Page Text
________________
એપ્રિલ, ૨૦૧૩
પ્રબુદ્ધ જીવન : મહાવીર સ્તવન વિશેષાંક
રહેશે, તેનું અવલોકન કર્યું. વિષય ઘણો ગંભીર અને ગૂઢ હતો છતાં થનારી નવી શોધોને પણ ભવિષ્યકથન થકી કહી શકે છે. આજે એવા જે યોગબળે સ્પષ્ટ થયું, તેનું સુરેખ આલેખન કાવ્યમાં કર્યું. આજથી અદ્યતન મશીનો ઉપલબ્ધ છે જેના વડે શરીરના અવયવો કેવી રીતે સો વર્ષ પહેલાં જેની કલ્પના માત્ર પણ ન હોય એનું વર્ણન કરવું ઘણી કાર્ય કરે છે તે જોઈ શકાય છે. મોટા મોટા “સ્કેનરો દ્વારા શુટકેસમાં હિંમત માંગે છે. આજે એ સર્વ બાબતો સહજ છે.
શું છે તે પણ જોઈ શકાય છે. “નેટ કેમેરા દ્વારા ઝવેરી પોતાની દુકાનનું | ‘ભવિષ્યવાણી' કાવ્યની રચના વર્ષ વિ. સં.૧૯૭૦ આસો સુદ- ચિત્ર હર ક્ષણે નિરખી શકે છે. ગુરુદેવના સમયમાં વિજ્ઞાને પોતાની એકમને દિવસે થઈ હતી અર્થાત આજથી આઠ મહિના પછી એને સો હરણફાળ ભરવાનું ચાલુ કર્યું હતું અને આજે એની પ્રગતિ પુરજોશ વર્ષ પૂરા થશે.
પર છે. કાવ્યની ભાષા સરળ સાદી ગુજરાતી છે. એમાં બે ધ્રુવ પંક્તિઓ રાજા સકળ માનવ... જોર લોક ધરાવશે... (૫) છોડીને ૭ પદોમાં ૧૪ પંક્તિઓ છે. દરેક પંક્તિને અંતે પ્રાસ-અનુપ્રાસ આ કડીની રચના ગુરુદેવની હિંમત દર્શાવે છે. ગુરુદેવને વડોદરાના યુક્ત શબ્દો આવશે.. થાવશે.. ફાવશે... ધરાવશે... વ્યાપશે...વગેરેની રાજા સયાજીરાવ, મહેસાણાના સુબા, માણસાના ઠાકોર બધા સાથે બાંધણી કરી છે. જેથી ગેયમાં સ્વરબધ્ધતા અને લય જળવાઈ રહે. ઘણા સારા સંબંધો હતા. રાજાઓને તેમના રાજપાટ છિનવાઈ જશે
એક દિન એવો આવશે... મહાવીરના શબ્દો વડે સ્વાતંત્ર્ય અને પ્રજા પોતે જ રાજ કરશે એમ જાહેરમાં વર્ણન કરવું એ નાનીસુની જ્ઞાનવીરો... જગમાં થાવશે....” (૧).
વાત નથી. જૈન સાધુની આ વાત સાંભળીને તે સમયના રજવાડાઓને કવિ કદિ પણ આસપાસના વાતાવરણથી અલિપ્ત રહી શકતો નથી.
ખોટું લાગ્યું પણ તેમની કલમ તેજ હતી સત્યથી વેગળી ન થઈ. ભારત તે સમયે ગાંધીજી દેશને સ્વતંત્ર કરવા અહિંસક આંદોલન ચલાવતા
દેશમાં તે સમયે ૫૬૨ રજવાડા હતા. એમાં પણ ૨૨૨ જેટલા રજવાડા હતા. તેઓ પ્રભુ મહાવીરના સિદ્ધાંતો અહિંસા, સત્ય, અચૌર્ય,
તો ફક્ત સૌરાષ્ટ્રમાં જ હતા. આજે પ્રજાતંત્ર છે. ગુરુદેવે તે સમયે અપરિગ્રહ અને બ્રહ્મચર્યના પ્રખર હિમાયતી હતા. તથા એનો ઉપયોગ ફ
છે 6) હુન્નર-કલા વિશે જે લખ્યું તે નવાઈ પમાડે તેવું છે કારણ કે આજે
લા પર જ લ ભારત અને બીજા દેશોમાં પણ કર્યો હતો. જ્યારે લોકો સ્વતંત્ર થશે વિશ્વમાં હાથ-વણાટના વસ્તુઓ કમાણાનું સાધન બની છે. ત્યારે કેટલા ખુશ થશે એ દર્શાવવા કવિએ “સ્વાતંત્ર્યના શુભ દિવ્ય એક ખંડ બીજા ખંડની... પરખંડ ઘર સમ થાવશે... (૬) વાદ્યો વાગશે?' એમ લખીને સંપૂર્ણ વાતાવરણને સંગીતમય બનાવી પ્રતિ ક્ષણ બનતા બનાવો અને મનુષ્યની દિનચર્યા સકળ વિશ્વમાં દીધું. વિશ્વમાં ઘણા જ્ઞાનીજનો અને કર્તવ્યનિષ્ઠ મહાપુરુષ પાકશે જે વેબકેમેરા, ઇન્ટરનેટ વડે જોઈ શકાય છે. હવે તો રેડિયો અને ટેલિવિઝન દીનદુઃખીઓની સેવા સાચા અર્થમાં કરશે.
