Page Text
________________
ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર, ૨૦૧૩
પ્રબુદ્ધ જીવન: ગણધરવાદ વિશેષાંક * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
સામ્રાજ્ય છવાયેલું હતું. સમવસરણની અનુપમ છટા જોઈને “આપ સાચે જ સર્વજ્ઞ છો. મારે આપના ઉપદેશવચનો સાંભળવા 2. ઇન્દ્રભૂતિ ગૌતમ આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા. આસપાસના છે. કૃપા કરી મને એનો લાભ આપો.' જ વાતાવરણમાં અહિંસા, કરુણા અને વિશ્વ વાત્સલ્યની ભાવના ભગવાન મહાવીરે અહિંસા, સંયમ અને તપ વડે આત્મકલ્યાણ * * વ્યાપેલી હતી. હજારો દેવતાઓ ભક્તિભાવપૂર્વક એમને વંદન અને વિશ્વકલ્યાણનો માર્ગ બતાવ્યો. ભગવાનની વાણી ઇન્દ્રભૂતિ કરતા હતા. ઈન્દ્રભૂતિ ગૌતમે દિવ્યધ્વનિ સાંભળ્યો અને વિચારવા ગૌતમના હૃદયમાં પ્રકાશ પાથરવા લાગી. ઇન્દ્રભૂતિ ગૌતમનું , લાગ્યા કે શ્રમણ મહાવીરના ચહેરા પર કેવું દિવ્ય તેજ છે! સમગ્ર હૃદય મહાવીરમય બની ગયું. આત્મવૈભવનું કેવું ઓજસ છે! પરંતુ ઇન્દ્રભૂતિ તરત જ બીજી બાજુ અપાપાનગરીમાં સોમિલ બ્રાહ્મણ અને અન્ય જ * સાવધાન થયા. એવામાં વેરાન વગડામાં વાંસળી વાગે તેમ દિગ્ગજ પંડિતો મહાપંડિત ઇન્દ્રભૂતિ ગૌતમ વાદ-ચર્ચામાં વિજયી ? મહાસેન વનમાં મધુર વાણી ઈન્દ્રભૂતિના કાને સંભળાઈ, બનીને ક્યારે આવે એની રાહ જોતા હતા, ત્યાં તો વિજયના
આવો ! ઇન્દ્રભૂતિ ગૌતમ! કુશળ છો ને? તમારું સ્વાગત હો.” આનંદને બદલે નિરાશાના આઘાતજનક સમાચાર મળ્યા. એમણે : આ ઇન્દ્રભૂતિને પહેલાં તો આશ્ચર્ય થયું, પણ પછી થયું કે એમની જાણ્યું કે શ્રમણ મહાવીરને પરાજિત કરવા ગયેલા મહાપંડિત
લોકવ્યાપક ખ્યાતિને કારણે એમનું નામ જાણતા હોય તે ઇન્દ્રભૂતિ ગૌતમ એના સમર્પિત શિષ્ય બની ગયા. ધૂંવાધૂંવા* * સ્વાભાવિક છે. દીવાની આસપાસ પ્રકાશ હોય પણ તેની નીચે અંધારું થઈ ગયેલા સોમિલે મહાયજ્ઞ મુલત્વી રાખ્યો. યજ્ઞમાં બલિ માટે હોય, તેમ મહાજ્ઞાની ગૌતમના ચિત્તમાં આત્માના અસ્તિત્વ વિશે લાવવામાં આવેલાં અનેક પશુઓને અભયદાન મળ્યું. નગરજનો , સંશય હતો. ભગવાન મહાવીરે
- ધીરે ધીરે યજ્ઞસ્થળેથી વીખરાવા * નિર્મળ જ્ઞાનના બળે એમની વર્ષો " પ્રત્યેક પંડિત ભગવાન મહાવીર પાસે આવે છે, ત્યારે,
| લાગ્યા. * જની શંકા દૂર કરી આપતાં | ભગવાન મહાવીર એને એના નામ અને ગોત્રથી સંબોધે | ઇન્દ્રભૂતિ ગૌતમ પાછા નહિ * ઈન્દ્રભૂતિ ગૌતમના હાથ | 'ના, છે અને પછી તેમના મતની રહેલી શંકા કહે છે.
આવતાં એમના નાના ભાઈ ! આપોઆપ જોડાઈ ગયા.
અગ્નિભૂતિ મહાવીરને જીતવા જ મહાપંડિત ઇન્દ્રભૂતિ ગૌતમ સત્યના સાધક અને અનેકાન્તના ચાલ્યા. અગ્નિભૂતિ ગૌતમના ચિત્તમાં પડેલી વર્ષો જૂની કર્મ
શોધક હતા. એમનો ઋજુ સ્વભાવી આત્મા વિનમ્ર બની ગયો. વિશેની શંકાનું મહાવીરે નિવારણ કર્યું. અગ્નિભૂતિ ખુદ જિતાઈ જ * જાણે અંતરમાંથી કોઈ એમને સાદ કરી રહ્યું.
