________________
પ્રબુદ્ધ જીવન : મહાવીર સ્તવન વિશેષાંક
એપ્રિલ, ૨૦૧૩
Rા.
૧૨ ભવઃ શ્વેતાંબી નગરીમાં ૪૪ લાખ પૂર્વના આયુષ્યવાળો ભારદ્વાજ પોટ્ટિલાચાર્ય ગુરુ પાસે દીક્ષા અંગીકાર કરી અને ઉગ્ર તપસ્યા કરી નામે બ્રાહ્મણ, ત્રિદંડીપણાનો સ્વીકાર..
તીર્થકર નામ કર્મ નિકાચિત કર્યું. ૧૩ ભવ: એવા માહેન્દ્ર દેવલોકમાં મધ્યમ આયુષ્યવાળો દેવ થયો. અગિયાર લાખ એંસી હજાર છસ્સવળી ૧૪ ભવ: રાજગૃહી નગરીમાં ૫૪ લાખ પૂર્વના આયુષ્યવાળો સ્થાવર ઉપર પિસ્તાળીસ અધિક પણ દિન રૂડી નામે બ્રાહ્મણ. ત્રિદંડીપણાનો સ્વીકાર.
વીસસ્થાનક માસનમણે જાવજીવ સાધતા ૧૫ ભવઃ પાંચમા બ્રહ્મલોક દેવલોકમાં મધ્ય આયુષ્યવાળા દેવ. તીર્થકર નામ કર્મ તિહાં નિકાચતા. ૧૬ ભવ: વિશ્વભૂતિ મુનિ તરીકે ઉગ્ર તપસ્યા કરી, શરીર દુર્બળ થઈ ૨૬ ભવ: ૨૬મા ભવે પ્રાણી નામના દેવ તરીકે ઉત્પન્ન થયા. ચોથી ગયું અને માર્ગમાં પસાર થતાં ગાયનો ધક્કો લાગતા જમીન પર પડી ઢાળમાં ૨૪મા ભવથી ૨૬મા ભવ સુધીની માહિતી છે. તેમાં નંદન ગયા. તે જોઈને વિશાખાનંદી પિતરાઈ હસ્યા. પોતાની શક્તિનો પરિચય ઋષિનો ભવ સર્વોત્તમ છે. કરાવતા ગાયનું શિંગડું પકડીને આકાશમાં ઉછાળી. ગાયનું મૃત્યુ થયું. આ ૨૭ ભવ: આ ભવમાં ભગવાન મહાવીરનો આત્મા સ્વર્ગમાંથી ચ્યવીને ભવમાં ૧ હજાર વર્ષના તપ કર્યા હતા. અંતે નિયાણું કર્યું તેની માહિતી પૂર્વકર્મના ઉદયથી મહાનકુંડનગરના ઋષભદત્ત બ્રાહ્મણની પત્ની કવિના શબ્દોમાં નીચે પ્રમાણે છે.
દેવાનંદાની કુખે આવ્યા. મરિચીના ભાવમાં રાચીમારીને ગર્વ કર્યો ગાયે હણ્યા મુનિ પડિયા વશા વિશાખાનંદી પિતરાઈ હસ્યા. હતો એટલે આ નીચ કુળમાં ઉત્પન્ન થવું પડ્યું. ત્યારપછી હરિણગમૈષી ગોશૃંગ મુનિ ગર્વે કરી ગયણ ઉછાળી ધરતી ધરી.
દેવે દેવાનંદાની કુક્ષિમાંથી ગર્ભનું હરણ કરીને ત્રિશલામાતાની કુશીમાંથી ૧૭ ભવ: વિશ્વભૂતિ મુનિ આયુષ્ય પૂર્ણ થતાં કાળધર્મ પામ્યા. પરંતુ શૈલ્ય ગર્ભમાં સ્થાપન કર્યું. કર્મને સાથે લેતા ગયા. ત્યાંથી ચવીને ઉગ્ર તપસ્યાને કારણે મહાશુકદેવલોકમાં ત્રિશલા માતાના પુત્રીના ગર્ભને દેવાનંદાની કુશીમાં સ્થાપના ૧૭ સાગરોપમના આયુષ્યવાળા દેવ થયા.
