________________
ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર, ૨૦૧૩
પ્રબુદ્ધ જીવન: ગણધરવાદ વિશેષાંક
૫ ૧
* * * *
* * * * * * * * * * * * * * :
એના ઉત્તરમાં હા, પાડતા હો
ભોજન કરવું? કેવી રીતે *તો સુખનો આધાર દૃષ્ટ કારણો અનુત્તરયોની મહાવીર’
બોલવું? જે થી પાપકર્મ ન * ઉપર એક સરખો જ છે માટે ભગવાન મહાવીરની ચેતનાની ફળશ્રુતિ | બંધાય. કારણ કે ડગલે ને પગલે અદૃષ્ટ પુણ્ય-પાપને જ કારણ
સર્વ ક્રિયાઓ દ્વારા કર્મ બંધાય હિન્દી ભાષાના જાણીતા લેખક શ્રી વિરેન્દ્રકુમાર જેને | જ માનીશું તો જ સમાધાન થશે. એમના પુસ્તક ‘અનુત્તરયોગી મહાવીર’ જે ચાર ભાગમાં| "
| છે તો શું કરવું? * બીજું હે અલભ્રાતા! વહેંચાયેલું છે અને હિન્દી ભાષામાં લખાયેલું છે, એમાં
- ભગવાને ઉત્તર આપતાં જ
ભગ * નારકીના જીવો ૧ મિનિટનું સુખ
ગણધરો અને ભગવાન મહાવીરનો સંવાદ રજૂ કર્યો છે. એણે કહ્યું છે રિયા પણ પામતાં નથી. માત્ર સંવાદનો ભાષાભવ, વિચારવભવ, અનેકાંત દષ્ટિકોણ
ચાલ, જયણાપૂર્વક ઊભો રહે, * તીર્થકરોના પાંચ કલ્યાણક | અને સમન્વયાત્મકતા માણવા જેવા છે.
જયણાપૂર્વક બેસ, જયણાપૂર્વક * પ્રસંગોએ બેઘડી માત્ર નારકીના
સુવાનું અને બોલવાનું, જેથી * :: જીવો સુખ પામે છે તો પણ પુણ્ય - આ પુસ્તકની પ્રસ્તાવનામાં શ્રી વિરેન્દ્રકુમાર જેને લખ્યું,
પાપકર્મ ન બંધાય અર્થાત • તીર્થંકરનું છે માટે પુણ્ય-પાપ
સર્વક્રિયામાં જયણા રાખ, ચેતના * બંનેને સંકીર્ણ મિશ્ર માનીએ તો | ‘ભગવાન મહાવીરની ચેતનાએ છ વર્ષ સુધી મારી| રાખ, જીવરક્ષાનો ઉપયોગ રાખ * * એકની વૃદ્ધિ થવાથી બીજાની | ચેતનાનો કન્જો લઈ લીધો હતો અને ભગવાન મહાવીરની| એજ મહત્વનું છે. જેના દ્વારા પાપ જ * પણ વૃદ્ધિ માનવી જોઈએ; પણ | ચેતનાએ જ આત્મકથાના રૂપમાં આ પુસ્તક મારી પાસે | બંધાશે નહિ. એમ બનતું નથી.
લખાવ્યું છે. છ વર્ષ સુધી હું કાંઈ પણ કામ-ધંધો કરી શક્યો આમ પુણ્ય અને પાપના * પશ્ય-પાપ શું છે ? પશ્ય | ન હતો. ક્યારેક રાત્રે ૧૨ વાગ્યે પણ ભગવાન મહાવીરના વિષયની શ્રી વીરપ્રભ સાથે ચર્ચા . * અને પાપ બંને કર્મજન્ય હોવાથી | ચેતના મને ઉઠાડતી અને મારી પાસે લખાવતી.'
