ્મ' તરીકે જે ઉપાસના કરે છે, તે બ્રહ્મવાન થાય છે. વિદ્યા (૩) વંરયં બ્રહ્મવિદ્યા (૪) શૈવ વિદ્યા. હૃદયદેશમાં પ્રગટ થનારી તેની ‘બ્રહ્મના પરિમર' તરીકે જે ઉપાસના કરે છે, તેના દ્વેષ કરનારા, વિદ્યા માટે હાઈવિદ્યા. હૃદયસ્થ આકાશના સ્પર્શથી જાગનારી વિદ્યા તેની આસપાસ રહેલા શત્રુઓનો નાશ થાય છે. છાંદોગ્ય ઉપનિષદકાર માટે હૃદયાકાશ વિદ્યા (પ) સ્વરૂપ સુખને જાગૃત કરનાર ચિદાકાશને કહે છે, જે સૂર્યને બ્રહ્મ સમજીને ઉપાસે છે, તેનું કલ્યાણ થાય છે. લગતી વિદ્યા માટે વરd બ્રાવિયાં , આપણા સત્ય શિવ સ્વરૂપને આત્મરૂપે વળી, છાંદોગ્ય ઉપનિષદ તો ૐકારની, ઉગીથની, સામની, ઓળખાવનારી વિદ્યા માટે શૈવવિદ્યા કહેવાય છે.
અમૃતની, બ્રહ્મની, વિરાટ કોશની, આત્મયજ્ઞની, અધ્યાત્મની, આધિ હૃદયગુહામાં એક સૂક્ષ્મ આંતર આકાશ નામક દેવતા છે. તે દેવતાની દૈવિકની અને આદિત્યની ઉપાસના કઈ કઈ દૃષ્ટિ વડે, કયા હેતુ માટે અંદર એક દિવ્ય તત્ત્વ અથવા વસ્તુ છે. તે વસ્તુ ઉપાય છે. તે વસ્તુ જોય ઉપાસના કરવી તે બધી બાબતોની પણ વિસ્તૃત જાણકારી આપે છે. અથવા સાક્ષાત્કાર કરવા યોગ્ય છે. દહરવિદ્યાના દેવતાનું નામ આકાશ (આ લેખ તૈયાર કરવામાં નર્મદાશંકર મહેતાના લખાણનો આધાર છે અને તે ક્રમશ: ચિદાકાશ, ચિત્તાકાશ અને ભૂતાકાશ-એમ ત્રણ લીધો છે.)
* * * ભૂમિકામાં અંતર્યામી હિરણ્યગર્ભ અને વિરાટ ભાવમાં ઉપાસ્ય છે અને “કદંબ' બંગલો, ૩૫, પ્રોફેસર સોસાયટી, મોટા બજાર, વલ્લભ વિદ્યાનગર. તે ચિંતવવા યોગ્ય છે.
(પિન કોડ ૩૮૮૧૨૦.) ફોન: 02692-233750 સેલ : 09727333000
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ દ્વારા નિર્મિતા આંતર રાષ્ટ્રીય ખ્યાતિ પ્રાપ્ત, જૈન ધર્મ તત્વના વિશ્વ પ્રચારક પદ્મશ્રી ડૉ. કુમારપાળ દેસાઈની હૃદયસ્પર્શી પ્રભાવક વાણીમાં I liણવીરકથા 1 -
ખબર છે L ઋષભ કથા ||
Tી લોન -જુt heat |
/ થી પાથ ધાનાણી મા |
નાય છે
II મહાવીર કથાTI II ગૌતમ કથાTI ll aષભ કથાII II નેમ-રાજુલ કથા પાર્શ્વ-પદ્માવતી કથા બે ડી.વી.ડી. સેટ બે ડી.વી.ડી. સેટ
ત્રણ ડી.વી.ડી. સેટ ત્રણ ડી.વી.ડી. સેટ ત્રણ ડી.વી.ડી. સેટ ભગવાન મહાવીરના જીવનનાં અનંત લબ્લિનિધાન ગુરુ ગૌતમ- રાજા ત્રદૃષભના જીવનચરિત્ર અને તેમનાથની જાન. પશઓનો પાર્શ્વનાથ ભગવાનના દસ રહસ્યોને પ્રગટ કરતી, સ્વામીના પૂર્વ - જીવનનો ત્યાગી દષભનાં કથાનકોને ચિત્કાર, રથિ નેમીને રાજુલનો પૂર્વભવોનો મર્મ. ભગવાનનું ગાધરવાદની મહાન ઘટનાઓને ઇતિહાસ આપીને એમના ભવ્ય આવરી લેતું જૈનધર્મના આદિ વૈરાગ્ય ઉદ
વૈરાગ્ય ઉદ્બોધ અને નેમ- જીવન અને ચ્યવન કલ્યાણક. આલેખતી અને વર્તમાન યુગમાં આધ્યાત્મિક પરિવર્તનનો ખ્યાલ તીર્થકર ભગવાન શ્રી ઋષભ-દેવનું ભગવાન મહાવીરના ઉપદેશોની આપતી, અજોડ ગુરુભક્તિ અને ચરિત્ર અને ચક્રવર્તી ભરતદેવ અને
| રાજુલના વિરહ અને ત્યાગથી શંખેશ્વર તીર્થની સ્થાપના.
માલ ઉપાસના. આત્મા "ણા કરાવતા સગાત-સભર અનુપમ લધુતા પ્રગટાવતી બાહુ બલિને રોમાંચ ક શાન તપ સુધી વિસ્તરતી હૃદયસ્પર્શી
સ્પર્શી કથા ‘મહાવીરકથા'
રસસભર ‘ગૌતમકથા’ ધરાવતી અનોખી ‘ઋષભ કથા’ કથા માર્ચ, ૨૦૧૫માં પ્રસ્તુત થયેલ હેમચંદ્રાચાર્ય કથાની ડી.વી.ડી. પણ મે માસમાં તેયાર થઈ જશે.
પ્રત્યેક સેટની કિંમત રૂ. ૧૫૦/- ૦ ચાર સેટ સાથે લેનારને ૨૦% ડિસ્કાઉન્ટ બેંક ઑફ ઈન્ડિયાની ભારતની કોઈ પણ શાખામાં શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ પ્રાર્થના સમાજ બ્રાંચ, A/c. No. 0039201 000 20260 IFSC : BKID 0000039 માં રકમ ભરી ઑર્ડરની વિગત સાથે અમને સ્લીપ મોકલો એટલે ડી.વી.ડી. આપને ઘરે કુરિયરથી રવાના કરાશે. (ઉપરની ડી.વી.ડી. સંઘની ઑફિસ શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ, ૩૩ મહમ્મદી મિનાર, ૧૪મી ખેતવાડી, એ.બી.સી. ટ્રાન્સપોર્ટની બાજુમાં, મુંબઈ-૪૦૦
૦૦૪માં મળશે. સંપર્ક : પ્રવીણભાઈ ટેલિફોન : ૨૩૮૨૦૨૯૬, અથવા નીચેના સ્થળેથી પ્રાપ્ત થશે( ઈન્સ્ટીટ્યુટ ઑફ જૈનોલોજી,બી-૧૦૧, સમય એપાર્ટમેન્ટ, આઝાદ સોસાયટી પાસે, આંબાવાડી, અમદાવાદ-૩૮૦૦૧૫. ફોન : (૦૭૯) ૨૬૭૬ ૨૦૮ ૨.૦