ગયા. બંને મોટા ભાઈઓ એમના પાંચસો શિષ્યો સહિત ભગવાન : “ઇન્દ્રભૂતિ ગૌતમ! પાંડિત્યનાં જાળાં દૂર કર. સત્યની ખોજ મહાવીર પાસે દીક્ષિત થયાનું સાંભળીને સૌથી નાનો ભાઈ, જ કર. સત્ય તો અંતરમાં બેઠેલું છે. એમાં ખોવાઈ જા.'
વાયુભૂતિ મહાવીરને મહાત કરવા નીકળ્યો. વાયુભૂતિ ભગવાન * ભગવાન મહાવીરે પંડિત ઇન્દ્રભૂતિને ત્રણ પ્રમાણોથી અને મહાવીરની સમીપ પહોંચ્યા કે ભગવાને જીવ અને શરીર એક છે જ. * એ જ રીતે પ્રત્યક્ષ, અનુભવ અને સ્વઅવલોકનથી આત્મતત્ત્વના કે જુદા એવા એના મનના સંશયનો ઉત્તર આપ્યો. આ સમાચાર 3 અસ્તિત્વના પ્રતીતિકર પુરાવા આપ્યા. ઇન્દ્રભૂતિનો જીવ અંગેનો સાંભળીને પંડિત વ્યક્તિ આવ્યા અને એને પંચભૂત અંગે સંશય સંશય ધીરે ધીરે દૂર થયો.
હતો. જગતમાં પૃથ્વી, જલ, અગ્નિ, વાયુ અને આકાશ સાચાં , * ભારતપ્રસિદ્ધ મહાપંડિત પ્રભુ મહાવીરની સમીપ આવ્યા. છે કે સ્વપ્નવત્ છે, એવી એની શંકાનું નિવારણ કર્યું. ત્યારબાદ જ * બે હાથ જોડી ઇન્દ્રભૂતિ ગૌતમ બોલ્યા,
પંડિત સુધર્માના ઇહલોક અને પરલોક વચ્ચેના સંશયને દૂર કર્યો. આ * “આપનું કહેવું યથાર્થ છે. આપ સાચા જ્ઞાની, મહાજ્ઞાની મંડિક બ્રાહ્મણના બંધ અને મોક્ષ વિશેના સંશયનું નિવારણ કર્યું
અને સર્વજ્ઞ છો. મારો વર્ષોનો સંદેહ દૂર થયો. આપ આપના અને એ પછી આવેલા મૌર્યપુત્રનો દેવ છે કે નહિ તે સંશય દૂર કર્યો. શિષ્યો તરીકે મારો અને મારા પાંચસો શિષ્યોનો સ્વીકાર કરશો.” અકંપિતનો નરકના અસ્તિત્વ વિશેનો સંશય અને અલભ્રાતાની પાપ* ભગવાન મહાવીરે ક્ષમાભાવ ધારણ કરીને પ્રસન્નતાથી કહ્યું, પુણ્યના અસ્તિત્વ વિશેની શંકા દૂર કર્યા. દસમા પંડિત મેતાર્યને , * “હે ઇન્દ્રભૂતિ ગૌતમ! આ બધામાં હું ભાવિ શુભ યોગનું પરલોક વિશે અને અગિયારમા પંડિત પ્રભાસને મોક્ષ વિશે સંશય જ
અને ધર્મશાસનના પ્રભાવનું દર્શન કરું છું. તમારી ઋજુતાને હતો. ભગવાન મહાવીરે એ બધા પંડિતોના સંશયનું હૃદયસ્પર્શી * કારણે એ તમારા જ્ઞાનનો વિશેષ ઉપયોગ થશે. આપણે સાથે રીતે અને અનુભવને આધારે નિરાકરણ કર્યું. ભગવાનની રહીને ધર્મતીર્થના પ્રભાવના કરીશું.'
અહિંસા, સમતા, અનેકાન્ત પદ્ધતિ અને નયવાદની પરિપૂત , * ઇન્દ્રભૂતિ ગૌતમ અંતરના આનંદે ડોલી ઊઠ્યા. એમણે કહ્યું, દૃષ્ટિનો સહુને અનુભવ થયો. પ્રથમ પાંચ પંડિતો ૫૦૦-૫૦૦ %
| SR No. | 526059 |
| Book Title | Prabuddha Jivan 2013 08 Gandharwad Visheshank |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dhanvant Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 84 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 3 MB |