કરતાં પણ ઝડપથી કાર્ય કરતાં સાધનોનો વિકાસ થઈ ગયો છે. આપણા અવતારી વીરો અવતરી... શાંતિ....પ્રસરાવશે (૨)
દિવાનખંડમાં બેઠા બેઠા અમેરિકામાં બિરાજતી વ્યક્તિઓ સાથે ઘરની સંપૂર્ણ વિશ્વમાં મહાપુરુષો-વીર પુરુષો સેવાની પ્રવૃત્તિને જ પોતાના
જેમ જ વાતચીત કરી શકાય છે. આ કડીમાં ગુરુદેવે ઘણી સહજતાથી જીવનનું ધ્યેય બનાવી ગરીબોના દુ:ખદર્દ મિટાડશે. તેઓ દુઃખીજનોને
આ વાતો આજથી સો વર્ષ પહેલાં નોંધી છે. એમના જીવન જરૂરિયાતની વસ્તુઓની વહેંચણી કરશે જેથી તેઓનું એક ન્યાય સર્વે ખંડમાં સ્વાતંત્ર્ય ન્યાય થાવશે જીવન શાંતિમય રહે.
બુદ્ધબ્ધિ પ્રભુ મહાવીરનાં તત્ત્વો જગતમાં વ્યાપરે... (૭) સહુ દેશમાં સહુ વર્ણમાં.. કરૂણા ઘણી મન લાવશે. (૩)
પ્રભુ મહાવીર સર્વજ્ઞ હતા. ગુરુદેવને તેમના પ્રત્યે અનેરો ભક્તિભાવ સર્વત્ર વિદ્યા સંસ્થાઓની સ્થાપના થશે જે વિદ્યાર્થીઓ માટે
અને શ્રદ્ધા હતા. તેમને પ્રભુના સિદ્ધાંતોના અમલ દ્વારા વિશ્વમાં શાંતિ શિષ્યવૃત્તિ, પુસ્તકો, વિદ્યાર્થીગૃહો વગેરેની સગવડ કરશે. અહીં તૈયાર
ફેલાય તેવી આકાંક્ષા હતી. આ કાવ્યની અંતિમ કડી હજી સંપૂર્ણ રીતે થયેલ વિદ્યાર્થી જવાબદાર નાગરિક હોવાથી લોકોની સંપૂર્ણ જરૂરિયાતો
અમલમાં આવી નથી. આજે વિશ્વમાં એક ન્યાય વ્યવસ્થા આકાર પામી જેવી કે શિક્ષણ બીમારીમાં સેવા, રોજગાર વગેરેનું ધ્યાન રાખશે.
નથી. જો કે બધા દેશો એકબીજાને ન્યાય જાળવવા માટે સહકાર આપે
છે. વિશ્વમાં વૈશ્વિક સમસ્યાઓના નિરાકરણ માટે ઘણી સંસ્થાઓ સ્થપાઈ સાયન્સની વિદ્યા વડે.... અદ્ભૂત વાત જણાવશે... (૪)
ચુકી છે. છતાં હજી પ્રભુ મહાવીરના તત્ત્વો-સિધ્ધાંતોના અમલીકરણથી અહીં ગુરૂદેવને તેમની ધ્યાનની પ્રક્રિયા દરમ્યાન વિજ્ઞાનની અવનવી શાંતિ જરૂર સ્થપાશે. આ કાવ્યમાં જૈન કવિની નિર્ભિક કલમનો પરિચય શોધોનો અણસાર પ્રાપ્ત થયો. આ સત્યને તેમણે અહીં ગમ પ્રકારની થાય છે. શૈલીમાં રજૂ કરી એક ઉદાહરણ પૂરું પાડ્યું કે- જૈન કવિ ફક્ત અગમનિગમ, મોક્ષ, તત્ત્વજ્ઞાનની જ વાતો નથી કરતો પરંતુ તેને વિજ્ઞાનમાં મોબાઈલ : ૯૮૨૧૮૭૭૩૨૭
| SR No. | 526055 |
| Book Title | Prabuddha Jivan 2013 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dhanvant Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 84 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 4 MB |