કરીને નવમા દ્વિજોત્તમ વિદ્વાન * આ જીવ કર્મ સાથે જોડાય છે
પંડિત શ્રી અચલભ્રાતના મનની . વ્યવહારથી, વિચારથી અને શરીરથી. આ ચારગતિના ચક્કરમાં શંકાનું સમાધાન થયું. પુણ્ય-પાપનું સાચું સ્વરૂપ સમજી ગયા. * એ પુણ્ય અને પાપ બાંધતો જ રહે છે. જેમ એક નર્તકી મંચ અને સર્વ સમર્પિત ભાવથી બ્રાહ્મણત્વનો ત્યાગ કરીને આહત * ઉપર આવીને નાચીને બધાં દર્શકોને ખુશ કરી જાય છે તે જ પ્રવ્રજ્યા સ્વીકારી સ્વપક્ષનો ત્યાગ કરી સત્ય પ્રત્યક્ષ સ્વીકાર્યો અને રીતે કાલ અવધિના નિયમ પ્રમાણે ઉદયમાં આવતાં પુણ્ય કર્મો શ્રી અલભ્રાતા સ્વામી બન્યા. ભગવાન પાસેથી ત્રિપદી પામી છે *. અને પાપ કર્મો જીવોને સુખ અને દુ:ખ આપીને ચાલ્યા જાય છે. દ્વાદશાંગીની રચના કરી. એ સમયે તેઓ ૪૯ વર્ષનો ગૃહસ્થાશ્રમ જ *નવ પ્રકારે પુણ્ય બંધાય છે અને ૧૮ પ્રકારે પાપ બંધાય છે. પૂરો કરી ચૂક્યા હતા. ર૬ વર્ષ સુધી ચરિત્રધર્મ પાળ્યું અને ૪ - એક પણ આત્મા માટે પાપો કરવા, પાપોનું સેવન કરવું તેમાં પણ ૧૨ વર્ષ સુધી વૃદ્ધાવસ્થામાં રહી ઉમરના ૫૮મા * જ અથવા બીજા પાસે પાપ કરાવવા એ હિતકર્તા નથી. વર્ષે ક્ષપક શ્રેણી માંડી ચાર ઘનઘાતી કર્મો ખપાવી સાચા વીતરાગ * હે અલભ્રાતા! જીવો પાપના રસ્તા છોડી, પાપ ન કરવાની
અને સર્વજ્ઞ સર્વદર્શી કેવળજ્ઞાની બન્યા. ૧ માસના નિર્જળ ઉપવાસ આ પ્રતિજ્ઞા (પચ્ચક્ઝાણ) કરશે તેટલા અંશે ધર્મી બનશે અને શુભકર્મો કર્યા
કર્યા અને ૭૨ વર્ષની અંતિમ ઉંમરે ભગવાનની હયાતિમાં જ રાજગૃહી * ૪. બંધાશે.
નગરીમાં મોક્ષ પામ્યા. * પુણ્ય અને પાપનું લક્ષણ શું? આત્માને પુનાતીતી પુણ્યમ્.
આ પ્રમાણે પુણ્ય-પાપના તત્વનું રહસ્ય સમજી આપણે પણ જ * આત્માને જે પવિત્ર કરે તે પુણ્ય, અને જે આત્માને મલિન કરે છે તે
SS સર્વત્ર પાપ તત્વોનો ત્યાગ કરી પરમપદ પામીએ એ જ શુભકામના.
* * * * અંતમાં છેલ્લો પ્રશ્ન અચલભ્રાતા પૂછે છેઃ હે ભગવંત! પાપ
કર્મ ન બંધાય તે માટે શું કરવું? કેવી રીતે ચાલવું? કેવી રીતે A-ગૌતમધન, દાદાભાઈ રોડ, વિલેપારલે (વેસ્ટ), . ઊભા રહેવું? કેવી રીતે બેસવું? કેવી રીતે સૂવું? કેવી રીતે મુંબઈ-૪૦૦ ૦૫૬. મોબાઈલ : ૦૯૩૨૪૧૧૫૫૭૫
* * * * * * * * * * * *
9 પાપ.