________________
ગાંધી જીવી
| ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૫ • પ્રબુદ્ધ જીવન • ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ૯ પૃષ્ઠ ૮૭ અંતિમ
’ ષાંક ક
ગાંધી ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક 5 ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક 5 ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક 5 ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાયવિશેષાંક -
૪ રહેતો નથી.
શીલ વિકસ્યું હોત કે કેમ એ પ્રશ્ન છે. વિદ્યાનું તેજ રાજાઓની આંખમાં કે હું ગુજરાતની ભૂખીસૂકી ભૂમિ પર હેમચંદ્રાચાર્યે આમ સરસ્વતીનો આંજીને પ્રજાજીવનના સર્વ ક્ષેત્રોને એ તેજથી પ્રકાશિત કરનાર સમર્થ હું 2 ધોધ વહેવડાવ્યો અને ભવિષ્યમાં ઊઘડનારી ગુજરાતી ભાષાના સંસ્કૃતિપુરુષ તે હેમચંદ્રાચાર્ય. સાહિત્ય અને ઇતિહાસ, શાસ્ત્ર અને ૪ ૐ બીજને તત્કાલીન બોલતી ભાષાના જલસિંચન સાથે જ્ઞાન, વિદ્વત્તા, કળા, વ્યાકરણ અને તર્ક, ધર્મ અને વ્યવહાર, સાધુતા અને સરસતા હૈ હું શાસ્ત્રીયતાનો પુટ ચડાવ્યો એ મોટા સર્ભાગ્યની વાત છે. તથા રાજા અને પ્રજા એમ વિભિન્ન સ્તરે સહજ સમન્વય સાધી હું ૬ મૈત્રકવંશનો રાજા ગુહસેન સંસ્કૃત, પ્રાકૃત અને અપભ્રંશ-એમ બતાવનાર સંસ્કારશિલ્પી એટલે હેમચંદ્રાચાર્ય. આથી જ કળિકાળસર્વજ્ઞ ૬ ૐ ત્રણેય ભાષામાં રચના કરતો હતો તેવા ઉલ્લેખો સાંપડે છે. હેમચંદ્રાચાર્યના ચરિત્રના લેખક અને ગુજરાતી સાહિત્યના પ્રસિદ્ધ ૐ હેમચંદ્રાચાર્યના આ ત્રણે ભાષામાં રચાયેલા ગ્રંથો તો મળે છે, નવલકથાકાર ‘ધૂમકેતુ’ કહે છેછે પણ, એથીયે વિશેષ તેમણે આ ત્રણેય ભાષાના કોશ અને વ્યાકરણ હેમચંદ્રાચાર્ય વિના ગુજરાતી ભાષાનો જન્મ કલ્પી શકાતો નથી; કે & રચીને અનન્ય અભ્યાસસાધન સુલભ કરી આપ્યું. આને પરિણામે એમના વિના વર્ષો સુધી ગુજરાતને જાગ્રત રાખનારી સંસ્કારિતા 3 જૈનેતર વિદ્વાનોમાં પણ હેમચંદ્રાચાર્યની કૃતિઓ આદર પામી. કલ્પી શકાતી નથી; અને એમના વિના ગુજરાતી પ્રજાના ખાસ લક્ષણો- 3 મેં છંદશાસ્ત્રના ટીકાકાર હલાયુધ જેવા તો હેમચંદ્રાચાર્યની કૃતિઓના સમન્વય, વિવેક, અહિંસા, પ્રેમ, શુદ્ધ સદાચાર અને પ્રામાણિક છે ૬ સીધેસીધા ગ્રંથસંદર્ભો જ ટાંકે છે.