કરવામાં આવી. આ રીતે ૮૨ દિવસ દેવાનંદાની કુક્ષીમાં રહ્યા પછી ત્રીજી ઢાળમાં ભગવાનના પમા ભવથી ૧૭ ભવ સુધીની માહિતી ચૈત્ર સુદ ૧૩ની મધ્યરાત્રિએ ભગવાનનો જન્મ થયો. છે. તેમાં વિશ્વભૂતિના ભવની માહિતી લઘુકથાનો રસાસ્વાદ કરાવે છે. પાંચમી ઢાળમાં ભગવાનનો જન્મ, ગૃહસ્થવાસ, દીક્ષા અને ૧૮ ભવઃ આ ભરતક્ષેત્રમાં પોતનપુરમાં પ્રજાપતિ નામે રાજાને ભદ્રા કેવળજ્ઞાનની માહિતી આપવામાં આવી છે. કવિએ મિતાક્ષરી પરિચય નામે રાણી હતી. તેમના પુત્ર ત્રિપૃષ્ઠ વાસુદેવ તરીકે ઉત્પન્ન થયા. આપીને ભગવાનના જીવનનો લાક્ષણિક પરિચય કરાવ્યો છે. વાસુદેવે શય્યા પાલકને કહ્યું કે હું નિદ્રાધીન થાઉં એટલે સંગીતકારો નવમાસાંતરે જનમિયા રે દેવદેવીયે ઓચ્છવ કીધ સંગીત બંધ કરે, પણ શય્યાપાલકને સંગીતમાં રસ પડ્યો એટલે સંગીત પરણી યશોદા જોબને રે નામે મહાવીર પ્રસિદ્ધ રે. બંધ ન કરાવ્યું. થોડા સમય પછી વાસુદેવ જાગ્યા અને સંગીત ચાલતું સંસાર લીલા ભોગવી રે, ત્રીસ વર્ષે દીક્ષા લીધા જોઈને ગુસ્સે થઈ શપ્યાપાલકના કાનમાં ગરમ સીસું નાંખ્યું. આ કર્મથી બાર વર્ષે દુઆ કેવળી રે, શિવવહુનું તિલક શિર દીધ રે તેમને કાનમાં ખીલા ઠોકવાનો ઉપસર્ગ થયો.
ત્રીસ પ્રભુ કેવળી રે, ગામ નગર તે પાવન કીધ ૧૯ ભવ: સોળમા વિશ્વભૂતિના ભવમાં કરેલા નિયાણા પ્રમાણે વાસુદેવ હોંતેર વર્ષનું આઉખું રે, દિવાળીએ શિવપદ લીધ રે તરીકે જન્મ મળ્યો. પરંતુ દુષ્ટ બળના ગર્વથી ઘોર પાપો આચરીને અગુરુ લઘુ અવગાહને રે કીધો સાદિ અનંત નિવાસ પ્રભુનો જીવ સાતમી નરકમાં ૩૩ સાગરોપમ આયુષ્યવાળો નારક થયો. મોહરાય મલ્લ મૂળશું રે તનમન સુખનો હોય નાશ રે. ૨૦ ભવ: આ ભવમાં સિંહ તરીકે ઉત્પન્ન થયા.
અંતે કવિ જણાવે છે કે પ્રભુનો આશ્રય લેવાથી સેવા-ભક્તિથી ૨૧ ભવ: ત્યાંથી ચ્યવીને ૨૧મા ભવમાં પ્રભુ ચોથી નરકમાં ગયા. આત્મા પ્રભુ સમાન બને છે. ૨૨ ભવ: પ્રિય મિત્ર રાજાની વિમલા નામની રાણીની કુક્ષીએ વિમલ ગરિમા કળશમાં સ્તવન રચના સમય, ભગવાનના સ્તવનની રચના નામે રાજપુત્ર થયા અને દીક્ષા લીધી.
દ્વારા ગુણગાન ગાવાની સાથે સંયમનો મહિમા ગાયો છે. અંતે શુભ ૨૩ ભવ: અનંત પુણ્યના પ્રતાપે ભગવાનનો આત્મા ૨૩મા ભવમાં વિજય પંડિત ચરણ સેવક વીરવિજય જય જય કરો. મૂકા નામની રાજધાનીમાં ધનંજય રાજાની ધારિણીનામની પટ્ટરાણીને દેવીઓનો પ્રયોગ, ચિત્રાત્મક શૈલી, ૨૭ ભવની વિવિધ પ્રકારની કુખે ૮૪ લાખ પૂર્વના આયુષ્યવાળો પ્રિય મિત્ર નામે રાજપુત્ર થયો. વિગતો, ગેય પદાવલીઓના સમન્વયથી મહાવીર સ્વામીનો મિતાક્ષરી અંતે દીક્ષા લીધી. એક કરોડ વર્ષ સુધી ચારિત્ર પાળ્યું.
છતાં માહિતીપૂર્ણ પરિચય પ્રાપ્ત થાય છે. સત્તાવીશ ભવનું સ્તવન ૨૪ ભવ: ત્યાંથી ચ્યવીને ૨૪ ભવમાં મહાશુક્ર દેવલોકમાં ૧૭ એટલે જ્ઞાન અને ભક્તિનો સમન્વય કરીને પ્રભુના ચરિત્રની વિશિષ્ટ સાગરોપમવાળો દેવ થયો.
કોટિની ઝાંખી કરાવે છે અને પ્રેરક બનીને પ્રભુના જીવનનો વિસ્તારથી ૨૫ ભવ: ૨૭મા ભવના સ્તવનમાં સૌથી મહત્ત્વનો ૨૫મો ભવ છે. પરિચય કરાવે છે.
* * * ભરતક્ષેત્રમાં છત્રિકા નગરમાં જિતશત્રુ રાજાની ભદ્રા નામે પટ્ટરાણીની કમલ એપાર્ટમેન્ટ, ૧૦૨, અરવિંદ બિલ્ડિંગ, બિલીમોરા (ગુજરાત). કુખે ૨૫ લાખ પૂર્વના આયુષ્યવાળો નંદન નામે પુત્ર થયો. આ ભવમાં મોબાઈલ : 09833729269.