વ્યવહારપ્રમાલિકા-કલ્પી શકાતાં નથી. હેમચંદ્રાચાર્ય માનવ તરીકે હું શું સિદ્ધરાજનું શોર્ય અને કુમારપાળની સંસ્કારપ્રિયતા મહાન હતા; સાધુ તરીકે વધારે મહાન હતા; પણ સંસ્કારદૃષ્ટા તરીકે જુ હું હેમચંદ્રાચાર્યની સાધુતાની જ્યોતથી વધુ પ્રકાશિત બની. હેમચંદ્રાચાર્ય તો એ સૌથી વધારે મહાન હતા. એમણે જે સંસ્કાર રેડ્યા, એમણે જે મેં * વિના સોલંકીયુગના સુવર્ણકાળના સીમાડા માત્ર પ્રજાની ભૌતિક ભાષા આપી, એમણે લોકોને જે રીતે બોલતા કર્યા, એમણે જે સાહિત્ય 19 સિદ્ધિ-સમૃદ્ધિ સુધી જ સીમિત રહેત. જ્ઞાન અને સંસ્કારના સમન્વયરૂપ આપ્યું-એ સઘળું આજના ગુજરાતની નસમાં હજી વહી રહ્યું છે !' 8 (વિશ્વ મંગલમ અનેરાને આર્થિક સહાય રૂા. ૨૮૭૩૯૮૩+૫૦૦૦૦૦+૨૦૦૦૦૦=૩૫૭૩૯૮૩નો)
ચેક અર્પણ કરવા યોજાયેલ સમારોહનો અહેવાલ
ક્ર ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ન ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક 5 ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક 4 ગાંધી
પર્યુષણ પર્વ દરમિયાન આર્થિક સહાય માટે ગુજરાતની શૈક્ષણિક સુભગ સમન્વયથી સમગ્ર વૃંદાગાન ટૂકડી સાથે પ્રાર્થના અને ગીતૐ સંસ્થા વિશ્વ મંગલમ્-અનેરાને અનુદાનની રકમ અર્પણ કરવા શ્રી “મેરે સ્વરમેં ભર દો જાન..' થી સમગ્ર વાતાવરણને જીવંત બનાવ્યું. ઈં મેં મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના ૧૪ સભ્યો તા. ૩૧-૧-૨૦૧૫ના એ સંસ્થાના સર્જક અને પ્રેરક એવા વંદનીય ભાઈશ્રી ગોવિંદભાઈએ * સ્થાને ગયા.
સર્વ આમંત્રિત મહાનુભાવોનો પરિચય આપી સ્વાગત કર્યું અને કે તા. ૩૧-૧-૨૦૧૫ના સાંજે સર્વે ૧૪ સભ્યો અનેરાના જણાવ્યું કે આજે અનેરાના આંગણે સુવર્ણ અવસર ઉપસ્થિત થયો 5 મંગલમય વાતાવરણમાં પ્રવેશ્યા. સંસ્થાના સર્જક ઋષિ-દંપતી છે. આજે અમારે ત્યાં જૈન યુવક સંઘના મહેમાનો ખાસ આર્થિક કે ગોવિંદભાઈ રાવળ અને સુમતિબહેને સર્વેનું અંતરના ભાવથી સહયોગ આપવા આવ્યા છે. વિશ્વ મંગલમ્ પરિવાર વતી સૌનું હૈ હું સ્વાગત કર્યું. તે જ રાત્રે સંસ્થાની વિદ્યાર્થિનીઓએ ભાવગીતનો હાર્દિક સ્વાગત કરવામાં આવ્યું. ૬ મંગળમય કાર્યક્રમ પ્રસ્તુત કર્યો.
સંસ્થાના પ્રમુખશ્રી મનુભાઈ પટેલની નાદુરસ્ત તબિયતને કારણે શું બીજે દિવસે એટલે તા. ૧-૨-૨૦૧૫ના સવારે દસ વાગે એક ઉપસ્થિત ન રહી શકતા તેમણે પ્રેમભર્યો પત્ર પાઠવ્યો હતો જેનું હૈ * ભવ્ય સમારંભનું, ચેક અર્પણ માટે, આયોજન થયું.
વાંચન સંસ્થાના ઉપપ્રમુખ શ્રી રમણભાઈએ કર્યું અને સાથે સાથે અત્રે પ્રસ્તુત છે કાર્યક્રમની પવિત્ર ઝલકઃ
સૌને આવકાર્યા. | વિશ્વમંગલમ્ અનેરા ખાતે મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના ઉપક્રમે સંસ્થાની વિદ્યાર્થિની બહેનોએ સૂતરની આંટી અને ગૂલછડી હું
આર્થિક સહયોગ અર્પણ સમારંભનું આયોજન તા. ૧-૨- આપીને મહેમાનોનું ભાવસભર સ્વાગત કર્યું. સૌ મહાનુભાવોની ૐ ૨૦૧૫ના રોજ સંપન્ન થયું.
ઉપસ્થિતિમાં દરેક મહાનુભાવના શુભ હસ્તે દીપ પ્રાગટ્ય કરી આ કાર્યક્રમના શુભારંભે સંસ્થા વડા અને સોના પ્રેરણામૂર્તિ કાર્યક્રમને ખુલ્લો મુકવામાં આવ્યો. ૬ એવા વંદનીય પૂ. સુમતિબહેનશ્રીએ સાજ, વાજ અને અવાજના જૈન યુવક સંઘના સભ્યોનો પરિચય સંઘના ઉપપ્રમુખ શ્રી
| ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશે
દયાની અપેક્ષા રાખે તે અહિંસા ખોટી.
વતનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ક